Les 54 - H5 Grammatica: die/dat/wie/wat

• Nederland
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom terug :)! 

Voordat de timer afgaat...

- Boek, schrift en pen op tafel

- Jas uit

- Tas van tafel

Lesplanning

- Overzicht YES5

- Lesdoel

- Voorkennis: wat weet je al?

- Uitleg h5 grammatica

- Zelfstandig werken (of verlengde instructie)

- Afsluiting

Planning en inhoud toets

HF 5: Lezen, woordenschat, grammatica

HF 6: Lezen, spelling en grammatica

Datum	HF	Onderdeel
Dinsdag 11/06	HF. 5	Grammatica ; die/dat/wie/wat
Woensdag 12/06	HF. 6	Lezen ; functiewoorden
Maandag 18/06	HF. 6	Spelling; ww-vormen
Dinsdag 19/06	HF. 6	Grammatica ; woordsoorten

Aan het einde van de les...

... weet jij wanneer je die/dat/wie/wat gebruikt

Wat zijn de aanwijzende voornaamwoorden?

Wat zijn de aanwijzende voornaamwoorden?
die/dit/deze/dat

Voorkennis; wat weet je al?

Lees de onderstaande zin. Wat is het verschil tussen de dikgedrukte woorden? Zijn deze woorden alle drie een aanwijzend voornaamwoord? 

1. Je kunt die(1) kastanjes die(2) dat(3) jongetje heeft opgeraapt, eten.

Voorkennis; wat weet je al?

1. Je kunt die(1) kastanjes die(2) dat(3) jongetje heeft opgeraapt, eten.

- die(1) en dat(3) kan je vervangen door een ander aanwijzend voornaamwoord; deze kastanjes en dit jongetje

= die(1) en dat(3) zijn daarom aanwijzend voornaamwoorden

(1). Kan die(2) ook vervangen worden door een ander aanwijzend voornaamwoord?

Voorkennis; wat weet je al?

1. Je kunt die(1) kastanjes die(2) dat(3) jongetje heeft opgeraapt, eten.

(1). Kan die(2) ook vervangen worden door een ander aanwijzend voornaamwoord?

- nee!

- die(2) is daarom een betrekkelijk voornaamwoord; het verwijst naar een antecedent. 

(1). Naar welk antecedent wordt er verwezen?

Voorkennis; wat weet je al?

1. Je kunt die(1) kastanjes die(2) dat(3) jongetje heeft opgeraapt, eten.

- die(2) is daarom een betrekkelijk voornaamwoord; het verwijst naar een antecedent. 

(1). Naar welk antecedent wordt er verwezen?

- kastanjes 

Voorkennis; wat weet je al?

Lees de onderstaande zin. Wat is het verschil tussen de dikgedrukte woorden? Zijn deze woorden alle drie een aanwijzend voornaamwoord? 

1. Niet iedereen weet dat die vruchten lekker zijn. 

Voorkennis; wat weet je al?

1. Niet iedereen weet dat die vruchten lekker zijn. 

- die kun je vervangen door deze; die is dus een aanwijzend voornaamwoord

- dat kun je niet vervangen door een aanwijzend voornaamwoord; dan kan het een betrekkelijk voornaamwoord zijn óf een onderschikkend voegwoord

(1). Verwijst 'dat' in de bovenstaande zin naar een antecedent?

Voorkennis; wat weet je al?

1. Niet iedereen weet dat die vruchten lekker zijn. 

(1). Verwijst 'dat' in de bovenstaande zin naar een antecedent?

- nee!

- dan noem je het een onderschikkend voegwoord (begin van een bijzin)

Regels die/dat: overzicht 

(1). Kun je die/dat vervangen door een ander aanwijzend voornaamwoord in de zin? Dan is die/dat een aanwijzend voornaamwoord

(2). Kun je die niet vervangen door een aanwijzend voornaamwoord? Dan is het een betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar een antecedent)

(3). Kun je dat niet vervangen door een aanwijzend voornaamwoord? Als 'dat' verwijst naar een antecedent, dan is het een betrekkelijk voornaamwoord.

- verwijst 'dat' niet naar een antecedent? Dan; onderschikkend voegwoord

Voorbeeldzin

(1). In dat(1) glas, dat(2)  speciaal is bedoeld voor thee, kun je die frisdrank drinken. 

Voorbeeldzin

(1). In dat(1) glas, dat(2)  speciaal is bedoeld voor thee, kun je die frisdrank drinken. 

dat (1) - aanwijzend voornaamwoord; in dit glas

dat (2) - betrekkelijk voornaamwoord; verwijst naar glas (antecedent)

die (3) - aanwijzend voornaamwoord; deze frisdrank

Regels wie/wat

(1). Verwijst wie/wat naar een antecedent? Dan is het een betrekkelijk voornaamwoord 

(2). Verwijst wie/wat niet naar een antecedent? Dan is het een vragend voornaamwoord

(3). Als 'wat' wordt gebruikt als 'een beetje' dan is het een telwoord

In de koelkast ligt wat fruit - (een beetje fruit)

(4). Als 'wat' wordt gebruikt als 'iets' dan is het een onbepaald voornaamwoord

Nemen jullie allemaal wat mee voor de jarige? - (iets mee voor de jarige)

Voorbeeldzin

(1). De beroemde acteur, aan wie Daan een brief schreef, liet nooit wat van zich horen

Voorbeeldzin

(1). De beroemde acteur, aan wie Daan een brief schreef, liet nooit wat van zich horen

wie; verwijst naar 'de beroemde acteur' (antecedent); een betrekkelijk voornaamwoord

wat; kun je vervangen door 'iets'; een onbepaald voornaamwoord

Zelfstandig werken / verlengde instructie 

Wat	Hoofdstuk 5 Grammatica Blz 158-159 Opdracht 1 t/m 4
Hoe	Schrift en pen
Hulp	Zelfstandig
Tijd	20 minuten
Klaar?	Kijk je antwoorden na

Aan het einde van de les...

... weet jij wanneer je die/dat/wie/wat gebruikt

- behaald?