Maatschappijkunde|Werk|Paragraaf 8.1, 8.2 en 8.3|

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Werknemers-werkgeversorganisaties

Thema Werk

Paragraaf 8.1 Hoe is de verzorgingsstaat ontstaan?

Paragraaf 8.2 Hoe ziet de verzorgingsstraat eruit?

Paragraaf 8.3 Problemen van de verzorgingsstaat.

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les:

• Weet jij wat een verzorgingsstaat is en weet jij hoe de verzorgingsstaat is ontstaan.
• Weet jij wat de taken van de overheid zijn in een verzorgingsstaat.
• Weet jij hoe de verzorgingsstaat eruit ziet en waar je recht op hebt. 
• Kan jij een aantal problemen van een verzorgingsstaat benoemen en beargumenteren waarom het een probleem is. 
• Weet jij wat de politiek van de verzorgingsstaat vindt.

8.1 Hoe is de verzorgingsstaat ontstaan?

• Staat waarin de overheid verantwoordelijk is voor een minimumniveau van bestaanszekerheid voor alle burgers.
• Bestaanszekerheid: ten minste een huis, gezondheidszorg, onderwijs en een inkomen.

De eerste sociale wetten:

• De Armenwet(1854)
• Het 'Kinderwetje van Van Houten'(1874)
• De Arbeidswet(1919)

8.1 Hoe is de verzorgingsstaat ontstaan?

• Rond 1960 was er sociale zekerheid voor iedereen.
• Bij ziekte, ouderdom, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid was er recht op een inkomen. 

Er waren ook andere maatregelen:

• Kinderbijslag.
• Maatschappelijk werk.
• Huurtoeslag.

8.2 Hoe ziet de verzorgingsstaat eruit?

In een verzorgingsstaat zijn de taken van de overheid:

1. zorgen voor sociale zekerheid.
2. zorgen voor welzijnsvoorzieningen.
3. verkleinen verschillen tussen arm en rijk.
4. zorgen voor werkgelegenheid.

• Belangrijkste onderdeel van verzorgingsstaat is het stelsel van sociale zekerheid. (Iedereen heeft recht op minimuminkomen om van te leven).
• Er zijn sociale verzekeringen en sociale voorzieningen.

8.2 Hoe ziet de verzorgingsstaat eruit?

Sociale verzekeringen zijn verplichte verzekeringen:

• Werknemersverzekeringen 

Je krijgt een uitkering bij werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid

• Volksverzekeringen                                                                                                            

Je krijgt een uitkering:

1. Als je 67 jaar wordt.
2. Als je ouders of partner overlijden.
3. Als je kinderen onder de 18 jaar hebt.
4. Als je langdurige zorg nodig hebt.

8.2 Hoe ziet de verzorgingsstaat eruit?

Sociale verzekeringen zijn verplichte verzekeringen:

• Zorgverzekeringswet

1. Je bent verzekerd tegen alle gewone ziektekosten.
2. Een deel van de kosten betaal je wel zelf: het eigen risico.

 

8.2 Hoe ziet de verzorgingsstaat eruit?

• Sociale voorzieningen zijn geen verzekeringen.     

Ze worden betaald uit de belastinginkomsten.

• Belangrijkste sociale voorziening: Participatiewet.

1. Via deze wet wordt bijstand geregeld, het vangnet onder het stelsel van de sociale zekerheid.
2. Voor de mensen die geen andere inkomsten hebben.

 Sociaal bestaansminimum: het bedrag dat je volgens overheid minimaal nodig hebt om van te leven.

8.3 Problemen van de verzorgingsstaat

Eind jaren negentig bleek dat de verzorgingsstaat te duur werd.

Dat kwam doordat:

• (Te) veel mensen een uitkering kregen.
• (Te) veel mensen afhankelijk van een uitkering werden.
• Er misbruik van de uitkeringen werd gemaakt.

8.3 Problemen van de verzorgingsstaat

De overheid nam een aantal maatregelen om de kosten van de sociale zekerheid te verlagen: 

• Verlagen van de uitkeringen(bezuinigingen).
• Meer controle op misbruik.
• Zorgen voor meer werkgelegenheid.

8.3 Problemen van de verzorgingsstaat

Wat vindt de politiek van de verzorgingsstaat?

Liberalen: burgers hebben eigen verantwoordelijkheid.

Sociaal-democraten: overheid moet kwetsbare mensen in de samenleving beschermen.

Christen-democraten: sociale partners en mensen onderling moeten afspraken maken. Overheid moet aanvullende rol spelen.

Wat is een verzorgingsstaat?

Hoe is de verzorgingsstaat ontstaan?

In een verzorgingsstaat zijn de taken van de overheid: zorgen voor

1. Sociale zekerheid, welzijnsvoorzieningen, verkleinen verschillen en werkgelegenheid.
2. Minimuminkomen, sociale verzekering, sociale voorzieningen en zorgen voor veiligheid.
3. Verplichte verzekeringen, participatiewet, persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.
4. Persvrijheid, vrijheid van meningsuiting, censuur en veiligheid.

Een verzorgingsstaat zijn is duur daarom nam de overheid een aantal maatregelen om de kosten van de sociale zekerheid te verlagen. Welke maatregelen heeft de overheid genomen?

1. Meer werkgelegenheid creëren, minder mensen een uitkering geven en zorgen voor hogere straffen bij misbruik.
2. Er voor zorgen dat minder mensen uitkering krijgen, strengere regels maken en zorgen voor minder voorzieningen.
3. Uitkeringen verhogen, meer mensen een uitkering geven en iedereen die een uitkering krijgt vrijwilligerswerk laten doen.
4. Bezuinigingen, controle op misbruik en zorgen voor meer werkgelegenheid.

Aan de slag

Thema Werk. Hoofdstuk 8, paragraaf 8.1, 8.2 en 8.3.

Opdracht: 1 t/m 19, begrippenlijst en samenvatting.

Blz. 76 t/m 89