9.1 Oorlog en crisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

00:49

Nederland won tijdens deze wereld expo de Grand Prix prijs. Maar waarvoor?

1. Een deurtafel
2. Bier
3. Gloeilamp
4. Auto

Belle époque -

mooi eeuw

• Na de industrialisatie zou de twintigste eeuw zou de mooi eeuw  worden

• De wereldtentoonstelling van 1889 toonde dit optimisme ook aan met diverse technologische uitvindingen 
  

• Maar juist door de industrialisatie veranderde de belle époque in een fin de siécle (einde van de eeuw)
  

Oorzaak 1: Frans-Duitse oorlog

(wraak -Revanchisme)

• Na 1815 (congres van Wenen) bestaat Duitsland uit een lappendeken van staatjes.

• Kanselier Otto von Bismarck wil centraliseren en één Duits rijk maken; staten verliezen hiermee zelfstandigheid.

• Bismarck wil een gemeenschappelijk vijand creëren om de Duitse staten gelijkgestemd te krijgen; hij lokt Frankrijk uit tot oorlog en zij happen.

• Duitsland wint de oorlog en roept het Duitse keizerrijk uit.

• Frankrijk verliest een belangrijkst industriegebied en zint op wraak.
  

Oorzaak 2: bondgenootschappen

• Sinds 1881 hadden Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië een bondgenootschap

•  Frankrijk zeer verzwakt na de Frans-Duitse oorlog, zoekt steun bij Engeland en Rusland.

Oorzaak 3: militarisme / Nationalisme

• Duitsland liep achter op het gebied van koloniën (en dus belangrijke grondstoffen)

• Na de Duitse eenwording laten zij een grote oorlogsvloot bouwen

• Engeland voelt zich bedreigt in haar dominante positie op de wereldzeeën en schroeft de productie ook op.

• Wapenwedloop
  

Oorzaak 4: modern imperialisme

• Grondstoffen (kolen, metalen, etc) zijn nodig voor industrialisatie en dus nodig voor de wapenindustrie

• Afrika is rijk aan grondstoffen, na 1880 wordt Afrika dan ook in hoog tempo gekoloniseerd (modern imperialisme)

• Dit leidt onder de Europese grootmachten tot spanning en conflict

• Om de spanning weg te nemen wordt tijdens het congres van Berlijn (1885) Afrika verdeelt op de tekentafel.
  

Aanleiding: achtergrond

• Ottomaanse rijk is een veelvolkerenstaat onder leiding van de dominante Turkse regering
  

• In de 19e-20e eeuw brokkelt de macht van het Ottomaanse rijk af; veel volken willen onafhankelijkheid.
  

• Ook Bosnië wil onafhankelijk worden; Rusland steunt deze wens, Oostenrijk-Hongarije doet dit niet.
  

• Na zich onafhankelijk te verklaren, wordt Bosnië ingelijfd bij Oostenrijk-Hongarije.

• In Bosnië wonen veel Serviër, daarom wil buurland Servië liever dat Bosnië bij Servië zou aansluiten.
  

Oorzaken

Aanleiding

Gevolg

Plaats de woorden op de juiste plaats

Militarisme

Imperialisme

Moord in Bosnië

Wraak gevoelens

Bondgenootschap

Eerste Wereldoorlog

Nationalisme

Eerste Wereldoorlog

28 Juni 1914: moord Franz Ferdinand
28 Juli 1914: O-H verklaard oorlog aan Servië
28 Juli 1914: Duitsland steunt OH met blanco Cheque
1 Augustus 1914: Rusland mobiliseert
1 Augustus 1914: Frankrijk steunt Rusland
3 Augustus 1914: Duitsland verklaart oorlog aan FR*
4 Augustus 1914: Duitsland valt België binnen**
4 Augustus 1914: Engeland komt België te hulp

* Duitsland ging er vanuit dat Rusland lang nodig had om mobiliseren, dus kon Duitsland 'snel' het verzwakte Frankrijk uitschakelen om niet in een tweefrontenoorlog te komen.

**Sinds de Frans-Duitse oorlog had Frankrijk een sterke defensieve linie gebouwd (Maginot linie)

Homework

Lezen: 

Maken: