H3 Par 3 centrum en periferie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H3 Par 2. Centrum en Periferie

Planning

- Leerdoelen

- Herhaling Par. 2. Rijk of Arm

- Instructie Par. 3

- Maken HW opdracht 1 t/m 8, 

- Afsluiting. 

Leerdoelen 

- Je kunt de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie. 

- Je kent de kenmerken van het centrum, de semiperiferie en de periferie in de wereld. 

Herhaling Par. 2 Rijk en arm. 

Wat is de definitie van het bruto binnenlands product (bbp)?

Waar staat het HDI voor? Wat meten we hier mee?

Welk kenmerk wordt niet gemeten bij het HDI?

1. Welvaart.
2. Analfabetisme.
3. Arbeid.
4. Levensverwachting.

HW bespreken

Opdracht 1b: Het bbp zegt niet alles over de rijkdom of armoede in een land. Leg dit uit. 

HW bespreken

Opdracht 1b: Het bbp zegt niet alles over de rijkdom of armoede in een land. Leg dit uit. 

Het bbp geeft slechts aan wat er per jaar in een land wordt verdiend. Het bbp kan hoog zijn doordat er heel veel mensen in het land wonen. Dit zegt nog niet hoeveel er door elke inwoner gemiddeld wordt verdiend. Dit kan veel lager zijn dan het bbp doet voorkomen. Ook op andere ontwikkelingskenmerken kan het land slecht scoren.

2b: Verklaar waarom China hoog op de wereldranglijst staat voor het bbp en veel lager voor het beep per hoofd. 

2b: Verklaar waarom China hoog op de wereldranglijst staat voor het bbp en veel lager voor het beep per hoofd. 

Het bbp van China is zo hoog vanwege het enorme aantal inwoners; er worden door heel veel mensen goederen en diensten geproduceerd. Als je dit bbp door het aantal inwoners deelt (bbp per hoofd), blijkt het bbp gemiddeld per inwoner veel minder gunstig te zijn in vergelijking met andere landen.

4. Wat is het verband tussen levensverwachting en de mate van rijkdom in een land? Leg je antwoord uit. 

4. Wat is het verband tussen levensverwachting en de mate van rijkdom in een land? Leg je antwoord uit. 

Hoe rijker een land, hoe hoger de levensverwachting. Een hogere levensverwachting komt met name door betere gezondheidszorg en betere voeding. Hoe rijker een land, hoe meer geld er voor deze zaken is.

6a Wat is het verschil tussen absolute en relatieve armoede?

6a Wat is het verschil tussen absolute en relatieve armoede?

Absolute armoede is armoede waarbij mensen niet kunnen voorzien in hun basisbehoeften, zoals voeding, onderdak, onderwijs en gezondheidszorg.

  Relatieve armoede is armoede vergeleken met het gemiddelde inkomen van een land.

7. waarom hebben veel landen hun eigen armoedegrens? 

7. waarom hebben veel landen hun eigen armoedegrens? 

De kosten om in de basisbehoeften te voorzien zijn in elk land anders.

Instructie H3 Par 3. Centrum en Periferie.

semi-periferie

Centrum

Periferie

Centrum - semiperiferie - periferie

Onderdelen smartphone?

Periferie - mijnbouw

Semi periferie -fabrieken

Centrum - ontwerp

Centrum landen

- Rijke landen met een heel hoge HDI. 

- Veel invloed in de wereld. 

- Veelal westerse landen, maar ook Japan, Zuid-Korea en Israël. 

- Landen met veel kennis --> hier worden hoogwaardige industriële producten bedacht en vaak ook gemaakt. 

- Rijke mensen = grote afzetmarkt. (De mensen kunnen veel spullen kopen). 

- Meeste mensen werken in de tertiaire sector (diensten)

Opkomende landen (semi-periferie)

4 kenmerken

1. De economie groeit er snel, vaak met 5 tot 10% per jaar
2. BBP per inwoner relatief laag
3. grote sociale en regionale ongelijkheid  
4. Veel mensen werken in de industrie. 

Kenmerk 1: De economie groeit snel. Waarom?

Buitenlandse bedrijven investeren in deze landen. 

Relatief veel mensen werken in de industrie. 

Vrije markteconomie

Kenmerk 1: De economie groeit snel. Waarom?

De economie in groeilanden groeit vaak met 5 tot 10% per jaar.

Dit komt omdat er veel buitenlandse bedrijven zijn die willen investeren in de industrie van deze landen omdat de lonen in deze landen laag zijn, maar de mensen wel voldoende scholing hebben om te werken in fabrieken.

Ook zijn deze landen van een gesloten economie (weinig tot geen handel met andere landen) naar een vrijemarkteconomie

Kenmerk 2: Het BBP per inwoners is nog relatief laag.

Dit heeft te maken met dat de economie van deze landen nog niet zo groot is als de rijke ontwikkelde landen.

Kenmerk 3: sociale en regionale ongelijkheid.

Sociale ongelijkheid: Het verschil in welvaart en welzijn tussen arme en rijke mensen.

regionale ongelijkheid: Het verschil in welvaart tussen verschillende gebieden. (stad vaak rijker dan platteland)

Wel het aantal mensen in de middenklasse (de niet arme of rijke mensen) flink aan het groeien. Toch valt nog een groot deel van de bevolking in deze landen onder de armere klasse. 

Kenmerk 4. Veel mensen werken in de industrie. 

- De lonen zijn laag maar de mensen hebben wel voldoende kennis om producten in elkaar te zetten.  

- De grond in in deze landen is vaak goedkoop. 

- De milieuregels zijn vaak soepeler dan in de centrumlanden. 

Voorbeeld semi-periferie: BRICS landen

BRICS

- Brazilië

- Rusland

- India

- China

- Zuid-Afrika (South Africa) 

Periferie 

- Landen met een laag HDI

- Ook wel derde wereldlanden of ontwikkelingslanden genoemd. 

- Meeste mensen werken in de landbouw (primaire sector).

- Periferie blijft vaak arm. 

Huiswerk: 

Lz P3

M P3: 1 t/m 8 

L: Par 3

Extra P1: De wereld van Nike

Lz P3

M P3: 1 t/m 8 

L: Par 3