Cursus 5.1 Doen wat gezegd wordt

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

H5: Mensen en regels

Mensen en regels

Even kijken wat we al weten...

Bedenk zelf een voorbeeld van een regel die geldt:

1. Op het voetbalveld

2. In het verkeer

3. Op Sprengeloo

4. Bij jou of iemand die je kent thuis

Introverhaal op blz. 50

Betrapt! (samen lezen, let op: meerdere lezers dus lees mee!)

Aan de slag!

Maak vraag 1,2 en 3 op blz. 51

7 minuten de tijd. Daarna: samen bespreken.

Cursus 5.1: Doen wat gezegd wordt

Regels, wetten en sancties

Bladzijde 52

We lezen de tekst samen.

Er komen meerdere lezers, dus lees mee!

Regels, wetten en sancties

Waar je je aan moet houden (bijv op school of thuis) = regel.

Regels die vastgesteld zijn in wetboeken = wetten

Overtreed je de wet? Dan krijg je een sanctie (straf)

In Nederland: Taakstraf, boete of gevangenisstraf.

Welke sanctie kunnen deze mensen opleggen?

Politieagent, ouders, leraar en scheidsrechter.

Wetten

Regels

Afspraken over wat wel en niet mag.

Afspraken over wat wel en niet mag vastgesteld door de overheid

Een paar vragen

Hoe denken jullie over regels, wetten en sancties?

Kies telkens het antwoord dat bij je mening past!

Wie meer verdient, moet een hogere boete krijgen bij een verkeersovertreding dan wie weinig verdient.

EENS

ONEENS!

Weet niet / geen mening

Een gevangene die zich goed gedraagt, moet eerder kunnen vrijkomen

EENS

ONEENS

Weet niet/geen mening

Macht en invloed

Bladzijde 53

We lezen de tekst samen.

Er komen meerdere lezers, dus lees mee!

Macht en invloed

Iemand heeft macht over je wanneer je moet doen wat hij/zij zeggen. --> ouders, politie, leraar of trainer. 

Voorbeeld uit je eigen leven?

Je kunt ook iets van iemand overnemen omdat het je eigen keus is. Iemand heeft dan invloed op je.

Voorbeeld uit je eigen leven?

Wat hoort bij wat?

MACHT

INVLOED

Trainer

Overheid

Vrienden

Idool

Influencers

Politieagent

Docent

Familie

Je Ouders

Macht of invloed? Je vriend koopt een Barcelona shirt. Jij wil er nu ook 1.

1. macht
2. invloed

Macht of invloed? Je ouders bepalen dat je vanwege roken een week huisarrest krijgt.

1. macht
2. invloed

Macht of invloed? De agent seint dat je de auto stil moet zetten langs de weg

1. macht
2. invloed

Macht of invloed? Je neemt hetzelfde kapsel als je favoriete zanger/zangeres

1. macht
2. invloed

Aan de slag!

Maak vraag 1 t/m 4.

Ben je eerder klaar? Je MAG verder met vraag 5 maar dit hoeft niet perse. 

Les 2

Terugblik vorige les

Weten we het nog?

5 vragen. Kies telkens het juiste antwoord

Macht of invloed? Je ziet een reclame over FIFA21 en vraagt je ouders of ze dit voor je willen kopen

1. Macht
2. Invloed

Macht of invloed? Een politieagent bepaalt dat je niet verder mag rijden.

1. Macht
2. Invloed

Wat is een sanctie?

1. Een wet
2. Een regel
3. Een gebouw
4. Een straf

Wat is een voorbeeld van een wet?

1. Geen pet op in de klas
2. Tot je 18e naar school
3. Op tijd in de les zijn
4. Geen energydrankjes in school

Wie kan er in Nederland een gevangenisstraf opleggen?

1. De burgemeester
2. De politie
3. De rechter
4. De minister

bespreken vraag 3

blz. 53

Uitleg leerstof cursus 5.1

Blader mee in je boek naar blz. 54

We lezen de leerstof samen.

Er komen meerdere lezers, dus lees goed mee!

Bestuurders

De koning is onze hoogste bestuurder, het staatshoofd.

De koning heeft maar weinig macht.

Aan het hoofd van de gemeente (zoals Apeldoorn)  staat de burgemeester.

Je herkent hem aan een ambtsketting. 

De provincie (zoals Gelderland) wordt bestuurd door

de commissaris van de koning. 

Bestuurders

De regering in Den Haag bestuurt ons land.

Aan het hoofd van de regering staat de minister-president. 

3 soorten bestuur  dus. Zij vormen samen de overheid. 

- Gemeentebestuur (burgemeester aan het hoofd)

- Provinciebestuur (commissaris van de koning aan het hoofd)

- Landsbestuur (regering met minister-president aan het hoofd)

Alle zaken die met het bestuur van het land te maken hebben = politiek. 

LES 3

Wie staat er aan het hoofd van de gemeente?

1. Gemeentenaar
2. Burgermeester
3. Wijkagent
4. Commissaris van de koning

Wie leidt het bestuur van de provincie?

1. Minister
2. Koning
3. Commissaris van de Koning
4. Burgermeerster

leider van de regering

1. Staatshoofd
2. Commissaris van de koning
3. Burgemeester
4. Minister-president

Wat doet de regering?

1. Ze besturen Nederland
2. Ze besturen de school
3. Ze besturen een auto
4. Ze besturen Europa

De burgermeester is de baas van de gemeente?

1. Ja, zijn wil is wet in de gemeente.
2. Nee, de hij staat aan het hoofd van gemeente gemeenteraad beslist.
3. Ja, hij is de voorzitter van de gemeenteraad.
4. Nee, de wethouders beslissen.

schooltv.nl

De regering

Wetten worden bedacht door een groep ministers in Den Haag.

We noemen ze de regering. Aan het hoofd staat de minister-president.

Er zijn verschillende ministers; landbouw, onderwijs, gezondheidszorg, buitenlandse zaken, defensie enz... --> deze afdelingen heten ministeries. 

Sommige ministers krijgen hulp van een staatssecretaris. (onderminister)

Mensen die voor de overheid werken, worden ambtenaren genoemd. 

Samen lezen: Blz. 56

Blauwe blokje: Democratie

Er komen meerdere lezers, dus lees goed mee!

Democratie

In de Tweede Kamer zitten 150 mensen die door het volk zijn gekozen tijdens verkiezingen. Het zijn volksvertegenwoordigers

Samen vormen deze mensen het parlement. 

Democratie

De Tweede Kamer bestaat uit 150 mensen.

Als er een nieuwe wet moet komen, moet meer dan de helft van de Tweede Kamer het ermee eens zijn --> minimaal 76 dus.

Bij verkiezingen (binnenkort!) stemt het volk wie de komende 4 jaar het land gaat besturen: --> democratie

Je mag stemmen vanaf je 18e!

Aan de slag!

Vraag 9 tot met 14, 11 niet