23-03: biologie - Thema 11, 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Doel van deze les:

Aan het einde van deze les kan je:

1. Vertellen hoe een soa kan worden voorkomen
2. Vertellen hoe een zwangerschap kan worden voorkomen.
3. Voorbehoedsmiddelen opnoemen en hun functies benoemen.

*SOA: seksueel overdraagbare aandoening

Barriere middelen:

Condoom
Vrouwencondoom
Pessarium (werkt niet tegen soa's)

Overige anticonceptie:

Coïtus interuptus (voor het zingen de kerk uit)

Periodieke onthouding
De pil
Morning after pil
Abortuspil

Zuigcurretage

Geboorte regeling

Uitleg: Kans op zwangerschap

Bij de anticonceptie staan er percentages (%):

• 1% betekent dat 1 op de 100 vrouwen zwanger wordt
• <1% betekent minder dan 1 op de 100 
• 0,5% betekent 1 op de 200 vrouwen wordt zwanger
• 10% betekent dus automatisch dat 1 op de 10 vrouwen zwanger wordt.
• 0,01% betekent 1 op de 1000 vrouwen wordt zwanger

Condoom

• Zorgt ervoor dat de slijmvliezen van de man en vrouw niet in aanraking komen met elkaar. 
• Beschermt als enige tegen een soa én zwangerschap.
• Het sperma wordt opgevangen in het topje van de condoom.

Voordeel: Makkelijk en snel. De man kan er ook aan denken. Werkt tegen soa's 

Nadeel: kan scheuren. Tussen de 2-5% wordt zwanger

Periodieke onthouding

• Geen seks op de vruchtbare periode. 

Onbetrouwbaar: Het lichaam werkt niet altijd regelmatig, dus de vruchtbare periode kan ook op andere dagen zijn.

Voordeel: gratis

Nadeel: 50% wordt zwanger

Coïtus interuptus

Ook wel: voor het zingen de kerk uit. 

De man komt niet in de vrouw klaar. 

Onbetrouwbaar: in voorvocht zit ook al sperma.

Voordeel: Gratis

Nadeel: vervelend en 27% wordt zwanger

De pil

1. Zit vol met hormonen.
2. Zorgt ervoor dat er geen eisprong plaatsvindt.
3. Het baarmoederslijmvlies wordt niet dikker, dus het eitje kan niet innestelen.
4. De menstruatie kan beïnvloed worden (doorslikken bijv.)

Betrouwbaar: Bij juist gebruik!

Nadeel: De hormonen beinvloeden het humeur van de vrouw

Voordeel: Makkelijk in gebruik. <1% wordt zwanger

Het spiraaltje

1. Wordt door de huisarts in de baarmoeder gebracht. 
2. Bevat hormonen of koper waardoor er geen eisprong plaatsvindt en/of geen baarmoederslijmvlies opbouwt

Nadeel: Kan pijnlijk zijn bij het inbrengen door de arts. Je kan niet je menstruatie beïnvloeden.

Voordeel: 1 keer in de 5 jaar vervangen, minder last van hormonen en <0,01% wordt zwanger

Welk voorbehoedsmiddel beschermt het beste tegen SOA

1. condoom
2. condoom
3. Condoom
4. condoom

betrouwbaar

onbetrouwbaar

condoom

pil

periodieke onthouding

Oeps?! Je gebruikt geen anticonceptie en dan:

1. Scheurt het condoom
2. komt de man klaar in de vagina
3. was je toch vruchtbaar

EN NU? PANIEK!

Als het fout gaat keuze 1 Morning after pil:

1. Heeft veel hormonen, dus bijwerkingen (overgeven)
2. Binnen 12 uur innemen na de eerste keer seks = <0,5% kans om zwanger te worden.
3. Innemen binnen 72 uur = 2% kans om zwanger te worden

Verkrijgbaar bij de drogisten (etos enzo) en apotheek

Voordeel: In nood te gebruiken

Nadeel: bijwerkingen zijn ernstig, het is duur (€15)

Abortus pil

Innemen binnen 7 weken van de zwangerschap.

Is niet altijd mogelijk in verband met medische redenen (de gezondheid van de vrouw)

Zuigcurettage

• Klein stofzuigertje om het embryo weg te halen. (binnen 13 weken)
• Kan ook uitgevoerd worden als er een stille miskraam is.

*Miskraam: kindje wordt afgestoten omdat het niet ontwikkelt 

*stille miskraam: Het hartje is gestopt maar het lichaam stoot het niet af 

Late abortus

1. Kan tot 23 weken (vanaf 24 weken is een kind levensvatbaar)
2. Kan uitgevoerd worden na een test op erfelijke ziekten (denk aan zware handicap of sydroom van down)
3. Na gesprek met een arts, verpleegkundige, maatschappelijk werker krijgt de vrouw 5 dagen bedenktijd. Dit is verplicht.

*levensvatbaar: kind heeft kans in leven te blijven buiten de baarmoeder

Betrouwbaar

Onbetrouwbaar

Noodmaatregel

Condoom

de Pil

Voor het zingen de kerk uit

Periodieke onthouding

Morning after pil

abortus

Abortus = eigen keus

50 jaar geleden is er voor gestreden dat vrouwen zelf mogen beslissen of ze wel of niet een abortus willen. Bijvoorbeeld bij:

1. ongewenste zwangerschap
2. Seksuele mishandeling (verkrachting)

Maar gaat vooral over de vrijheid en onafhankelijkheid van de vrouw

*onafhankelijk: jezelf kunnen onderhouden.

Waarom zijn mensen tegen abortus?
(Noem 2 redenen)

Wat is jouw mening?
(ik oordeel niet, dit is JOUW mening)

Wat heb je geleerd?

1. Welke middelen er zijn om tegen zwangerschap te voorkomen.
2. Welk middel helpt tegen SOA's
3. Hoe de anticonseptie werkt. 

Welk voorbehoedsmiddel beschermt het beste tegen SOA

1. condoom
2. condoom
3. Condoom
4. condoom

Je bent nu klaar

Je hoeft geen opdrachten te maken in je werkboek.