Concept 15 & 16: Gebiedskenmerken Eco., Pol. en Cultureel (Z-A)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Over welk onderwerp wil je graag
nog wat extra uitleg?

Landschap Zuid-Amerika

Klimaat Zuid-Amerika

Platentektoniek Zuid-Amerika

Vlakke Subductie

Hotspots

Actieve- en passieve landschap

Beeldvorming Zuid-Amerika

Ik snap alle onderwerpen :)

Concept 15 en 16: Gebiedskenmerken

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

n 1960 werd in het droge en onbevolkte midden van Brazilië een nieuwe hoofdstad gebouwd: Brasília. De stad werd ontworpen in de vorm van een vliegtuig. De bouwwerken in het stadscentrum, zoals de kathedraal op de foto, hebben allemaal bijzondere vormen. Bij de bouw van Brasília ging men ervan uit dat hier tussen de 500.000 en 700.000 mensen zouden komen te wonen. De stad, met veel regeringsgebouwen, was zeer ruim opgezet. Inmiddels wonen er meer dan 2 miljoen mensen, van wie het overgrote deel in snelgebouwde voorsteden en krottenwijken.

Dall-E generated kunstwerk

"A painting in which the different cultures of South America are visible"

Het kunstspel:
Wat waren de opdrachtwoorden voor Dall-E?

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Concept 13: Beeldvorming Zuid-Amerika	Concept 14: Gebieds-kenmerken Natuur	Concept 15: Gebieds- kenmerken Eco/Pol/Cul	Concept 16: Verschillen in Zuid-Amerika	Concept 17: Ontwikkeling in Zuid-Amerika	SO	Retrieval Practice & leerdoelen check

Programma periode 3

Inhoud periode 3

Werkvorm: Kaartvaardigheden

Demografisch
Economie
Politiek
Handel

Een stukje geschiedenis

Werkvorm: Tabelletje

Periode	Vestiging en verstedelijking
Pre-koloniale tijd ~10.000 jaar geleden
Koloniale tijd 1500 - 1850
Post koloniale tijd 1850 - 1945
Moderne tijd Vanaf 1945

1. Migratie pre-koloniale tijd

Andes was
aantrekkelijk
vestinggebied.

Kleine boerengemeenschappen

2. Migratie koloniale tijd

De lagergelegen
gebieden waren
aantrekkelijk 
vestinggebied

Verschuiving binnenlanden

Grondstoffen

3. Migratie postkoloniale tijd

De goed bereikbare
gebieden waren
aantrekkelijk 
vestinggebied

Industriële Revolutie

Ontstaan grote handelssteden

4. Migratie moderne tijd

1. Intracontinentale migratie:
    Argentinië en Chili populair.

    Waarom?

2. Binnenlandse migratie:
     Groei van de steden

     Waarom?

Een stukje cultuur

Culturele verschillen

Een stukje economie

Zuid-Amerika vergelijken

Niet arm, niet rijk

Wat zegt deze data wel en niet?

Wat valt er geografisch op?

$7.726

$8.220

$1.724

$5.087

Lorenzcurve

Gini-coëfficient

Een stukje demografie

Zet de continenten op de juiste volgorde. 

Van meeste inwoners (1) naar minst aantal inwoners (6)

1

2

3

4

5

6

Bevolking Zuid-Amerika

75% woont in een stad

Demografische ontwikkelingen

Bevolking Zuid-Amerika

Urbanisatiegraad

Urbanisatietempo

Aandeel van de stedelijke bevolking in de totale bevolking. 

Snelheid waarmee de verstedelijkingsgraad (per jaar) verandert (in procenten). 

Werkvorm: Oorzaak-gevolg

Oorzaken	Gevolgen
Hoge natuurlijke bevolkingsgroei	Ontstaan van megasteden
Sterke sociale bevolkingsgroei	Favela vorming (informele stad)
kleine boeren geen perspectief	Sociale- en regionale ongelijkheid
Opkomst industrie in steden	Ruimtelijke segregatie
Verbetering transport en ICT

Een stukje politiek

Politieke tijdlijn

Inca samenleving

Leidende elite van priesters en heersers en een grote onderhorige massa van boeren, soldaten en handwerkslieden

conquistadores

De Spaanse vorsten stelden een formele machtsstructuur in, maar in de praktijk kwam er weinig van terecht

gevolg: informele machtsstructuur

Opkomst oligarchie

Vorm van overheersing waarbij de macht in handen is van een kleine groep mensen van de bevoorrechte klasse.

cliëntelisme: Informele machtsstructuur die berust op het verlenen van gunsten in ruil voor loyaliteit.

Onafhankelijkheid

 Het verzet tegen de koloniale onderdrukkers groeide.

dictatuur

In de jaren na de onafhankelijkheid verscherpten de tegenstellingen zich tussen vooruitstrevende groeperingen en conservatieve elites

populisme

Politieke stroming die de nadruk legt op een sterke en directe band tussen de leider en de grote massa van het volk en die uitgaat van de tegenstelling tussen enerzijds de heersende klasse en de gevestigde orde en anderzijds het volk.

neoliberalisme

Economische denkrichting die berust op (een hernieuwde) vrijemarktwerking en productie voor de wereldmarkt.

13e eeuw---------------------------------------------------Heden

Werkvorm: Kaartvaardigheden

Werkvorm: Kaartvaardigheden

Democratie en betrokkenheid

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Gezamenlijke checklist

Gericht examenopdracht (samen)
Samen leerschema maken

Betere aansluiting op toets

Werkvorm: Leerschema 

Oud examenopdracht

Houdt PTD aan

Samenvatting (1)

Samenvatting (2)

Samenvatting (3)

     toets

https://quizlet.com/604967824/test

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

  Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Carmen is een indiaanse, een Aymara. Elke dag zit ze met heel veel andere vrouwen op de groentemarkt in Cusco. ‘Oma past dan op de vijf oudere kinderen. De kleinste neem ik zelf mee. We verdienen te weinig om de kinderen groot te brengen. Minder kinderen zou beter zijn, maar ja, hoe regel je dat? De meeste vrouwen hier vertrouwen de moderne geboortebeperking niet, ze kiezen voor de traditionele aanpak. Jammer, want het regent ongewenste zwangerschappen. De gezinnen blijven te groot en onze armoede ook.’

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃