2.6. Ontwikkeling en verstedelijking

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Het demografisch transitiemodel

1. Geeft een overgang aan van hoge naar lage geboorte- en sterftecijfers.
2. Geeft een overgang aan van lage naar hoge geboorte- en sterftecijfers.
3. Geeft een transitie aan van een grote groei naar een kleine groei.
4. Geeft de sociale bevolkingsgroei weer.

Mali heeft een geboortecijfer van
47 promille en een sterftecijfer van 13 promille. Mali zit in ...

1. eind fase 1
2. eind fase 2
3. eind fase 3
4. eind fase 4

Twee beweringen
1. De wereldbevolking neemt absoluut gezien nog steeds toe
2. De relatieve groei van de wereldbevolking neemt af

1. beide beweringen zijn juist
2. beide beweringen zijn onjuist
3. bewering 1 is juist, 2 onjuist
4. bewering 1 is onjuist, 2 juist

Twee beweringen
1. Als de scholingsgraad van vrouwen toeneemt, daalt de vruchtbaarheid
2. In de rijke centrumlanden is er vooral sprake van groene druk

1. beide beweringen zijn juist
2. beide beweringen zijn onjuist
3. bewering 1 is juist, 2 onjuist
4. bewering 1 is onjuist, 2 juist

2.6. Ontwikkeling en verstedelijking

Urbanisatie = verstedelijking 

Urbanisatie: proces waarbij mensen van het platteland naar de steden trekken. (verstedelijking)

Urbanisatiegraad: percentage van de
bevolking dat in de stad woont.
(verstedelijkingsgraad) 

Urbanisatietempo: percentage waarmee 
de urbanisatiegraad jaarlijks toeneemt. 
(verstedelijkingstempo)

Snelle groei stad in 

ontwikkelingslanden / (semi-)periferie

3 redenen:

1) Veel verhuizen van platteland naar stad

2) Hoger geboortecijfer door selectieve migratie

3) Omliggende dorpen opgeslokt

a)mechanisering platteland

b)industrialisatie stad

c) meer informatie door internet

vooral jongere verhuizen

relatief veel jongere in de stad

veel kinderen geboren

www.gapminder.org

Relatie verstedelijkingsgraad - welvaart

Hoe verandert het stedelijk patroon?

• Aan de verstedelijkingsgraad kan je zien welk percentage van de bevolking van een land in steden woont.
  

• Het verstedelijkingstempo is het percentage waarmee de verstedelijkingsgraad jaarlijks toeneemt. --> In ontwikkelingslanden vaak hoog. Vanaf 1970 trekken hier miljoenen mensen van het platteland naar de stad (verstedelijking), in bijv. Afrika en Azië. Veel jonge gezinnen trekken naar de stad en stichten een gezin, met als gevolg dat er in deze steden een groot vestigingsoverschot is. 

• De natuurlijke groei is de voornaamste reden dat de stadsbevolking in ontwikkelingslanden zo snel groeit. 

De ontwikkeling van Afrikaanse steden

Enorme groei door:

• groot vestigingsoverschot 
• hoog geboortecijfer 
  

Gevolg: 
De stad groeit enorm en slokt omliggende gebieden op. 

Verstedelijking en ontwikkeling

Noord-Amerika

Noord-Amerika behoort tot de rijkste gebieden op aarde. Je ziet dat de verstedelijkingsgraad in Canada hoog is. Dat geldt ook voor de Verenigde Staten. In de periode 1960-2000 verhuisden veel stedelingen vanuit de grote steden naar het omringende platteland. Intussen is deze suburbanisatie afgeremd en groeien veel steden weer, maar veel trager dan de steden in de semiperiferie en in de periferie.

Zuid-Amerika

De verstedelijkingsgraad in Zuid-Amerika is in het algemeen hoog. In Brazilië woont maar liefst 86 procent van de bevolking in een stad. Brazilië hoort in het wereldsysteem tot de semiperiferie. Dat geldt ook voor Peru, maar dat land behoort tot de armste categorie van de semiperiferie. In dit land ligt de verstedelijkingsgraad wat lager, maar hier zie je dat de stadsbevolking sneller toeneemt dan de totale bevolking.

Lagos, Nigeria

Lagos

Lagos in Nigeria is het grootste stedelijke gebied van Afrika. In 2020 telde de stad 21 miljoen inwoners, maar de stad groeit elk jaar met ruim drie procent. Als dit zo doorgaat, wonen er in 2050 in de agglomeratie Lagos 65 miljoen mensen. Elke vierkante meter van Lagos wordt gebruikt, ook al is die ruimte zoals hier op het water. In deze krottenwijk, gebouwd op palen in een lagune dichtbij het centrum van de stad, wonen naar schatting zo'n 100.000 mensen. Op de voorgrond is - met het blauwe dak - de drijvende school goed te zien.

Ethiopië

Ethiopië hoort in het wereldsysteem tot de periferie. De verstedelijkingsgraad is nog laag, maar je ziet wel dat het verstedelijkingstempo met jaarlijks 4,9 procent hoog is.

verstedelijkingstempo

Indeling

Megastad	Stad met meer dan 10 miljoen inwoners
Wereldstad	Grote, meestal westerse stad die voor een deel van de wereld belangrijk is op tal van gebieden.
Hoofdstad	Belangrijkste stad van een land waar meestal de regering zetelt.