3.3 Horen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

wat gaan we doen vandaag

• terugblik vorige les
• bespreken § 3.3
• maken opdrachten § 3.3

Waardoor zien we op de blinde vlek niets?

1. omdat die plek blind is
2. omdat daar geen zintuigcellen zitten

Kunnen we op de gele plek het scherpst of het minst scherp zien?

1. het scherpst
2. het minst scherp

In dit hoofdstuk zullen we het gaan hebben over o.a. zintuigen. Vink aan wat geen zintuig is.

1. Horen
2. Zien
3. Voelen
4. Praten

WHet gekleurde deel van je oog heet:

1. Pupil
2. Iris
3. Oogkas
4. Oogwit

Hoe noemen we het gekleurde deel van ons oog?

1. pupil
2. iris

Welk onderdeel van het oog zorgt voor stevigheid?

1. hoornvlies
2. Lens
3. Iris
4. Glasachtig lichaam

Alles wat binnenin je oog ligt krijgt bescherming door?

1. Het vaatvlies
2. Het netvlies
3. De lens
4. Het harde oogvlies

20. Het witte gedeelte van het oog heet...

1. het harde oogvlies
2. het hoornvlies
3. het netvlies
4. de pupil

Wat is de pupil?

1. Een zwart deel in je oog
2. Een opening in je iris
3. een opening in je hoornvlies
4. een opening in je lens

In je oog gaat het licht achtereenvolgens door:

1. Pupil - hoornvlies - lens - glasachtig lichaam - netvlies
2. Hoornvlies - lens - pupil - glasachtig lichaam - netvlies
3. Hoornvlies - pupil - lens - glasachtig lichaam - netvlies
4. Hoornvlies - pupil - lens - netvlies - glasachtig lichaam

Van buiten naar binnen kom je in je oog drie lagen tegen, wat is de juiste volgorde?

1. Netvlies, Vaatvlies, harde oogvlies
2. Vaatvlies, Netvlies, harde oogvlies
3. Harde oogvlies, vaatvlies, netvlies

Hoe heet de bundel zenuwen in je rug?

1. zintuigcellen
2. zenuwstelsel
3. ruggenmerg

Welk onderdeel van het zenuwstelsel ontbreekt hier?
Ruggenmerg- zenuwen - ?

Er komt een geurstof in je neus.
Je reukzintuig wordt geprikkeld.
Wat gebeurt er nu met je reukzintuig?

1. Het reukzintuig maakt berichten en stuurt die weg.
2. Het reukzintuig ontvangt berichten en reageert.

Het ruggenmerg, de zenuwen en je hersenen vormen samen een orgaanstelsel.
Hoe heet dit orgaanstelsel?

Wat hoort in dit rijtje niet thuis?
smaak – geluid – zuurstof – licht

1. smaak
2. geluid
3. zuurstof
4. licht

Je hersenen reageren niet op alle prikkels die er zijn.
Op welke van de onderstaande prikkels reageer je wel?

1. Er rijden de hele dag auto’s langs je huis.
2. Je hond begint te blaffen als er iemand aanbelt.
3. Het water in de waterloop in je tuin stroomt naar beneden.
4. De spreeuwen kwetteren op het dak.

In de tekening zie je een deel van het gezicht van een mens. Op welke plaats zit de traanklier?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoe heet onderdeel 1

1. oogspier
2. oogzenuw

Waardoor kun je scherp zien?

1. Doordat er een beeld op het netvlies ontstaat.
2. Doordat de vorm van het netvlies verandert.
3. Doordat het beeld op het netvlies wordt omgedraaid.
4. Doordat de bolvorm van de ooglens verandert.

§ 3.3 Horen

Hoe hoor je geluiden?

• Geluid is een trillende lucht
• oorschelpen vangen

     geluidstrillingen op

• opgevangen geluid komt in

     de gehoorgang

• einde gehoorgang ligt het

  trommelvlies (net als een vel over een trommel)

• geluidstrillingen laten het

     trommelvlies trillen

• oorsmeerkliertjes in de gehoorgang maken oorsmeer, hierdoor blijft het trommelvlies soepel en trilt makkelijker

Gehoorbeentjes

• In de trommelholte achter

     het trommelvlies liggen 3 botjes:   

     gehoorbeentjes: hamer, aambeeld, 

                                                 stijgbeugel

• als het trommelvlies trilt

     gaan de gehoorbeentjes ook trillen

• die geven de trillingen door

     aan het slakkenhuis

• de trommelholte met daarin de gehoorbeentjes vormen het middenoor

Slakkenhuis 

• gehoorbeentjes geven de trillingen door aan  het slakkenhuis
• het slakkenhuis is gevuld met vloeistof, de trillingen worden in het slakkenhuis omgezet in vloeistoftrillingen.
• in het slakkenhuis zitten zintuigcellen met haartjes, die bewegen mee met de trillingen

• verschillende zintuigcellen:

     lage en hoge tonen

• in de zintuigcellen ontstaan impulsen

• impulsen gaan via gehoorzenuw naar de                        hersenen
• in je hersenen word je je bewust van welk geluid je hoort
• het slakkenhuis en de gehoorzenuw horen bij het binnenoor

Welke geluiden kun je horen?

• lage toon - 
  

lucht trilt minder vaak per seconde dan bij een hoge toon

• Hertz = aantal trillingen per seconde
  

• mens - laagste toon = 20 Hertz=onderste
  

                                                          gehoorgrens

             - hoogste toon = 20000 Hertz=  

                                              bovenste gehoorgrens

• gebied tussen beide gehoorgrenzen = gehoorbereik

Decibels

• het geluidsniveau geeft aan hoe hard of zacht een geluid is
• geluiden meet je in decibels
  
• veel lawaai, haartjes van de zintuigcellen in je slakkenhuis kunnen slijten, kunt doof worden
• oudere mensen- tijdens je leven kunnen de haartjes ook slijten
• haartjes van de zintuigcellen voor hoge tonen slijten het snelst, bovengrens daardoor lager

Waardoor hoor je jezelf slikken?

- trommelvlies: druk moet aan

  beide kanten even groot zijn, om 

  goed te kunnen trillen.

- opstijgen vliegtuig: meer lucht in 

  trommelholte dan in gehoorgang, 

  hierdoor trilt het trommelvlies niet 

  meer goed

Buis van Eustachius

- teveel aan lucht in de 

   trommelholte kan via de buis van

   Eustachius eruit naar de keelholte

- buis van Eustachius meeste dicht, 

   bij slikken of gapen gaat hij open 

   en hoor je de slikgeluiden in je 

   keel

-bij verkoudheid of keelontsteking kunnen er 

  ziekteverwekkersdoor de buis naar de trommelholte gaan, 

  hierdoor middenoorontsteking, kinderen hebben een kortere

  buis daardoor vaker verkouden

huiswerk

maken opdrachten § 3.3