Les 3 Democratie en Monarchie

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Politiek Juridisch Burgerschap

Democratie en Monarchie

Wat is jou in het nieuws de afgelopen week het meeste opgevallen? Kies een maatschappelijk vraagstuk en hoe daarmee om wordt gegaan!

Alleen mensen met een IQ hoger dan 90 mogen stemmen

😒🙁😐🙂😃

- Leerdoelen

- Democratie en Monarchie

- Opdrachten maken uit lesmateriaal

- Afsluiting

Leerdoelen

• Je bent je bewust bent dat jij als burger invloed kunt hebben op wat er in de wereld om je heen gebeurt.
• Je weet welke rechten en plichten je hebt in een democratie.
• Je leert meer over de werking van onze democratie

 

Want: het is belangrijk om mee te doen aan de samenleving en dan moet je weten hoe die samenleving werkt! 

 Hoe kan jij invloed uitoefenen? Landelijk en in jouw regio. 

Prinsjesdag is altijd op....

1. De derde dinsdag van september
2. De tweede dinsdag van september
3. Op 20 september

Wat staat er in de troonrede?

1. De plannen van de ministers voor het komende jaar
2. Wat de ministers het afgelopen jaar gedaan hebben

nos.nl

www.rijksoverheid.nl

Inkomsten:

- directe belastingen: LB, IB, dividend, kansspel en schenkingen

- indirecte belastingen: BTW, accijns, milieu, wegenbelasting

- zorgverzekeringswet / werknemersverzekering; inkomensafhankelijke bijdragen door werkgevers betaald voor WW, Ziektewet, WIA en zorgkosten

UITGAVEN: 

- Zorg: medische zorg 69/ langdurig 37

- UItkeringen: 

AOW - 48,5/ WAO - 17,4/ WW 12

- Rentelasten 8

SCHULD: 30 miljard +

Hoe hoog is de Nederlandse Staatsschuld in 2023

1. 50 miljard
2. 3000 miljard
3. 500 miljard
4. 1000 miljard

Waar denk je aan bij het woord Democratie?

Opdracht 'Intro Politiek'

Maak een groepje van 2 en ga met elkaar in gesprek over de volgende vragen:

 

1. Wat vinden jullie op dit moment het grootste probleem in de Nederlandse samenleving?

2. Bedenk 2 onderwerpen waar de politiek zich volgens jou mee bezig moet houden?

3. Bedenk 2 onderwerpen waar de politiek zich NIET mee bezig hoeft te houden?

4. Bedenk 2 redenen: Waarom zouden mensen politiek actief willen worden?

Democratie

Grieks woord

Demos = "volk"

Kratos = "heersen"

Volksheerschappij

Democratie 

Het is een bestuursvorm waarin de wil van het volk goedkeuring geeft aan de machthebbers 

De macht ligt bij de Volksvertegenwoordiging.

Hoe wordt een land bestuurd?

De volgende vormen bestaan: 

Monarchie - de macht bij de koning

Theocratie - de macht is bij een religieus persoon

Aristocratie - de macht bij de rijken (Adel)

Oligarchie - de macht bij een zeer kleine groep.

Tirannie/ Dicatuur - alleenheerser die met geweld de macht heeft gegrepen. 

Democratie - macht is bij het volk

Kenmerken Democratie

Kenmerken van een Democratie

• Volksvertegenwoordiging
  

• Vrije eerlijke verkiezingen

• Scheiding van de machten/ Trias Politica

• Gelijkheid - alle burgers hebben gelijke rechten en plichten

 

• Er is een grondwet 

• Vrijheid van burgers wordt beschermd.

• Er zijn vrije media

• Minderheden worden beschermd door  de meerderheid. 

Verkiezingen zijn democratisch als:

Je zelf mag bepalen op wie je stemt

Je uit meerdere partijen kan kiezen

Iedereen

 mag stemmen

Er elke zoveel jaar nieuwe verkiezingen zijn

Je niet hoeft te vertellen op wie je stemt

De uitslag eerlijk verloopt

 Verkiezingen zijn democratisch als:

 

- Je zelf mag bepalen op wie je stemt

- Je uit meerdere partijen kan kiezen

- Iedereen mag stemmen

- Er elke zoveel jaar nieuwe verkiezingen zijn

- Je niet hoeft te vertellen op wie je stemt

- De uitslag eerlijk verloopt

https://nos.nl/artikel/2546281-europees-parlement-wil-dat-georgie-verkiezingen-overdoet

Trias Politica

Bescherming van de bevolking tegen de macht;

Volksheerschappij/ Democratie: De macht heeft de macht omdat het volk dat heeft gegeven. 

De wetgevende macht is door het volk gekozen om beleid te bepalen en te controleren. 

Minderheid beschermt door de meerderheid

Wordt hun vrijheid van meningsuiting beknot? Kunnen zij hun leven inrichten zoals zij dat zelf willen? Zijn zij al dan niet het slachtoffer van discriminatie? 

In hoeverre wordt de beslissingsmacht van de meerderheid binnen de perken gehouden? 

In een echte democratie is de meerderheid uitermate terughoudend in het voorschrijven of verbieden van kledingstijlen en omgangsvormen omdat die in hoge mate tot de vrijheid van het individu behoren.

Ook de minderheid wordt vertegenwoordigd.

2 soorten Democratie

Directe democratie: burgers stemmen persoonlijk  over wetten, besluiten en benoemingen 

Indirecte of parlementaire democratie: het volk laat zich  vertegenwoordigen door een gekozen orgaan, zoals een raad of parlement.

Directe Democratie

Het volk bestuurt direct het land via een Referendum!

Burgers kunnen direct stemmen over onderwerpen (niet zoals bij ons op partijen).

Bij een directe democratie is de uitkomst van de stemming bindend. Dat betekent dat de uitkomst opgevolgd moet worden.

Feitjes over de laatste landelijke verkiezingen in 2023

- De opkomst: 77,6 % (was in 2021 82,6 %)

- In Rotterdam 64,4 %!

- VVD stemmers zijn vooral 50+, man (17 van de 28 zetels)

- NSC stemmers zijn in meerderheid man, en is populair onder laagopgeleiden

- Groenlinks-PvdA trekt vooral hoogopgeleiden van alle leeftijden, man en vrouw

- Op Partij voor de dieren en de SP stemmen vooral vrouwen. 

- PVV stemmen van mannen en vrouwen, werkende mensen tot 65 jaar buiten de grote steden

- Niet-stemmers stemmen niet door gebrek aan vertrouwen of interesse in de politiek.

https://eenvandaag.avrotros.nl/panels/opiniepanel/alle-uitslagen/item/mannen-stemmen-vaker-vvd-nsc-stemmers-zijn-relatief-oud-en-groenlinks-pvda-is-populair-onder-hoogopgeleiden-de-zetelpeiling-uitgesplitst/

De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.924 stemgerechtigde Nederlanders.

Uitslag in Rotterdam

Waarom belangrijk om te stemmen?

- Betrokkenheid bij de samenleving

- Zorg dat de politiek niet om jouw belangen heen kan. 

- Jouw stem kan invloed hebben op het dagelijkse leven de komende 4 jaar

- Het is belangrijk om te weten wat jouw mening is zodat er rekening mee kan worden gehouden. 

- Spijt voorkomen (zoals bij Brexit en Trump)

Hoe kan je invloed hebben op wat er gebeurt in Nederland?

• Stemmen
• Politiek actief worden
• Media aandacht zoeken
  
• Demonstreren
• Naar de rechter
• Lobbyen/Opinie maken - blogs / video's/ mensen verenigen
  
• Burgerinitiatief

Democratie

Dictatuur

Het volk heeft de macht.

De macht is ontstaan door middel van geweld.

Er zijn vrije en eerlijke verkiezingen.

Het woord van de machthebber is de wet.

Er is een scheiding van machten.

Je mag in de krant geen slechte dingen schrijven over de overheid.

Politieke gelijkheid voor iedereen.

De vrijheid van burgers wordt beschermd.

Het oprichten van een protestgroep is toegestaan.

Journalisten kunnen niet alles schrijven wat ze willen schrijven.

De macht ligt bij één persoon of partij.

Er is persvrijheid.

De koning en de koninklijke familie hebben alle macht.

Je mag de overheid aanklagen.

De politie kan makkelijk omgekocht worden.

Waarom Burgerschapslessen?

Gelijkheid: 

Niet iedereen is ook feitelijk gelijk, in de maatschappij bestaan nu eenmaal grote verschillen tussen mensen en hun mogelijkheden om bijvoorbeeld politiek actief te zijn. 

Die ongelijkheid moet worden overbrugd, door iedereen te betrekken bij politiek en besluitvorming en door iedereen te informeren. 

Schema Zelf werken!

Wat moet je doen?	Maak de opdrachten uit het hoofdstuk: Bestuursvormen, Democratie in Nederland en Monarchie
Hoe moet je het doen?	Kijk de video's, lees de teksten, denk goed na over de vragen en geef je eigen mening.
Hoeveel tijd heb je ervoor?	tot 5 minuten voor het einde van de les.
Hulp vragen aan?	Je buur, google, ChatGPT, docent --> maar eigen antwoord geven!
Wat als je eerder klaar bent?	Maak Keuzeopdracht 2 van de portfolio-opdrachten bij Democratie en Monarchie (hoofdstuk Politiek Juridisch Burgerschap)

Zelf werken: 

Vind jij de democratie belangrijk en waarom?

Wat vond jij het belangrijkste dat je hebt geleerd hebt vandaag?

Tot de volgende keer! 

Dan hebben we het over: 

Bestuur in Nederland

Landelijk, Provincie en de Gemeente! 

Huiswerk: Als de opdrachten nog niet af zijn, maak ze dan af en lever ze voor de volgende les in.