Les voor de toets

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

De koloniale relatie tussen Nederland en Indonesië

Herhaling voor de toets

Planning

• We herhalen vandaag de belangrijkste punten voor de toets.
  
• Per punt herhalen we kort en beantwoord je een vraag
  
• Heb je nog vragen? Deze les stellen!
  

Wat was de VOC?

Wat mag de VOC?

•  Handelsmonopolie ten oosten van Kaap de Goede Hoop
• Verdragen sluiten
• Forten bouwen
• Oorlog voeren

Hoe werkte de VOC in NL-Indië?

Hoe?

• Uitschakelen van concurenten

• Bouwen van handelposten

• Contracten met inheemse vorsten

• Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

• Indien nodig: veel geweld

Wat was het Cultuurstelsel?

Hoe werkt het cultuurstelsel? (1)

• Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, thee en indigo (cultures)
  

• Javaanse boeren krijgen hiervoor plantloon

Hoe werkt het cultuurstelsel? (2)

• Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen

• De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Maar hoe kan zo'n klein landje als Nederland zo'n groot land als Indonesië nou besturen?

• Nederland werkte samen met belangrijke Indische families. ( die bestuurde het volk al langer)
  
• 
  
• Een goed systeem: maar 175 Europese ambtenaren nodig om 13 miljoen Indiërs te besturen!
  

Wie was de belangrijkste bestuurder in het cultuurstelsel?

1. gouverneur-generaal
2. resident
3. dorpshoofd

Bestuur tijdens het cultuurstelsel

• De gouverneur-generaal was de belangrijkste ( dit was een Nederlander).
• Hij werd geholpen door een resident ( een soort van baas van een provincie, ook Nederlands)
• De Indische bestuurders heten regenten.
• Samen met de dorpshoofden bestuurden zij het gebied.

Gouverneur-Generaal

Resident

Regent

Inlands bestuur

Districtshoofd

Onderdistrictshoofd

Dorpshoofd

Verdeelt het werk en betaalt het plantloon uit

Hoogste ambtenaar in Nederlands-Indië

Hoofd van een provincie

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

Javaanse vorsten

Vanaf 1870: Nederland breidt zijn macht uit

• Grote vraag naar grondstoffen uit Nederlands-Indië (olie, tin, rubber)

• Bouw van het Suez-kanaal zorgt voor goede én veel kortere route naar Nederlands-Indië

• Modern-imperialisme: uitbreiding van het aantal kolonies door Europese landen

Nederlands Imperialisme (1)

• Nederlandse versie van het modern imperialisme
  

• Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) beschermt plantage-eigenaren
  

• Begint met de harde acties na aanval op KNIL (1894: Lombok)

Nederlands Imperialisme (2)

• Conflict met Atjeh (op het eiland Sumatra) wordt erger (1873-1904)
  

• In 1910: heel Nederlands-Indië in bezit van Nederland = pacificatie
  

Leg uit wat "Ethische politiek" is

Ethische politiek

• Ontstaat rond 1900 in Nederland

• Nederland wil iets terugdoen voor de Indonesische bevolking (Ereschuld)

• Beschaving en cultuur bij brengen

De Ethische politiek bestond uit:

• Verbetering van het onderwijs in Nederlands-Indië

• Irregatie aanleggen voor betere oogsten

• Emigratie bevorderen van dichtbevolkte naar dunbevolkte gebieden

• Verbetering gezondheidszorg

De gevolgen van beter onderwijs

• Sommige Indonesiërs gingen in Nederland studeren;
  

• ..en leren daar over vrijheid en democratie
  

• Gevolg: ontstaan nationalisme in Nederlands-Indië

• Let op: Ook in andere kolonies ontstaat nationalisme

Hoe werden Nederlanders behandeld door Japan?

Jappenkampen

Interneringskampen in het door Japan bezette Nederlands-Indië

Soekarno roept de onafhankelijk uit

17 augustus 1945

Wat zijn "politionele acties"?

Politionele acties: Nederlandse militaire acties van juli 1947 tot december 1948 om Nederlands-Indië als kolonie te behouden.

Waarom stopte Nederland met het terugveroveren van NL-Indië?

Marshallplan

• VS geeft en leent West-Europa geld voor snel herstel = Marshallhulp
  

27 december 1949

soevereiniteitsoverdracht

Succes!