Leesvaardigheid 1.3 en 1.5 - Herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Nederlands

1C / 1F

Herhaling 1.3

- Deelonderwerp

- Tussenkopjes

- Inleiding, middenstuk, slot

- Globaal lezen

- De kernzin 

Bedenk deelonderwerpen bij het onderwerp: 'Nederland'

Deelonderwerp

- Een kleiner onderwerp dat hoort bij een groter algemeen onderwerp.

- Een tekst kan uit verschillende deelonderwerpen bestaan.

- Vaak heeft een alinea in het middenstuk een eigen deelonderwerp.

Waarvoor gebruiken we tussenkopjes?

Tussenkopjes

- Kleine titel boven een stukje tekst.

- Vaak alleen dikgedrukt. 

- Zorgen voor overzicht en structuur.

Uit hoeveel alinea's bestaat een inleiding vaak?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Uit hoeveel alinea's bestaat een middenstuk vaak?

1. 1
2. Meer dan 1

Uit hoeveel alinea's bestaat het slot vaak?

1. 4
2. 3
3. 2
4. 1

Inleiding, middenstuk, slot

Inleiding (vaak 1 alinea):

- Het onderwerp aankondigen

- De aandacht van de lezen trekken

Middenstuk / kern (vaak meerdere alinea's):

- Meerdere deelonderwerpen komen naar voren.

Slot (vaak 1 alinea):

- Afronden van de tekst

Wat lezen we bij globaal lezen?

1. Titel, plaatjes, tussenkopjes, inleiding, bron.
2. Tussenkopjes, de 1e, 2e en laatste zin van elke alinea.
3. Heel de tekst.

Globaal lezen

- Gebruiken we om de deelonderwerpen van een tekst te bepalen.

- Je leest de tekst in grote lijn = je wilt de belangrijkste zaken van een tekst weten.

- Hiervoor lees je de eerste, tweede en laatste zin.

Wat is een kernzin?
&
Op welke plekken kan een kernzin staan?

Kernzin

- De belangrijkste zin van een alinea.

- Geeft de belangrijkste boodschap binnen de alinea aan.

- Dit is vaak de eerste zin, soms de tweede of laatste zin.

- De andere zinnen zijn vooral toelichtingen en voorbeelden om de kernzin te ondersteunen.

Aan de slag

Huiswerk voor woensdag 23 juni:

Uit het werkboek, onderdeel 5.5:

- Inleiding

- Deel 1

Herhaling 1.5

- Opmaak

- Doelgroep

- Feiten, mening, verzinsel

Opmaak

Hoe de tekst eruitziet: kijk naar de plaatjes, lettertype en kleur.

Ander woord = lay-out.

Elke tekstvorm kan een andere opmaak hebben. 

Denk aan het verschil tussen een krantenbericht en een reclamefolder.

Doelgroep

- Een auteur schrijft een tekst voor een bepaald publiek.

- Om te bepalen voor welk publiek een tekst is geschreven, bepaal je het onderwerp, bekijk je de bron en benoem je de aanspreekvorm (jij / u).

- Een tekst kan voor een algemeen en breed publiek zijn, maar soms is het alleen voor een kleiner publiek (zoals dansers, directeuren van scholen, een klas)

Feiten, meningen en verzinsels.

Feit = Uitspraken die waar zijn. Ze zijn onderzocht en te controleren. Dus ze zijn betrouwbaar.

Mening = Iets wat iemand vindt, iedereen kan een andere mening hebben. Als iemand iets vindt, betekent het nog niet dat het ook zo is.

Verzinsel = Een zelfbedachte uitspraak die iemand zomaar doet, zonder dit te onderzoeken en te controleren. Verzinsels zijn niet betrouwbaar.

Aan de slag

Huiswerk voor woensdag 23 juni:

Uit het werkboek, onderdeel 5.5:

- Inleiding

- Deel 1