H2 Par 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H2.§1 De vorming van de Alpen

LESDOELEN

Aan het eind van deze les weet je:

• Hoe de Alpen gevormd zijn en hoe een gebergte wordt 'afgebroken' in de loop van miljoenen jaar.

Wat moet je kennen en kunnen?

• Hoe de Alpen zijn gevormd en wat daarvan de oorzaak was.
  
• wat de verschillen zijn tussen een oud en nieuw gebergte (en hoe die verschillen zijn ontstaan)
• wat het verschil is tussen erosie en verwering

Hoe kan het dat dit fossiel van een ammoniet (soort inktvis) is gevonden in de Alpen?

Goed of fout? De Alpen zijn ontstaan door plaattektoniek.

1. Goed
2. Fout

100 Miljoen jaar geleden bestonden de Alpen al

1. Waar
2. Niet waar

Endogene en exogene krachten

Kijk nu vraag 2 na. Hieronder staan de antwoorden

Opdracht 3 + 4 nakijken

Eerst               Daarna           Nu

Sleep de plaatjes in de juiste volgorde. Hoe ontstonden de Alpen? 

Zet de letters A t/m F hieronder in de juiste volgorde.

Op de plek van de Alpen ligt een tropische zee.

De zeebodem kreukelt, buigt en breekt doordat de Afrikaanse plaat langzaam naar het noorden beweegt.

De sterk geplooide zeebodem wordt tegen Europa aan geduwd.

Op de bodem van de tropische zee ontstaat een dikke laag kalk, bestaande uit dode planten en zeedieren.

Rivieren brengen zand en stenen naar de zee en zetten die boven op de kalklaag af.

In Europa is het plooiingsgebergte de Alpen ontstaan.

Welke twee platen spelen een belangrijke rol bij de vorming van de Alpen

Je kijkt nu vraag 5 na

Antwoorden vraag 6

WAT MOET JE LEREN?

• Wat de verschillen tussen een oud en een jong gebergte zijn en waardoor die verschillen zijn ontstaan.

Met welke twee begrippen kan je de verschillen tussen jonge en oude gebergten verklaren?

De Alpen zijn een voorbeeld van een ...

1. Jong gebergte
2. Oud gebergte

Jong gebergte

Oud gebergte

Alpen

Ardennen

Hoog

Spitse bergtoppen

Steile hellingen

zijn lager

Afgeronde toppen

Flauwe hellingen

Diepe dalen

Nog weinig verwering en erosie

veel slijtage door verwering en erosie

Honderden miljoenen jaren oud

Tientallen miljoenen jaren oud

WAT MOET JE LEREN?

• Wat het verschil is tussen verwering en erosie 

Erosie is het uitschuren en afschuren van hard gesteente door met verweringsmateriaal geladen water, ijs of wind

Mechanische verwering

Chemische verwering

Biologische verwering

Maak op de simpleminds app op je IPad een woordweb waarin je de volgende
begrippen met elkaar in verband brengt:

endogene krachten - exogene krachten - erosie - hooggebergte
- platen - plooiingsgebergte - reliëf - verwering

Voeg hier de afbeelding toe van je woordweb

Huiswerk voor de volgende les:

Wanneer je alle vragen en het woordweb gemaakt hebt,

ga je aan de slag met het huiswerk:

Lezen: par 2 plus de basisboeknummers

Maken: opdracht 7 t/m 11 (gebruik je basisboek!!)

Afzetting / Sedimentatie

Verwering

Erosie

Verwering, wat is juist?

1. Verwering door vorst is mechanische verwering
2. Verwering zorgt ervoor dat gesteente naar een andere plek wordt vervoerd
3. Temperatuurschommelingen zorgen voor verwering
4. Reactie van gesteente met zuurstof en/of water is mechanische verwering

Zet de gebeurtenissen op volgorde.

Tijdens dit transport wordt het landschap afgeschuurd en uitgeschuurd.

Gletsjers, rivieren, wind of zee nemen het mee naar andere plekken

Gesteente hoog in de bergen brokkelt af door verwering

Verweringsmateriaal valt door zwaartekracht naar beneden

WAT MOET JE LEREN?

WERKBOEK

W1: DE TOPOGRAFIE VAN HET ALPENGEBIED

De Alpen strekken zich uit over meerdere landen. Welke?

Alpen

De Alpen lopen door Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Slovenie en Italie.

Italië

Duitsland

Zwitserland

Oostenrijk

Tsjechië

Slovenië

Frankrijk

WAT MOET JE LEREN?

BASISBOEK NUMMERS:

• B66 Endogene en exogene krachten
  
• B77 Reliëf
  
• B81 Verwering
  
• B84 Erosie en sedimentatie
  
• Figuur 4.35 
  

Definitie van reliëf is:

Hoogteverschillen in het landschap

Hoe noem je een gebied zonder reliëf?

1. Hoogvlakte of plateau
2. Laagvlakte
3. Vlakte
4. Horizon

De Alpen zijn een ....

1. Middelgebergte
2. Laagland
3. hoogvlakte
4. Hooggebergte

Heuvelland

Hooggebergte

Middelgebergte

Laagland

Gebied met een hoogteligging lager dan 200 m.

Gebied waar de meeste bergtoppen tussen de 500 en 1.500 m hoog zijn.

Gebied met bergen die hoger zijn dan 1.500 m.

Gebied met een hoogteligging tussen de 200 m en 500 m.

WAT MOET JE LEREN?

BEGRIPPEN LEERBOEK:

Aardkorst - breuk - endogene kracht - erosie - exogene kracht - hooggebergte - jong gebergte - oud gebergte - plaat - plooiingsgebergte - schol - sedimentgesteente - verwering -verweringsmateriaal

Over welk begrip uit §1 van het basisboek wil je extra uitleg?

WAT MOET JE LEREN?

BEGRIPPEN BASISBOEK:

Chemische verwering - endogene kracht - erosie - exogene kracht - heuvelland - hooggebergte - laagland - landschapskringloop - mechanische verwering - middelgebergte - reliëf - sedimentatie - verwering - verweringsmateriaal

Welk begrip uit §1 van het lesboek vind je het lastigst te begrijpen?

De Alpen zijn een hooggebergte. Je vind daar met name ...

1. ingerichte landschappen
2. natuurlandschappen

Wat zijn twee redenen dat de bevolkingsdichtheid in de Alpen laag is?

1. Weinig reliëf
2. Veel reliëf
3. Gunstig klimaat
4. Ongunstig klimaat

Huiswerk voor de volgende les