les 7 huidziekten

• afp
• MBO
• Studiejaar 1

Zintuigen en huidziekten

Bijzonderheden? storingen hebben voorrang.

Doelen

Aan het eind van deze les:

- Weet je hoe prikkeloverdracht werkt

- Weet je wat drempelwaarde is

- Weet je wat de functies van de huid zijn

Wat weet je al over zintuigen?

Zintuigen

komen voor in:

• ogen 
• oren  ->gehoorzintuigen en evenwichtszintuigen
• neus
• tong 
• huid -> Warmtezintuigen, koudezintuigen, drukzintuigen en tastzintuigen

Prikkels

Een zintuig is een orgaan dat reageert op bepaalde invloeden uit de omgeving. Dat noemen we een prikkel.

Licht (stralen), geluiden, geuren en aanrakingen zijn prikkels.  Door prikkels kan men dingen waarnemen.

In de zintuigen liggen zintuigcellen die zijn aangesloten op zenuwen. 

Zintuigcellen vangen prikkels op -> impulsen (seintje)-> zenuwen geleiden naar de hersenen

Drempelwaarde

Als een prikkel sterk genoeg is onstaat er een impuls. We noemen dat een drempelwaarde. Als een prikkel zwakker is dan de drempelwaarde onstaan er geen impulsen in de zintuigen.

Een drempelwaarde is niet altijd even hoog. Door gewenning voel je bijvoorbeeld je kleren niet meer.  Hersenen beinvloeden de waarneminge ook.

Zenuwstelsel

Zintuigen geven impulsen door aan zenuwen. Die maken deel uit van het zenuwstelsel. 

Via de zenuwen komen impulsen bij de hersenen.

Hierdoor wordt je iemand zich bewust en kun je reageren op de prikkels.

Pijn wordt waargenomen via pijnpunten. Uiteinden van bepaalde zenuwen. Pijnpunten komen op allerlei plaatsen in het lichaam voor.

Wat weet je nog van de huid?

de huid

Opperhuid en lederhuid

Opperhuid bestaat uit hoornlaag en kiemlaag.

De hoornlaag bestaat uit dode en verhoornde cellen. 

Hoornlaag beschermt tegen beschadiging, uitdroging en ziekteverwekkers.

Kiemlaag bestaat uit levende cellen. Hoornstof komt ook voor in haren en nagels.

Huid groeit van binnen naar buiten aan.

Eelt is een extra dikke hoornlaag. Bij te veel eelt is behandeling van een pedicure nodig. Vooral diabetici hebben meer last.

Lederhuid

Hierin liggen de warmt-, koude-, druk,- en tastzintuigen. Deze werken samen bij het voelen.

Verder liggen er zenuwen met pijnpunten, haarspiertjes, bloedvaten en zweetklieren. Zweet koelt het lichaam af.

Functies van de huid

• Bescherming van onderliggende weefsels
• eerste barriere van het afweersysteem
• voorkomen van oververhitting
• voorkomen van onderkoeling
• voorkomen van uitdroging
• tastgevoel: signalen van pijn, warmte en koude

Moedervlekken

Kunnen aanwezig zijn vanaf de geboorte of later ontstaan. Let op als moedervlekken veranderen of gaan irriteren. Dit kan wijzen op een kwaadaardige aandoening. Een melanoom is er hier een van. Symptomen:

- Jeuk en/of prikkelende pijn

- verandering van kleur

- onregelmatige vorm

- dikker of groter worden

- korstvorming of bloeding

Steeds meer mensen hebben huidkanker door zonnen en zonnebankgebruik

Netelroos

Uiting van een allergie. Netelroos noemen we ook wel galbulten.

Ze kunnen ook ontstaan door snelle temperatuurwisselingen.

- bleke of roze zwellingen

- komt voor op armen, benen, romp en in het gezicht

- jeuk

1 op de 4 mensen krijgt er in zijn leven mee te maken. Het komt voor bij mannen en vrouwen.

Je lichaam maakt histamine vrij, hierdoor verwijden de bloedvaten zich -> rode kleur en jeuk

Meestal van korte duur. Mogelijk chronisch

Eczemen

Rode schilferende huiduitslag. Oorzaak soms bekend.

Mogelijk met vochtblaasjes. Eczemen komen veel voor, soms zijn oorzaken bekend.

Atopisch eczeem: Chronisch eczeem, jeuk, komt voor op elke leeftijd. Atopie = erfelijke aanleg voor juid- en slijnvliesklachten en directe allergiën. Vaak bij kinderen met voedselallergie. Het kan periodiek opvlammen zonder duidelijke oorzaak.

Allergieën, zweten, stress, jeuk, krabben, droge huid, veel wassen, ontstekingen.

behandeling

• insmeren van de huid met een basiszalf
• beperkt wassen met zeep
• kijken naar het voedselpatroon
• cortisoncremes voor lokale behandeling
• inwendige geneesmiddelen (antihistaminen en antibiotica)
• schimmeldodende medicijnen
• lichttherapie

allergietest

Meestal wordt eczeem rustiger nagelang mensen ouder worden.

Seborroïsch eczeem

Vooral bij mannen

Overmatig talg, die de huid irriteert wanneer hij afsterft

Veelal op de hoofdhuid (roos), wenkbrauwen, bakkebaarden, zijkant van de neus, oorschelpen en oksels, het genitale gebied en tussen de schouderbanden. Waar zweet langs vloeit.

Behandeling: 

- hoofdhuid goed wassen

- basiszalf aanbrengen op eczeemplekken

andere vormen van eczeem

Allergisch contacteczeem: ontstaat na blootstelling aan een allergene stof. Denk aan nikkelallergie, of allergie voor parfums, chemische stoffen of cremes.

Blaasjeseczeem: voornamelijk aan handen en voeten. Blaasjes met vocht. Lijder zal willen krabben totdat de blaasjes stuk zijn.

Nummulair eczeem: muntvormige ruwe vlekken die verhoogd op de huid liggen. Kunnen overal op het lichaam voorkomen. Meestal op armen en rug van de handen. 

Psoriasis

Psoriasis is een immunologische infectieziekte van de huid en de gewrichten. 2% van de wereldbevolking lijdt eraan. Erfelijke aanleg speelt een rol. Stress, een infectieziekte, overmatig alcoholgebruik, overgewicht en bepaalde medicijnen kunnen triggeren.

Mensen met ernstige psoriasis hebben een verhoogd risico op diabetes en hart en vaatziekten. Gezonde leefstijl is van belang.

Kenmerkend: grijze schilvers vaak op ellebogen, knieën of hoofdhuid.

Veranderingen in de nagels. Kan gepaard gaan met gewrichtsontsteking

Acne

Acne: sprake van ontstekingen van de talgklieren en haarzakjes.

Droge of natte pukkeltjes en zwarte of witte mee-eters en pus gevulde cystes.

Behandeling: schoonmaken van de huid met speciale zeep.

Ernsige acne wordt soms behandeld met antibiotica. Uitwendig of inwendig, Soms ook met anticonceptiemiddelen.

Bacteriële ontstekingen

Krentenbaard -> zeer besmettelijk. Meestal rond mond en neus. Goede handhygiëne van groot belang!

Wondroos -> meestal naar aanleiding van een wondje op de huid. Vaak kapotte huid tussen de tenen, waar de huid gaat broeien. Huid is warm en gezwollen. Het is een soort bloedvergiftiging. Patiënt heeft koorts en rillingen. Behandeling middels antibiotica per infuus.

Schimmels zorgen voor smetplekken. Vaak in huidplooien. Schimmelnagels zijn ook bekend. Behandeling met cremes, gels, poeders of oplossingen. In ernistge gevallen met een inwendige schimmelmedicatie.

Herpes simplex -> koortslip

Gordelroos -> pijn en roodheid. Daarna roodheid en pijn in hetzelfde gebied met huiduitslag en blaasjes. Veel napijn. Ouderen kunnen ernstig ziek worden en opgenomen moeten worden.

Decubitus

Doorligwonden: vaak waar het bot dicht bij de huid ligt zoals bij hakken, enkels en heupen.

Let op roodheid. Laat patiënt vaak wisselen van houding.