Les 3 - Tekstsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Programma

We lezen de tekst 'Tekstsoorten' uit het handboek.

Filmpje over tekstsoorten

Maak vraag 1, 2, 4 en 6 uit je handboek.

Doel van de les

Je oefent met het herkennen en de juiste 

tekstsoort kiezen als je een tekst schrijft.

Tekstdoelen

Wat is het doel van:

• de Donald Duck (stripboek)?
• je lesboek? 
• een betoog?
• een flyer van een sportschool?

Tekstdoelen

Wat is het doel van:

• de Donald Duck (stripboek)? Amuseren/vermaken
• je lesboek? Informeren
• een betoog? Overtuigen
• een flyer van een sportschool? Activeren

Tekstsvormen

• mondeling
• schriftelijk
• digitaal of op papier
• kort / lang
• met / zonder afbeeldingen

00:48

Wat is het tekstdoel van informeren/uiteenzetten?
Waar vind je dit soort teksten?

01:09

Wat is het verschil tussen informeren en uiteenzetten?

01:16

Wat is het doel van een beschouwende tekst?
Welke tekstsoorten horen daarbij?

01:46

Welke tekstsoort gebruik je als je de lezers ergens van wilt overtuigen? Waarmee overtuig je de lezer?

02:12

Leg uit wat 'de lezer activeren' betekent. Geef voorbeelden van tekstsoorten.

02:44

Wat zijn tekstsoorten die horen bij het doel 'amuseren'?

03:05

Wat is het verschil tussen zakelijke- en fictionele teksten?

Opdracht

Maak 

Pagina 59

Overzicht

Tekstsoorten

Tekstdoelen

Tekstvormen

Verhalende tekstsoorten

• Vertelling --> delen van een persoonlijke ervaring
  (dagboek, autobiografie)

• Verhaal --> amuseren of tot nadenken aanzetten door een verhaal te verzinnen 
  (roman, anekdote, sprookje)

Feitelijke tekstsoorten

• Verslag --> objectieve beschrijving
• Procedure --> instrueren (bijv. recept of handleiding)
• Uiteenzetting --> informeren (menukaart, krantenartikel)
• Oproep --> activeren (uitnodiging, reclame)

Waarderende tekstsoorten

• Beschouwing --> verschillende gezichtspunten
  (essay, beschouwend artikel/beschouwende toespraak)
• Betoog --> overtuigen (klachtenbrief, betogend artikel)
• Respons --> reageren (recensie, productreview)

Als je weet met welke tekstsoort je te maken hebt, weet je vaak ook wat het doel is en andersom.


Maar let op: bijv. brief
--> kan informerend zijn (informeren over een bijeenkomst) maar ook activerend (oproep om een prik te halen o.i.d.)

Vaak heeft een tekst meerdere doelen

Bijvoorbeeld eerst informatie geven over een onderwerp en daarna proberen te overtuigen.

Taalgebruik

Elke tekstsoort heeft dus een bepaald doel (of doelen).

Daarnaast kenmerkt een tekstsoort zich door een specifiek taalgebruik.

Voorbeeld

Tekstsoort procedure: objectief, precies en resultaatgericht. Gebiedende wijs wordt hier veel gebruikt. Woorden als eerst, vervolgens, daarna etc. 

Kortom, om de tekst goed te kunnen begrijpen is het van belang om te weten wat het doel is. 

Opdracht

Maak opdracht 1, 2, 4 en 6, p. 38 van je oefenboek.

We bespreken de antwoorden in de les. 

Noteer de antwoorden in hele zinnen. 

Je krijgt 20 minuten de tijd.  

Ben je eerder klaar dan kun je alvast de tekst lezen op pagina 40. 

Wat heb je onthouden van de les?