Herhalingsles hc Duitsland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Herhaling

hc Duitsland (1918-1991)

1. Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Weinig vertrouwen in de Weimar Republiek 

Duitsland werd na WOI een parlementaire democratie. De sociaaldemocraten hadden de macht). Een groot gedeelte van de bevolking in de Weimar Republiek had geen vertrouwen meer in de regering. Dit wantrouwen ontstond na WOI met het afsluiten van het Verdrag van Versailles in 1919 (en de dolksstootlegende). Het wantrouwen was te zien in een toename van tegenstand door de conservatieven en extremistische groepen (links en rechts). 

Het vertrouwen kwam weer terug, maar voor hoe lang? 

Op economisch gebied ging het ook niet goed met Duitsland (i.v.m. hoge herstelbetalingen en verlies grondstofrijke gebieden). Dit leidde tot hyperinflatie (in 1923). Duitsland werd geholpen door het Dawesplan. Frankrijk hanteerde een verzoeningspolitiek. In 1929 stortte de Beurs in (Beurskrach). Duitsland kwam nu in een crisis terecht en de bevolking verloor al haar vertrouwen in de Republiek van Weimar. 

Het vertrouwen in de Weimar Republiek was weg 

De NSDAP kreeg vanaf nu meer aanhangers. Het was een extreemrechtse, antisemitistische, partij. Door het gebruik van propaganda en paramilitair machtsvertoon werd de partij al snel een massaorganisatie. Zijn partijpunten spraken veel inwoners van de Weimar Republiek aan (o.a. over de welvaart, nationale eenheid en afschaffing Verdrag van Versailles). In 1933 werd hij Rijkskanselier. De Rijksdagbrand gaf aanleiding voor het aannemen van de Machtigingswet waarna hij (Hitler) de Weimar Republiek afschafte en een totalitaire regime instelde. 

Een nieuw nazi-Duitsland 

De samenleving werd genazificeerd (met terreur en propaganda). In het begin werden politieke tegenstanders uit de weg geruimd en daarna iedereen die niet paste bij in het Volksgemeinschaft. Met name joden werden op grote schaal  deporteert naar vernietigingskampen. De Conferentie in München  (in 1939) had als eis de aansluiting van alle Duitse gebieden. Groot-Brittannië hanteerde daar nog de appeasementpolitiek. Na de inval in Polen (in 1939) ging de WOII van start. 

Alleinschuld	Vredesverdrag	De democratie werd afgeschaft
Politieke partijen, behalve de NSDAP, werden verboden	Herstelbetalingen	Communisten waren gearresteerd
Oost-Europa	Lebensraum	Verbond S.U.

Naar welke 3 gebeurtenissen zijn 

we op zoek? 

1. Het sluiten van het Verdrag van Versailles  - Alleinschuld (rede), Vredesverdrag (benaming), Herstelbetalingen (inhoud).  

2. Invoering van de Machtigingswet - Communisten waren gearresteerd (verklaring) - De democratie werd afgeschaft (gevolg), Politieke partijen behalve de NSDAP werden verboden (gevolg)

3. De verovering van Polen (1939) - Oost-Europa (ligging), Lebensraum (verklaring), Verbond S.U. (reden)

2. Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

De ondergang van nazi-Duitsland 

Duitsland werd in 1945 verslagen door de geallieerden en de SU. Het land was geheel ontwricht en Heimatvertriebenen vonden er hun plaats. Duitsland werd opgedeeld in vier bezettingszones. 

Twee verschillende ideologiën

De SU en de VS hadden verschillen in de opvatting van het naoorlogse Europa en de vrede. Stalin wilde in de sovjetzones communistische regimes installeren. De VS probeerden dit tegen te houden d.m.v. de Trumandoctrine, het Marshallplan en Europese samenwerking (later de NAVO). In 1948 vond de Blokkade van Berlijn plaats. Stalin liet de toevoerwegen afsluiten. West-Berlijn kreeg d.m.v. een luchtbrug steun van de Amerikanen. 

Twee verschillende werelden 

In West-Duitsland werd in 1949 de Bondsrepubliek Duitsland opgericht (BDR) (met West-Berlijn). Adenauer zorgde met zijn politiek van Westbindung (lid van de NAVO en de EGKS) en het Wirtschaftswunder  dat West-Duitsland een stabiele democratie werd.

Audenauer erkende de DDR niet en wilde het liefst één (democratisch) Duitsland.  West-Duitsland stond niet stil bij haar nazi-verleden. 

Twee verschillende werelden 

In Oost-Duitsland werd in 1949 de Duitse Democratische Republiek (DDR) opgericht. Dit was een volksdemocratie. De leiders zoals Ulbricht wilden een communistische staat realiseren waar het fascisme geen kans zou krijgen.  In 1953 kwam er een opstand over de slechte werking van de planeconomie. De opstand werd neergeslagen en Oost-Duitsland kwam onder controle van de Staatssicherheitsdienst (Stasi). De DDR werd lid van het Warschaupact en de Comecon. Tot 1961 probeerden veel mensen uit de DDR te vluchten (met name hoogopgeleiden). Na 1961 lukte dit niet meer i.v.m. de bouw van Berlijnse Muur. De VS erkende invloedsfeer van de SU en grepen niet in. 

Konrad Adenauer	Stasi	westbindung
Walter Ulbricht	communisme	volkswagen
NAVO	Comecon	CDU/CSU

Welke begrippen, personen en verdragen horen bij Oost-Duitsland en welke bij West-Duitsland?

1. Het sluiten van het Verdrag van Versailles  - Alleinschuld (rede), Vredesverdrag (benaming), Herstelbetalingen (inhoud).  

2. Invoering van de Machtigingswet - Communisten waren gearresteerd (verklaring) - De democratie werd afgeschaft (gevolg), Politieke partijen behalve de NSDAP werden verboden (gevolg)

3. De verovering van Polen (1939) - Oost-Europa (ligging), Lebensraum (verklaring), Verbond S.U. (reden)

3. Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Twee gescheiden werelden komen nader tot elkaar

Vanaf de jaren '60 (tijdens de detente) probeerde Willy Brandt de relatie met de DDR (en de andere volksdemocratieën) weer te verbeteren d.m.v. de Ostpolitik. In 1972 erkende de DDR en BRD elkaar. Toch bleef de BRD streven naar eenheid. De DDR (onder leiding van Honecker) stond wel open voor de Ostpolitik, maar zag de deling als definitief.  

Het ontstaan van een jongerencultuur 

In de BRD komt kritiek op de consumptiemaatschappij en de beperkte denazificatie van de samenleving. Deze kritiek komt van de  jongeren. Dit ontaarde in links terrorisme (RAF - Baader-Meinhof Gruppe). Zij krijgen steun vanuit de DDR. 

Hervormingen 

In 1980 probeerde Gorbatsjov d.m.v. glasnost (openheid) en perestrojka (verbouwing) de SU te hervormen. Hij liet daarbij de Brezjnev-doctrine los. De DDR zette zich er tegen af, want er was vrees voor een liberale koers. Uiteindelijk zagen veel mensen het via de media. Dit leidde tot verzet. De grenzen werden open gesteld, de muur viel (in 1989) en er kwam een hereniging (1990). Berlijn werd de nieuwe hoofdstad. 

Europese samenwerking 

Kohl ging akkoord met de eis van Frankrijk om over te gaan op de Euro in ruil voor de Duitse eenwording en uitbreiding (met het Oostblok). West-Duitsland droeg veel van de kosten om Oost-Duitsland er bovenop te helpen. Ook immigratie leidde tot meer problemen (en verzet - neonazi's). 

Examentraining hc Duitsland