Les 1 - de persoonsvorm (pv)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

NEDERLANDS

Persoonsvorm vinden

hst. 2, grammatica

DOEL

- je weet hoe je de persoonsvorm in een zin kunt vinden

- Hoe je het onderwerp kunt vinden

Weet jij wat werkwoorden zijn?

Wat is het werkwoord?
De kip loopt naar het hok.

Wat is het werkwoord?
In de winter sneeuwt het soms.

Wat is het werkwoord?
De bakker bakt lekkere broodjes.

Wat is het werkwoord?
De kinderen fietsen naar het zwembad.

DE PERSOONSVORM (PV)

In elke zin staan werkwoorden.

Een werkwoord (ww) zegt wat iets of iemand doet of overkomt.

Eén van de werkwoorden in de zin is de persoonsvorm (pv).

De persoonsvorm is dus altijd een werkwoord!

Persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm is een werkwoord die zich

aanpast aan het onderwerp.

Verandert het onderwerp, dan verandert de persoonsvorm mee.

Ik loop

Jij loopt

Wij lopen

Persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm geeft aan of een zin in de tegenwoordige

of verleden tijd staat.

Ik loop - ik liep

Jij bakt - jij bakte

Wij zien - wij zagen

De persoonsvorm vinden

Je leert twee manieren om de persoonsvorm te vinden

Bij het ontleden van zinnen is het heel fijn als je weet wat de persoonsvorm is.

In het Nederlands vormt die de spil van de opbouw van de zin en daarvan kan je gebruik maken bij het vinden van de zinsdelen.

Daarom begin je bij het ontleden van een zin altijd met het vinden van de persoonsvorm!

1. Vraagproef

Maak van de zin een vraag met precies dezelfde woorden.

Het werkwoord dat dan vooraan komt te staan, is de persoonsvorm.

Ik krijg nieuwe schoenen

Hij eet alle snoep op

Mijn vriend wil graag naar het zwembad

Krijg ik nieuwe schoenen?

Eet hij alle snoep op?

Wil mijn vriend graag naar het zwembad?

2. Tijdproef

Zet de zin in een andere tijd.

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

Ik heb een groene fiets

Hij moest zijn fietsband gaan plakken

Janneke praat heel zachtjes

Ik had een groene fiets

Hij moet zijn

fietsband gaan plakken

Janneke praatte heel zachtjes

Let op:

Soms begint een vraag met een vraagwoord (wie, wat, waar, wanneer, waarom, hoe, …).

Een vraagwoord kan NOOIT persoonsvorm zijn.

Gebruik dan de tijdproef om de persoonsvorm te vinden.

Waar loop ik?

Wie eet alle snoep op?

Wanneer hebben jullie de les bekeken?

Waar liep ik?

Wie at alle snoep op?

Wanneer hadden jullie de les bekeken?

Welke twee manieren heb je geleerd om de persoonsvorm te vinden?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
In zijn vrije tijd gaat Kees graag crossfietsen.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Harald en Tim zijn goede vrienden.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Onze klas heeft een actie voor het goede doel georganiseerd.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Een goede vriendschap duurt meestal jaren.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Waar heb jij die leuke tas gekocht?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Van wie is die groene tandenborstel?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Waarom geeft de buurman een feestje?

Onderwerp vinden..

Wie of wat + persoonsvorm?

Welke vraag gebruik je om het onderwerp te vinden?

Noteer de vraag om het OW te vinden.
Torak en Isa gaan vanavond naar de film.

GELEERD

DE PERSOONSVORM IN EEN ZIN VINDEN

- je weet hoe je de persoonsvorm in een zin kunt vinden

- hoe je het onderwerp kunt vinden

Wat wist je al?

Wat heb je geleerd?

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS