5.3 De kerkhervorming

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Lesdoel

Je kunt 2 kerkhervormers noemen en hun kritiek op de katholieke kerk 

Je kunt uitleggen hoe de katholieke kerk op de hervormers reageerde 

Je kunt de gevolgen voor politiek en samenleving noemen

Do now

Zielenvisserij
Welke kant kiest de schilder?
Leg je antwoord uit

Reformatie

Voorloper: Erasmus 

Kerkhervormers: Luther en Calvijn

Verschil tussen beide Kerkhervormers?

Contrareformatie

Verdediging van de katholieke kerk tegen de reformatie.
Bijvoorbeeld kunst inschakelen om mensen weer enthousiast voor het katholieke geloof te krijgen

Tijdvakdossier

K.A.: Reformatie
Vb. : Luther naar Rijksdag in Worms
Waarom: Karel V roept Duitse vorsten bijeen en daar moet Luther afstand nemen van zijn ideeën. Hij weigert, wordt verbannen, maar krijgt bescherming van de vorst van Saksen en vertaalt de bijbel in het Duits

Aan de slag

Jort Kerkhervorming aantekening

Leeswijzer of samenvatting 5.3

Inleving

Wat was de mening van Karel V over:
De inquisitie
Calvijn
Godsdienstvrede van Augsburg

Ongeloofwaardig

Leg uit waarom het in de tijd van de ontdekkers en hervormers niet langer geloofwaardig is dat de paus de plaatsvervanger van Christus op aarde is.

Lesdoel

Je kunt 2 kerkhervormers noemen en hun kritiek op de katholieke kerk
Je kunt uitleggen hoe de katholieke kerk op de hervormers reageerde
Je kunt de gevolgen voor politiek en samenleving noemen

Aflaat

Een document wat je kon kopen.
In ruil voor je geld kreeg je een plaatsje in de hemel!

Maarten Luther

• 1517 De monnik Tetzel bezoekt Wittenberg

• In 1517 komt Luther met 95 stellingen (vooral tegen aflaten)

• Hij hoopt dat de Paus mee wil denken en de Kerk zal hervormen

• Luther wordt echter door de Paus in de ban gedaan

Reformatie (1)

• Betekent hervorming

• In dit geval hervorming van de katholieke kerk

• Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 15e eeuw

• Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk

Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

Maarten Luther (1483-1546)

Duitse monnink die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. 

Veel aanhangers in Duitsland.

Johannes Calvijn (1509-1564)

Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. 

Veel aanhangers in Nederland

Gevolgen van de reformatie

• Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van de protestantse kerken (ook wel: hervormde- of gereformeerde kerk) naast de katholieke Kerk

• Protestantse kerk spreekt veel (arme) mensen in West-Europa aan.

• Vervolging van protestanten (ketters)
  

Protestantse kerk

• Christelijke kerk

• Er is geen duidelijke leider

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

• Sobere handelingen

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst