§3.1 les 2

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lesdoelen

• effecten/gevolgen kennen van een kracht
• een kracht kunnen tekenen als vector
• kunnen werken met een krachtenschaal
• massa, zwaartekracht, gewicht, normaalkracht en                        spankracht begrijpen
• wrijvingskrachten kennen
• de werking van een krachtmeter begrijpen

Gevolgen van een kracht

• Vormverandering

        → elastisch (na de vervorming komt de oorspronkelijke          

              vorm weer terug)

        → plastisch (de vorm is definitief/blijvend veranderd)

• Snelheidsverandering of verandering van richting

2 soorten grootheden

Scalaire grootheden                                  Vectoriële grootheden

       temperatuur                                                           kracht

             energie                                                              snelheid

              massa                                                              versnelling

      Een grootheid                                                Een grootheid met

 met alleen grootte                                            grootte en richting

Een kracht als vector (pijl)

Een vector heeft een 

• richting → de richting waarin de F werkt
• lengte → de grootte van F
• aangrijpingspunt (punt waarop F werkt)

Aangrijpingspunt

Krachtenschaal

Vb 1   Gegeven de krachtenschaal: 

                                               (spreek uit:1 cm komt overeen met 500 N)

             Bij een vector van 4,0 cm geldt: F = 4,0 x 500 =                     N

Vb 2   Een kracht van 300 N wordt getekend als een vector

             van 5 cm.

             Er geldt                                      dus

1cm≜500N

2,0⋅10​3​​

5cm≜300N

1cm≜60N

m,     , G,      , 

m → massa  (m = ... kg)

       → zwaartekracht →                              ( ... kg x 9,81 = ... N)

g → zie Binas tabel 31 → g = ...         (valversnelling)

G → gewicht → kracht op steunvlak of aan kabel  (G = ... N)

       → normaalkracht → reactiekracht van steunvlak

       → spankracht → kracht in kabel of touw

                                            (wijst naar het midden van het touw)

F​N​​

F​Z​​

F​Z​​

F​Z​​=m⋅g

F​N​​

​s​2​​​​m​​

F​S​​

F​S​​

Zwaartekracht en Normaalkracht

Gewicht G of Fg

gewichtsloos

tijdens vallen

Spankracht

Wrijvingskrachten

schuifwrijvingskracht

rolwrijvingskracht

luchtwrijvingskracht

Werking krachtmeter (veerunster)

Voor een veer geldt:                        of     

u → uitrekking in cm of m (lengte-toename v.d. veer)

C → veerconstante in N/cm of N/m

F → kracht in N

​u​​F​​=C

F=C⋅u

Verwerking

Kies uit:

Controleer of je de doelen hebt gehaald.

Bestudeer de tekst en voorbeeldvragen van par. 3.1

Maak de vragen van par. 3.1 (en kijk ze na!)

Bepaal de veerconstante van de veer in de veerunster of

bepaal de veerconstante van de veer in de Phet-simulatie