Hoofdstuk 1 Hoofdaken en bijzaken en samenvatting

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom!!

NE(derlands)

Docent Nederlands:

Mw. Nass

Nelson

in memorium

Hond

Sint Bernard

Ik kwijl veel

Zit graag op schoot

Braaf

Planning voor vandaag:

1. Doel(en) en verwachtingen lessen Nederlands
2. Dubbelzinnige taalweetjes
3. Starten met hoofdstuk 1, lezen
   

Dit schooljaar

Meenemen voor iedere les!

Verplicht:

• Boek 
• Ipad 
• Oortjes
• Schrift
• Pen

Werkwijze

• Blokuur start met stil lezen
• Beter spellen.nl
• Uitleg leerstof
• Zelf aan de slag
• Evaluatie
• LessonUp en video's
• Hand opsteken, samenwerken bij stoplicht
• Weinig huiswerk bij goede inzet

Vertel meer over jezelf

• Naam
• Broers en zusjes?
• Beroepen ouders?
• Welke hobbies heb je? 
• Waar ben je goed in?
  
• Dyslectisch?
• Wat zou je later willen worden?
  
• Welke boeken heb je gelezen her eerste jaar?

Nieuw Nederlands

1. Taalweetjes bladzijde 11  Maak online de opdrachten van taalweetjes hoofdstuk 1: Dubbelzinnig, krantekoppen en Woordspeling.

Nieuw Nederlands

Heineken boert goed in de Verenigde Staten.

Hij kon de gevangenen niet luchten.

Kies voor een kinderhoofdgerecht.

Roken, het blijft een teer onderwerp .

De gevangene luisterde geboeid naar de rechter.

Kuipstoeltjes in de Arena. 

Pinnen komt van pas bij het betalen.

Hier klopt iets niet zei de cardioloog. 

De glazenzetter sloeg een voorraad ruiten in.

De dokter kocht de praktijk voor een prikje.

De glazenwasser is ladderzat.

Doel van de les

• Je weet wat hoofd- en bijzaken en kernzinnen zijn.
• Je kunt een schema en samenvatting maken.

Begrijpend lezen

https://youtu.be/h0HB5o6SxsE

Tekstbegrip

• Waarom? Teksten kom je overal tegen, bijvoorbeeld bij leerboeken, contracten en in nieuwsberichten. Het is daarom belangrijk dat je deze teksten goed kan begrijpen; dit is het algemene doel van tekstbegrip. Op de basisschool begin je al met begrijpend lezen. In de hogere klassen krijg je dit vak bijna dagelijks.
• 5 TIPS:

.… materiaal te lezen dat jou daadwerkelijk interesseert.

… tijd vrij te maken zodat je op je gemak kunt lezen.

… zoveel mogelijk afleiding te elimineren.

… aantekeningen te maken.

… je blik te begeleiden tijdens het lezen.

Lezen hoofdstuk 1:

Hoofdzaken en Bijzaken

In elke tekst staat belangrijke en minder belangrijke informatie:

• Hoofdzaken geven de belangrijkste informatie over het onderwerp van de tekst.
• Bijzaken geven minder belangrijke informatie. Ze maken de hoofdzaken in de tekst duidelijker. Het is een voorbeeld, herhaling of uitleg.
• Kernzin is de belangrijkste zin in de alinea.
  

Opdracht 1 en 2

Zoek de kernzinnen van elke alinea.

Tekst 2, 3, 4 en 5

Opdracht 3 Topgeheimen in de CCC

Tekst lezen met elkaar

Maak de vragen van opdracht 3

Nederlands

Goed gewerkt!      Tot volgende week en fijn weekend!

transportrevolutie = grondige verbetering van vervoermiddelen  

↔ vervoer diligence 

  

wanneer: 19e eeuw (begin industrialisatie) 

gevolgen:  

- vervoer personen makkelijker 

- vervoer goederen makkelijker 

belangrijkste vervoermiddel:  

- stoomtrein (vanaf 1815): spoorwegnet door heel Nederland: sneller, grotere aantallen en meer verbonden(heid) 

 uitvinding stoomwals (1960): vlakke wegen ↔ hobbelige paden 

 Andere belangrijke vervoermiddelen:  

- fietsen         - auto’s (kleine elite) 

communicatierevolutie = grondige verbetering van de middelen om informatie uit te wisselen (eind 19e eeuw). 

belangrijke uitvindingen: 

- telegraaf      - telefoon 

 

gevolg: mensen over hele wereld contact met elkaar 

(85 woorden) 

Schema / Samenvatting tekst VWO

Teksttransportrevolutie = grondige verbetering van vervoermiddelen  ↔  vervoer diligence 

Wanneer: 19e eeuw (begin industrialisatie) 

Gevolgen:  

- vervoer personen makkelijker 

- vervoer goederen makkelijker 

Belangrijkste vervoermiddel:  

- stoomtrein (vanaf 1815): spoorwegnet door heel Nederland: sneller, grotere aantallen en meer verbonden(heid) 

 uitvinding stoomwals (1960): vlakke wegen ↔ hobbelige paden 

Andere belangrijke vervoermiddelen:  

- fietsen  

- auto’s (kleine elite) 

communicatierevolutie = grondige verbetering van de middelen om informatie uit te wisselen (eind 19e eeuw). 

Belangrijke uitvindingen: 

- telegraaf   - telefoon 

 

Gevolg: mensen over hele wereld contact met elkaar 

(85 woorden) 

Antwoorden opdracht 4 

2 VWO

1. transport en communicatie     2. schoolboektekst 

3 . telegraaf (al. 1)   – apparaat waarmee met elektrische stroom door koperdraad gecodeerde berichten over grote afstanden konden worden verstuurd. (definitie, omschrijving) 

diligence (al. 2)  – geveerde door paarden getrokken wagen      waarmee sinds de 18e eeuw dienstregelingen voor     personenvervoer werd verzorgd (woordenboek) 

industrialisatie (al. 4)   – de omschakeling van handarbeid naar machinale productie van goederen (context; voorbeelden) 

transportrevolutie (al. 7)  – grondige verbetering van vervoermiddelen  

welgeteld (al. 8)   – precies geteld, op de kop af 

continent (al. 9)   – een zeer grote landmassa die niet of vrijwel niet met andere landmassa’s verbonden is 

4 - Met de gouden spijker werd de eerste spoorlijn tussen de oost- en westkust van de Verenigde Staten voltooid.  

- Het was de eerste gebeurtenis die duizenden kilometers verderop live te volgen was door de telegraaf. 

5 de eerste zin: Tot de…moeizame zaak. 

4. - Met de gouden spijker werd de eerste spoorlijn tussen de oost- en westkust van de Verenigde Staten voltooid.  

 - Het was de eerste gebeurtenis die duizenden kilometers verderop live te volgen was door de telegraaf.        

5. De eerste zin: Tot de…moeizame zaak. 

6. Door de uitvinding van ijzeren rails en de stoomtrein konden mensen en goederen snel, in grote hoeveelheden en over grote afstanden per spoor worden vervoerd.  

7. In grote delen van het land moest de slappe veenbodem worden vervangen door zand en klei en over de grote rivieren moesten spoorbruggen komen.  

8. Zo nam het contact tussen alle delen van het land toe en gingen de Nederlanders zich sterker met elkaar verbonden voelen.  

9. Auto’s waren heel duur en alleen door rijkere mensen te bekostigen.   

10. De uitvinding van de telegraaf was het begin van de totale verandering van de communicatiemogelijkheden om over grote afstand informatie met elkaar uit te wisselen.  

11. C 

Aan de slag!

VWO:  Opdracht 4 en opdracht 5,  de tekst:' Transport en communicatie'

Vraag: 1 t/m 12

Het maken van een schema 

Lees de tekst oriënterend door en stel vast wat het onderwerp is. 

• Noteer de belangrijkste informatie uit de tekst kernzinnen en andere hofdzaken.
•  Gebruik opsommingstekens: nummers, puntjes of streepjes. Tegenstellende verbanden met pijltjes aangeven.
  

Samenvatting

Samenvatting: 

1. Neem de kernzinnen en andere hoofdzaken over. 
2. Maak er een samenhangende tekst van. 
3. Gebruik signaalwoorden.

Samenvatting of schema maken

2 VWO: Maak vraag 12, opdracht 4

Vragen?