B2HV 3.1 De Verlichting.2425

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

3.1 De Verlichting

Standensamenleving

In Frankrijk is men verdeeld in drie standen

1. De geestelijkheid 2. De adel en 3. De derde stand

De eerste en tweede stand staan boven de derde stand (de bourgeoisie)

• Zij hebben privileges, ze betalen minder belasting
• Ook konden ze belasting heffen op normale mensen (de derde stand)
• Ook moesten boeren betalen om bijv. de molen van een heer te gebruiken
  
• De koning, adel en geestelijkheid bestuurden het land; "ancien régime"

De Verlichting

Renaissance > WetenschappelijkeRevolutie > Verlichting

• Tijdens de Wetenschappelijke Revolutie ontstaat het idee dat:
   Alles te verklaren is dmv. verstand rationeel/ logisch denken
• Men raakt geïnspireerd door wetenschappers (zoals Newton die zwaartekracht aantoont) zo begrijpt men natuurverschijnselen beter.
• Ook wordt er niet meer blind geloofd in wat de kerk en de koning te zeggen heeft.
• Verlichtingsfilosofen zijn voor discussie, onderwijs en religieuze tolerantie

Nieuwe ideeën over goed bestuur

• Standensamenleving:  mensen "natuurrechten" zijn van nature gelijk, de standen zijn dus oneerlijk, en slavernij is onchristelijk. 
• Absolutisme: Mensen willen een staat waarbij iedereen gelijk is én dezelfde wetten gelden voor iedereen. Rousseau zegt: Geen koning , maar democratie.
• Machtsmisbruik: "scheiding van de machten" volgens Montesquieu

Jean-Jacques Rousseau

Rousseau was vóór democratie

• Natuurrechten
• Hij vond dat niet de koning absolute macht moest hebben
• Máár het volk!
   -wie bedoeld hij met het volk?
  

Charles de Montesquieu

Trias politica of scheiding der machten

• het volk moet de macht hebben

1. Vergadering van vertegenwoordigers van het volk; het parlement (wetgevende macht)
   
2. Regering: stellen wetten voor en uitvoeren
   (uitvoerende macht)
   
3. Rechters: wetten controleren
   (rechtsprekende macht)

• Dit moet voorkomen dat er een koning de baas is.
  

Absolute vorsten waren niet blij met de verlichting

• Boeken met kritiek op bestuur en kerk worden verboden (censuur)
  
• Verspreiding van ideeën stopte niet
• In salons werden ideeën verspreid
   -Hier kwamen rijken burgers en geleerden samen
• Door de boekdrukkunst konden ideeën zich snel verspreidden
• Hierdoor ontstond het publieke debat
  Mensen in de samenleving praten mee over ideeën en problemen
  

Voorbeeld van een salon

B2Gym. Revolutie in Noord-Amerika

• Verlichte denkers kregen aandacht in kolonies
• Hoge belastingen
• Amerikaanse revolutie
• Oorlog 1776: onafhankelijkheidsverklaring 
• Verendigde Staten van Amerika
• Federatie: Samenwerking van staten met elk eigen bestuur met hoofd president
• Trias politica en grondwet ingevoerd