(L8) Rechtsstaat

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1,2

De Rechtsstaat

Waar bestaat de Nederlandse rechtstaat uit?

Planning

1). Actualiteit 'Scoringsdrang in Tweede Kamer bedreigd de rechtstaat'

2). Definitie van 'Rechtsstaat'

3). Trias politica

4). Grondrechten

5). Werkvorm Grondrechten 

6). Huiswerk

Hoe wordt volgens Kees Verhoeven de rechtsstaat in Nederland bedreigd?

Lees het online artikel

www.scienceguide.nl

Hoe wordt volgens Kees Verhoeven de rechtsstaat in Nederland bedreigd?

Lees het online artikel

Rechtsstaat:

Een land waarin iedereen, hoe rijk of machtig hij/zij ook is, zich aan de wet moet houden.

Rechtsstaat

• Overheid moet zich aan de (Grond)wet houden

• Alle burgers hebben grondrechten 

• Er bestaat een scheiding der machten

• Onafhankelijke rechtspraak

De vier kenmerken:

Scheiding der machten

(Trias Politica)

• Uitvoerende macht

• Wetgevende macht

• Rechtelijke macht

• Voert wetten en regels uit 

• Beslissen welke wetten en regels worden ingevoerd

• beoordeelt of wetten op een juiste manier worden nageleefd. 

Scheiding der machten

(Trias Politica)

• Uitvoerende macht

• Wetgevende macht

• Rechtelijke macht

Regering (ministers)

Ministeries

Uitvoeringsorganisaties

Grondrechten

Studenten gaan aan de slag met grondrechten. 

Wat weten jullie al over het grondrecht?

Of welke grondrechten ken je al?

Artikel 1 luidt: ‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’

Andere grondrechten zijn onder meer:

• Vrijheid van meningsuiting

• Vrijheid van godsdienst of levensovertuiging

• Vrijheid van vereniging en vergadering

• Recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer

• Recht om leden van vertegenwoordigende organen te kiezen

• Verbod op de doodstraf

Vrijheid van meningsuiting

Recht op privacy

Kiesrecht

Recht op gelijke behandeling

Grondrechten

Grondrechten zijn de belangrijkste rechten die je als burger hebt. Een ander woord voor grondrechten is 'fundamentele rechten'.  

Grondrechten

In hoofdstuk 1 van de Grondwet staan de grondrechten. Dit zijn rechten die burgers de vrijheid geven om zonder bemoeienis van de overheid te leven. Ook bevat de Grondwet de rechten om deel te nemen aan de samenleving en de politiek. Voorbeelden van grondrechten zijn:

• vrijheid van meningsuiting;
• recht op privacy;
• kiesrecht;
• recht op gelijke behandeling.

Bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/grondwet-en-statuut/grondwet

Beschermen burgers tegen macht van de overheid en tegen elkaar. Je kunt daardoor vrij leven.

Bijvoorbeeld:

• Gelijkheidsbeginsel
• Vrijheid van meningsuiting
• Vrijheid van vereniging
• Vrijheid van godsdienst
• Het recht op privacy
• De persvrijheid

Verplichten de overheid ertoe om voor bepaalde voorzieningen te zorgen en om haar taak uit te voeren.

Bijvoorbeeld:

• Recht op werkgelegenheid
• Recht op huisvesting
• Recht op onderwijs
• Recht op bestaanszekerheid
• Recht op een leefbaar en schoon milieu

Klassieke grondrechten

Sociale grondrechten

Bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/grondwet-en-statuut/grondwet 

Sociale grondrechten zijn meestal niet afdwingbaar bij de rechter, maar klassieke grondrechten wel. Zo kan een burger een kort geding aanspannen als een gemeente zonder goede redenen een demonstratie wil verbieden.

Aan de slag:

Wat?: Maak opdracht 1 t/m 7 + verwerkingsopdrachten 

van Hoofdstuk 1: Rechtstaat (Blz. 167 - 172) 

Hoe?: In je werkboek of in een Word-bestand

Hulp?: De docent (tijdens de les), je laptop en je medestudent

Tijd?: Tot de timer op nul staat of de opdrachten af zijn

Uitkomst?: Je hebt geoefend met de leerstof.

Klaar?: Meld de docent dat je de opdrachten klaar hebt.

Goedkeuring?: Zoek op internet de Nederlandse grondrechten op. Kies uit de lijst de drie voor jou belangrijkste wetten. Schrijf ze op en leg uit waarom deze wetten zo belangrijk voor jou zijn.