1.5 Gedrag van primaten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Par 1.5 

Omgaan met elkaar

Herhaling

Beantwoord de volgende vragen in je schrift:

1. Hoe noemen we het leren met behulp van belonen en straffen?

2. Op welke manier leren vogels zingen?

3. Geef een voorbeeld van associatief leren.

4. Wat is het verschil tussen klassiek- en operant

 conditioneren?

Herhaling

Beantwoord de volgende vragen in je schrift:

1. Hoe noemen we het leren met behulp van belonen en straffen? - Operante conditionering

2. Hoe leren vogels zingen? - deels aangeboren, deels aangeleerd (imitatie)

3. Geef een voorbeeld van associatief leren - olifanten die leren om bijennesten te vermijden

Doel en begrippen 1.5

Je leert wat cultuur, inzicht, inlevingsvermogen, normen en waarden zijn

sociaal gedrag, imitatie, cultuur, rolpatroon, inzicht, inlevingsvermogen, waarde, normen

Sociaal gedrag

Wat zijn de voordelen van het leven in een groep?

Wat zijn de kosten van leven in een groep?

Overleg in tweetallen!

Sociaal gedrag

Wat zijn de voordelen van het leven in groepen?

• verkleint de kans op predatie of maakt het jagen makkelijker
• vergroot de kans op vinden van een partner (voortplanting)
• vergroot de kans op grootbrengen jongen (voortplanting)
• belangrijke vaardigheden leren van elkaar (imitatie)

Kosten: eten delen, conflicten uitvechten (kost energie)

Cultuur

Cultuur ontstaat bij dieren die in een groep leven en goed kunnen leren door imiteren.

Cultuur --> verschijnsel waarbij individuen binnen een groep vergelijkbaar gedrag vertonen. Culturen kunnen verschillen tussen populaties van dezelfde soort.

Leren door imitatie

cultuur bij apen

Cultuur

Verschillend gedrag in verschillende groepen van dezelfde soort. 

Ook m/v rollen-patronen zijn cultuur (dus aangeleerd)

Leren door inzicht

Köhler (1887-1967)

0

0

Inlevingsvermogen

Empathie: Naast inzicht in een probleem kun je ook inzicht hebben in het begrijpen hoe een ander zich voelt. Meevoelen met een ander heet empathie.

Empathie bij dieren?

Normen en waarden

Waarden: een opvatting over wat belangrijk is. Bijvoorbeeld: eerlijkheid, betrouwbaarheid.

Normen: gedragsregels die gebaseerd zijn op waarden. Bijvoorbeeld: niet stelen, niet liegen, niet spieken.

Soms botsen normen, bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en niet beledigen van andere personen en/of culturen.