les 7: massabeweging en erosie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Deze les

• Welke landschapsvormen ontstaan er door
  erosie en massabeweging?

herhaling verwering

uitleg + foto's erosie

uitleg + foto's massa-beweging

lesson up check leerdoel

PO 

uitleg

Het klimaat bepaalt grotendeels welke vorm het meest plaatsvindt.

???

???

De 3 exogene processen

Verwering

= uit elkaar vallen van steen

2 hoofdtypen

1. chemisch

2. mechanisch

Erosie

= afslijten

4 krachten

1. rivier

2. zee

3. wind

4. gletsjer

Sedimentatie

= neerleggen

4 krachten

1. rivier

2. zee

3. wind

4. gletsjer

Leren

Leer uit je hoofd!

Welke landschapsvormen ontstaan er door

erosie en massabeweging?

erosie = afslijten

sedimenten/materiaal wordt verplaatst

Kusterosie

door de zee

andere eroderende krachten zijn:

- landijs/gletsjers

- rivieren

- wind

erosie = afslijten

winderosie

andere eroderende krachten zijn:

- landijs/gletsjers

- rivieren

- zee

Wind met zandkorrels schuren langs een steen.

Paddenstoeenlrots.

Vooral in droge (woestijn) klimaten

erosie = afslijten

erosie door landijs/gletsjers

andere eroderende krachten zijn:

- rivier

- wind

- zee

In ijstijd schuurt een gletsjer een U-dal uit.

IJs smelt

U-dal blijft zichtbaar.

erosie = afslijten

erosie door rivieren

andere eroderende krachten zijn:

- landijs/gletsjers

- wind

- zee

rivier stroomt snel

snijdt zich in

er ontstaat een V-dal

Fjord 

= U-dal aan zee.

Vol gelopen met zeewater.

Puinwaaier

Bij regenval meegenomen en onder aan voet neergelegd.

(want lagere stroomsnelheid water).

= een gebeurtenis waarbij door zwaartekracht een grote hoeveelheid grond plotseling in beweging komt en langs een helling omlaag beweegt.

 Bijv. modderstroom / aardverschuiving 

Massabeweging

Wanneer een aardverschuiving?

Als de bodem van een helling verzadigd (vol) is met water.

De bodem wordt dan zwaar.

De zwaartekracht trekt de bodem met bovenliggende planten/bomen/huizen/wegen naar beneden.

Door het kappen van bos of als het harder gaat regenen kan een helling extra gevoelig worden voor aardverschuivingen.

Verwering + zwaartekracht leidt tot  massabeweging

sedimenten (=puin) door zwaartekracht langs helling neergelegd = puinhelling

Welke landschapsvormen ontstaan er door

erosie en massabeweging?

4 voorbeelden van massabeweging

vallend gesteente: losse stenen of rotsblokken vallen vrij loodrecht naar beneden 

een grote rotsmassa glijdt over een helling naar beneden

puinlawines: losse stenen van verschillende omvang rollen en glijden naar beneden

modderstroom  bestaande uit zand en klei dat verzadigd is  met water en de helling af stroomt

Welke landschapsvormen ontstaan er door

erosie en massabeweging?

erosie rivier

erosie zee

erosie gletsjer

erosie  wind

massabeweging

klifkust

U-dal

V-dal

puinhelling

paddenstoelenrots

Welke landschapsvormen kunnen ontstaan door
erosie en massabeweging?

PO