Lezen 1 Leesteksten verkennen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Lezen, luisteren en kijken

Wat lezen jullie?

Leerdoelen

- Je weet wat het onderwerp is

- Je weet wat de hoofdgedachte is

- Je kent verschillende tekstdoelen

- Je herkent voor welk publiek een tekst geschreven is

Onderwerp van een tekst

Beschrijft in één woord of een paar woorden waar de hele tekst over gaat.

Hoofdgedachte

De kortst mogelijke samenvatting van een tekst.

Vaak één zin in een tekst, die aangeeft wat er over het onderwerp wordt gezegd.

Theorie (hoofdgedachte)

Hoofdgedachte = het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt.

Zo vind je een hoofdgedachte:
1. Onderwerp zoeken.

2. Wat is het belangrijkste wat er over het onderwerp gezegd wordt? Antwoord in één zin. 

Theorie (hoofdgedachte)

Waar kan de hoofdgedachte in de tekst staan?

- inleiding

- slot

(- titel)

Soms staat hij er letterlijk in, maar soms moet je de hoofdgedachte zelf formuleren

Wat is de juiste vorm van het onderwerp?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Wat is de juiste vorm van de hoofdgedachte?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Bekijk de afbeelding

Wat is het onderwerp?

Lees de tekst

Opdracht: Lees de tekst.

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

Antwoord

Hoofdgedachte: Het evenement Wild in the Streets wordt op 5 juli gehouden.

 1.2 Doel en publiek

Je weet wat een schrijver / maker met een tekst of filmpje wil bereiken en voor wie het bedoeld is.

Voorbeeld

Twee teksten over onderwerp ‘honden’

1 Krantenbericht over hoeveel Nederlanders een hond hebben en welke rassen het meest populair zijn

 doel: informeren

 publiek: krantenlezers (breed publiek)

2 Folder van het asiel met het bericht om een hond uit het asiel te nemen

 doel: overhalen

 publiek: hondenliefhebbers of mensen die een pup kopen

Twee teksten met hetzelfde onderwerp kunnen totaal verschillen. Om het verschil te ontdekken kun je kijken naar:

Het doel van de schrijver

*wat wil de schrijver met de tekst bereiken?

Het publiek

*voor wie is de tekst bedoeld?

Veel voorkomende tekstdoelen zijn:

Informeren:     Nieuwsberichten, voorlichtingsfolders

Instrueren: recept, gebruiksaanwijzing

Overtuigen of betogen: internetforum, ingezonden brief

Overhalen: reclamefolder, uitnodiging

Wat is het tekstdoel?

8 vragen

Brochure studiefinanciering

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. overhalen

Besluitenlijstje werkbespreking

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. overhalen

Bijsluiter medicijnen

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. overhalen

Advertentie voor mascara

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. overhalen

Betoog over de zin van strenger straffen

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. overhalen

Brief gemeente over vernieuwing riolering

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. overhalen

Quick start guide draadloze oordopjes

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. overhalen

Oproep tot demonstreren

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. overhalen

Maken

1.1 Onderwerp en hoofdgedachte opdracht 1 en 2

1.2 Doel en publiek opdracht 2 en 3

Leerdoelen

- Je weet wat het onderwerp is

- Je weet wat de hoofdgedachte is

- Je kent verschillende tekstdoelen

- Je herkent voor welk publiek een tekst geschreven is