11 - Herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Herhaling eerste weken

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van de les weer: 

- hoe we meervouden vormen; 

- hoe we bijvoeglijke naamwoorden gebruiken; 

Meervouden op -en

Veel woorden hebben een meervoud op -en: 

- soms is het genoeg om -en direct achter het woord te plakken; 

- soms moet er een klinker worden weggelaten of een medeklinker worden toegevoegd; 

- soms verandert de -s in een -z of de -f in een -v. 

Meervouden op -s of -'s

Sommige woorden hebben een meervoud op een -s. 

Als dit het geval is, dan horen we dat. 

Meestal schrijven we de -s direct aan het enkelvoud vast; 

dit doen we niet als het tot uitspraakproblemen leidt; 

dit is vaak het geval bij woorden die eindigen op een -a, -i, -o, -u of -y. 

Dit geldt niet bij samengestelde klanken in leenwoorden. 

Schrijf de juiste meervoudsvormen op

industrie

baby

milieu

plantenbak

slimmerik

plumeau

woordenboek

olieverf

vreugdedans

maffioso

haarspray

vredesduif

provincie

paragraaf

slagroomsoes

Schrijf de juiste meervoudsvormen op

industrieën

baby's

milieus

plantenbakken

slimmeriken

plumeaus

woordenboeken

olieverf (geen mv!)

vreugdedansen

maffiosi

haarsprays

vredesduiven

provincies/provinciën

paragrafen

slagroomsoezen

Bijvoeglijke naamwoorden

Bijvoeglijke naamwoorden vertellen iets over het zelfstandig naamwoord. 

Meestal hebben ze een onverbogen vorm (zonder -e) en een verbogen vorm (met een -e) 

De meeste bijvoeglijke naamwoorden kunnen we in de vergrotende (+er) of de overtreffende (+st) trap zetten. 

Gebruik bijvoeglijke naamwoorden

We gebruiken de onverbogen vorm wanneer: 

- het bijvoeglijk naamwoord achter het zelfstandig naamwoord staat; 

- het lidwoord 'een' gebruikt woord bij een woord dat een het-woord is. 

Van de stellende en de vergrotende trap kunnen we een verbogen vorm maken door er een -e achter te zetten. 

Bijzondere bijvoeglijke naamwoorden

Een bijzondere vorm van het bijvoeglijk naamwoord is het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. Dit geeft aan van welk materiaal iets is gemaakt en eindigt meestal met een -n. Dit geldt niet altijd voor 'nieuwe' stoffen. 

Een andere bijzondere vorm is het bijvoeglijk naamwoord dat afgeleid is van het voltooid deelwoord. Deze vorm schrijven we altijd zo kort mogelijk op; hierbij houden we wel rekening met de uitspraak. 

Let op!

Sommige woorden zien eruit als bijvoeglijke naamwoorden, maar zijn het niet! 

Als een woord dat eruit ziet als een bijvoeglijk naamwoord niet iets zegt over een zelfstandig naamwoord, is het geen bijvoeglijk naamwoord, maar een bijwoord. In dit geval gebruiken we de onverbogen vorm (dus zonder -e). 

Schrijf de juiste vorm van de bijvoeglijk naamwoorden op

Volgens mij is de winst van een (goud) medaille de (fantastische) ervaring ooit.

Van al die mannen ziet die man met het (rood) haar er het (breed), (gemeen) en (gevaarlijk) uit.

De koning scoort (goed) dan ooit: hij is volgens velen het (geloofwaardige) staatshoofd van Europa. 

Een (heet) dag met (fel) zon betekent goed insmeren! Niets (vervelend) dan een (verbranden) huid.

De bejaarde man heeft een (breken) arm, een (verbrijzelen) voet en een (kneuzen) sleutelbeen aan zijn val overgehouden. De (veel) pijn heeft hij aan zijn arm.

Schrijf de juiste vorm van de bijvoeglijk naamwoorden op

Volgens mij is de winst van een gouden medaille de meest fantastische ervaring ooit.

Van al die mannen ziet die man met het rode haar er het breedst, gemeenst en gevaarlijkst uit.

De koning scoort beter dan ooit: hij is volgens velen het meest geloofwaardige staatshoofd van Europa. 

Een hete dag met felle zon betekent goed insmeren! Niets vervelender dan een verbrande huid.

De bejaarde man heeft een gebroken arm, een verbrijzelde voet en een gekneusd sleutelbeen aan zijn val overgehouden. De meeste pijn heeft hij aan zijn arm.