H5.2 Politiek en democratie

• Geschiedenis
• Maatschappijleer
• Middelbare school
• MBO
• havo, vwo
• Leerjaar 3

bij H5 Politiek en democratie

Lesdoelen 

Je kunt  uitleggen wat politiek is.

Je kunt uitleggen wat een democratie is. 

Je kunt uitleggen waarom Nederland een parlementaire democratie is

Je kunt uitleggen wat de taken zijn van de Eerste en Tweede kamer

Je kunt uitleggen hoe een nieuwe regering en kabinet gevormd wordt

Hoe werkt de politiek in Nederland?

Politiek 

Politiek = alle besluiten die worden genomen om het land te besturen voor het algemeen belang

Wie is deze vrouw? Bij welke politieke partij hoort zij?

Wie is deze man? Bij welke politieke partij hoort hij?

Wie is deze man? Bij welke politieke partij hoort hij?

Wie is deze man? Tot welke welke politieke partij hoort hij?

Wie is deze vrouw? Bij welke politieke partij hoort zij?

Democratie

bestuursvorm waarbij de bevolking invloed heeft op de politiek

Grieks:  Demos = volk, kratein = regeren

Directe en indirecte democratie

• Directe democratie:  bevolking stemt op de onderwerpen zelf, bijvoorbeeld door een referendum 
• Indirecte democratie: bevolking stemt op volksvertegenwoordigers (parlement), deze stemmen over de onderwerpen 

Wat is een referendum? 

Is Nederland een directe of een indirecte democratie? Leg kort uit.

Democratie vs. dictatuur 

Tussenopdracht in je schrift

* Beschrijf vijf kenmerken van een dictatuur en een democratie.

 * Leg kort uit waarom het kenmerken zijn van een dictatuur of een democratie.

npokennis.nl

Wat is het verschil tussen de regering en het kabinet?

Welke politieke partijen kregen de laatste verkiezingen de meeste stemmen? Geef een top 3.

Het kabinet 

De minister-president, de ministers en de staatssecretarissen vormen samen het kabinet. 

De minister-president is de leider van het kabinet en hij zit iedere week de ministerraad voor. 

Het kabinet maakt het beleid en is er verantwoordelijk voor.

De Nederlandse democratie 

Nederland is een parlementaire democratie. 

Dat betekent dat alle Nederlanders met stemrecht elke vier jaar mogen kiezen wie hen vertegenwoordigen in het parlement.

 Stemrecht heb je als je 18 jaar bent en de Nederlandse nationaliteit hebt. 

De verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de basis van de democratie.

Het parlement 

Het parlement heeft twee taken, de regering te controleren en samen met de regering nieuwe wetten te maken. 

Het Nederlandse parlement wordt in de Grondwet de Staten-Generaal genoemd. 

De Staten-Generaal bestaat uit twee Kamers, de Eerste Kamer en de Tweede Kamer.

Wat zijn de taken van de Eerste kamer en wat zijn de taken van de Tweede kamer?

De Tweede Kamer 

De twee belangrijkste taken van de Tweede Kamer zijn: samen met de regering nieuwe wetten maken en controleren of de regering haar werk goed doet. De Tweede Kamer speelt ook een belangrijke rol bij de vorming van beleid.

 

De leden van de Tweede Kamer worden direct gekozen door de Nederlandse kiezers. Door te stemmen tijdens de landelijke verkiezingen bepalen de kiezers welke 150 Tweede Kamerleden hen de komende kabinetsperiode vertegenwoordigen. 

De Tweede Kamer 

De leden van de Tweede Kamer hebben bepaalde rechten om hun taken zo goed mogelijk uit te voeren. Deze zijn in de Grondwet vastgelegd. 

Zo hebben zij het recht om zelf wetsvoorstellen in te dienen of wijzigingen voor wetsvoorstellen van de regering voor te stellen. 

Ministers en staatssecretarissen moeten de Tweede Kamer goed informeren. Tweede Kamerleden mogen de bewindslieden vragen stellen en ter verantwoording roepen. 

De Eerste Kamer

De belangrijkste taak van de Eerste Kamer is het goedkeuren of verwerpen van wetsvoorstellen. Daarnaast heeft de Eerste Kamer de taak om de regering te controleren.

 

De 75 leden van de Eerste Kamer worden indirect, ofwel 'getrapt', gekozen. 

Dat gebeurt door de leden van de Provinciale Staten. 

De Provinciale Statenleden worden op hun beurt door de Nederlandse bevolking gekozen.

De Eerste Kamer

De wetgevende taak van de Eerste Kamer houdt in dat zij wetsvoorstellen die de Tweede Kamer heeft aangenomen, ook moet goedkeuren. Pas daarna kan een wetsvoorstel ook werkelijk een wet worden. 

De Eerste Kamer kan geen wijzigingen aanbrengen in een wetsvoorstel, maar een voorstel alleen goedkeuren of verwerpen. 

De Eerste Kamer mag de regering ook controleren, maar maakt niet zo vaak gebruik van die mogelijkheid.

Het kabinet-Rutte IV met de koning op het bordes 

van Paleis Noordeinde 

lesopdracht/ huiswerkopdracht

Beschrijf in je eigen woorden  hoe de landelijke verkiezingen en de kabinetsformatie in Nederland verlopen. 

Gebruik tenminste de volgende begrippen in je antwoord: 

kandidaat stellen, campagne voeren, stemmen, verkiezingsuitslag, nieuwe Kamerleden, de formatie, taken informateur, taken formateur, regeerakkoord, nieuw kabinet en regeringsverklaring.