§ 4.5 Uitvoering van het waterbeleid

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Herhalen Syllabus

Leerdoelen

• Je kunt maatregelen van het Nederlandse waterbeleid beschrijven en beoordelen.
• Je kent mogelijke maatregelen ten aanzien van verzilting, verdroging, vervuiling en wateroverlast in stedelijke gebieden.

Welk onderdeel van Ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Kribverlaging
2. Uiterwaardverdieping
3. Aanleggen retentiebekken
4. Nevengeul

Welk onderdeel van Ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Retentiebekken
2. Zomerbedverdieping
3. Uiterwaardverdieping
4. Noodoverloopgebied

Welk onderdeel van Ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Zomerbedverdieping
2. Kribverlaging
3. Uiterwaardafgraving
4. Retentiebekken

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Obstakelverwijdering
2. Ontpoldering
3. Dijkverhoging
4. Kribverlaging

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Obstakelverwijdering
2. Uiterwaardevergraving
3. Dijkverhoging
4. Dijkverlegging

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Ontpoldering
2. Aanleg nevengeul
3. Dijkverhoging
4. Kribverlaging

Welk onderdeel van Ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Retentiebekken
2. Obstakelverwijdering
3. Noodoverloopgebied
4. Dijkverlegging

De meeste maatregelen uit Ruimte voor de rivier hebben als effect dat het:

1. regiem van de rivier kleiner wordt
2. debiet van de rivier kleiner wordt
3. regiem van de rivier regelmatiger wordt
4. regiem van de rivier onregelmatiger wordt

De hoofddoelstelling van
de projecten Ruimte voor
de Rivier is ..

1. zorgen voor goede kwaliteit van het water
2. zorgen voor waterveiligheid
3. zorgen voor voldoende water
4. zorgen voor mooie natuurgebieden

Het project Ruimte voor de Rivier is ontwikkeld na..

1. De waternoodramp van 1953
2. De overstromingen in 1993
3. De bijna overstromingen in 1995
4. Kletsnatte winter van 2019

Wat is geen maatregel in
het kader van Ruimte voor
de Rivier?

1. kribverlaging
2. aanleg nevengeul
3. kanaliseren
4. dijkverlegging

Welk onderdeel van Ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Kribverlaging
2. Uiterwaardverdieping
3. Aanleggen retentiebekken
4. Nevengeul

Welk onderdeel van Ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Retentiebekken
2. Zomerbedverdieping
3. Uiterwaardverdieping
4. Noodoverloopgebied

Welk onderdeel van Ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Zomerbedverdieping
2. Kribverlaging
3. Uiterwaardafgraving
4. Retentiebekken

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Obstakelverwijdering
2. Ontpoldering
3. Dijkverhoging
4. Kribverlaging

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Obstakelverwijdering
2. Uiterwaardevergraving
3. Dijkverhoging
4. Dijkverlegging

Welke maatregel van ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Ontpoldering
2. Aanleg nevengeul
3. Dijkverhoging
4. Kribverlaging

Welk onderdeel van Ruimte voor de rivier zie je hier?

1. Retentiebekken
2. Obstakelverwijdering
3. Noodoverloopgebied
4. Dijkverlegging

De meeste maatregelen uit Ruimte voor de rivier hebben als effect dat het:

1. regiem van de rivier kleiner wordt
2. debiet van de rivier kleiner wordt
3. regiem van de rivier regelmatiger wordt
4. regiem van de rivier onregelmatiger wordt

De hoofddoelstelling van
de projecten Ruimte voor
de Rivier is ..

1. zorgen voor goede kwaliteit van het water
2. zorgen voor waterveiligheid
3. zorgen voor voldoende water
4. zorgen voor mooie natuurgebieden

Het project Ruimte voor de Rivier is ontwikkeld na..

1. De waternoodramp van 1953
2. De overstromingen in 1993
3. De bijna overstromingen in 1995
4. Kletsnatte winter van 2019

Wat is geen maatregel in
het kader van Ruimte voor
de Rivier?

1. kribverlaging
2. aanleg nevengeul
3. kanaliseren
4. dijkverlegging

Vormen van landdegradatie

Oorzaken landdegradatie

overbeweiding

ontbossing

verkeerde irrigatiemethoden

verzilting

verwoestijning

bodemerosie

Maak de juiste combinaties!

Ontbossing

Overbeweiding

Bodemuitputting

Bodemerosie

Verwoestijning

Verzilting

Zet de irrigatiemethoden in de juiste volgorde van veroorzaker van verzilting. 

1 = meeste verzilting, 3 = minste verzilting 

1

2

3

Opdracht 1

a verdieping van het zomerbed, kribverlaging en obstakelverwijdering (tussen de zomerdijken)

b Als het zomerbed verdiept wordt, daalt het waterpeil. De kribben komen hierdoor nog meer boven het water te liggen, waardoor ze de doorstroming van het water nog meer hinderen.

c Langsdammen verdelen de rivier in een hoofdgeul en een zijgeul. Zijgeulen zijn veiliger voor de recreatievaart, omdat toeristen dan op die plaatsen niet meer in het vaarwater van de binnenvaart hoeven te komen. 

Opdracht 1

d Noodoverloopgebieden zijn gebieden die onder water mogen lopen. Mensen en bedrijven in die gebieden moeten dus schade accepteren om andere gebieden te beschermen.

Opdracht 2

a Nevengeulen zijn extra rivierbeddingen. Ze vergroten dus de afvoercapaciteit van de rivieren.

b Voordeel van een nevengeul: het gebied tussen de winterdijken wordt niet groter.

Nadeel: een nevengeul kan minder water bevatten dan een verbrede uiterwaard. 

Opdracht 2

c ‒ De nevengeul kan voor waterrecreatie gebruikt worden (Toelichting: toename van functies en aantrekkelijkheid).

‒ Ook de natuurlijke waarde van het gebied wordt groter, want door de tragere stroming wordt het gebied geschikter voor planten en dieren (Toelichting: verbetering van duurzaamheid).

‒ Het eiland dat ontstaan is tussen de Waal en de nevengeul biedt allerlei mogelijkheden voor wonen en werken (Toelichting: toename van functies en aantrekkelijkheid). 

Opdracht 3

C

Opdracht 4

 a ‒ Hierdoor blijft het mogelijk om water te spuien op de Waddenzee, die door zeespiegelstijging steeds hoger komt te liggen.

‒ Daarnaast blijft er daardoor een grote zoetwatervoorraad beschikbaar. b Voorbeelden van goede antwoorden:

– De waterkeringen langs de kust van Noord-Holland hoeven dan niet opnieuw versterkt te worden.

– Door het waterpeil niet te verhogen, kunnen Almere en Amsterdam verder met hun stedelijke ontwikkeling. 

Opdracht 4

c Als het waterpeil in het IJsselmeer stijgt, zal de IJssel zijn water moeilijker kwijt kunnen aan het IJsselmeer. Het onderzoek zal zich dus richten op (een van de twee mogelijkheden):

– de precieze effecten van een hoger waterpeil voor de IJsseldelta en op mogelijkheden waarop de IJssel zijn water toch kwijt kan.

– hoe de IJsseldelta veilig blijft bij een hogere waterstand in de IJssel. d Als er extra waterkeringen komen in de Rijnmond die bij een stormvloed gesloten worden, kan het rivierwater de zee niet bereiken en zal het tijdelijk ergens opgeslagen moeten worden. 

Opdracht 5

a 1 Een veel kleiner gebied overstroomt.

2 In het gebied dat overstroomt, komt het water veel minder hoog te staan.

b Een doorbraakvrije dijk breekt niet door. Daardoor stroomt alleen water dat hoger komt dan de dijk het gebied binnen. Het overgrote deel van het water zal het gebied dus niet binnenstromen.

c Overheden moeten altijd een afweging maken tussen de kosten en de baten van een maatregel. Doorbraakvrije dijken moeten veel steviger zijn dan normale dijken en zijn dus duurder. Bovendien hebben de huidige dijken al een zeer hoog veiligheidsniveau. 

Opdracht 6

A