les 8 NOVA H9.1 -9.3 voorbereiden DO2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

les 8

Voorbereiden DO2

NOVA H9.1 - 9.3    HAVO5

HAVO5

Deze les

- eigenschappen van thermoplasten en thermoharders 

- recylcen

- bioplastic

- een bijzonder polymeer: SAP

- instructie voorbereiding DO2.2 SAP en DO2.3 poster

thermoplast

themoharder

weet je het nog?

Verwerken van kunststoffen

Thermoplasten kun je smelten, dus steeds opnieuw een andere vorm geven. Het wordt gemaakt als korrels (granulaat),

die je door smelten elke gewenste

vorm kunt geven. Dit kan door bijv.

spuitgieten, extruderen 

of extrusieblazen

0

hardheid / smeltpunt thermoplasten verlagen

Hoe zwakker de molecuulbinding, hoe soepeler de kunststof en hoe lager het smeltpunt. 

Dit bereik je door:

• een weekmaker toevoegen 
• korte polymeerketens 

hardheid / smeltpunt thermoplasten verhogen

Hoe sterker de binding tussen de ketens, hoe harder de kunststof en hoe hoger het smeltpunt. 

Dit bereik je door:

• langere polymeerketens
• Hbrug tussen ketens ipv molecuulbinding
• ketens evenwijdig (= dicht op elkaar) => supersterke vezels 

KEVLAR

Van sommige thermoplasten kun je thermoharders maken

Het polymeer van synthetisch rubber bevat nog C=C

Door reactie met zwavel ontstaat een netwerk en wordt het rubber stevig en elastisch

Dit noem je vulkaniseren

(thermoplast)

(thermoharder)

Voor een netwerkpolymeer geldt: 

hoe meer dwarsverbindingen (=atoombindingen) je maakt, hoe steviger/harder het materiaal wordt 

gevoeligheid voor UV

Een C=C binding gaat kapot door 

UV-licht

Een polymeer met C=C in de keten, zoals rubber of een elastiekje, krijgt daarom na een tijdje scheurtjes en wordt bros/brokkelig

Plastic recyclen

> welk soort plastic kun je niet recyclen? Leg uit

> Leg uit wat het verschil is tussen hergebruik en recyclen

Bioplastics

Om uitstoot van CO2 terug te dringen wordt plastic steeds meer in de ban gedaan óf vervangen door bioplastic.

Wat is waar?

A. bioplastic is gemaakt van hernieuwbare grondstoffen

B. bioplastic is biologisch afbreekbaar

C. plastic uit aardolie is niet biologisch afbreekbaar

biodegradeerbaar

niet-biodegradeerbaar

biogebaseerd

(hernieuwbare grondstof)

gemaakt van planten, maar niet afbreekbaar

gemaakt van aardolie, maar wel afbreekbaar

Bioplastics

Bioplastics zijn kunststoffen die worden gemaakt van stoffen die van natuurlijke producten zijn gemaakt dus hernieuwbaar zijn (biobased).
Hernieuwbaar betekent dat ze in principe niet op raken. 

Vaak bioplastics zijn ook biologisch afbreekbaar

(biodegradeerbaar), maar niet altijd! 

onthoud: het BRON waaruit het wordt gemaakt bepaalt of het

                  biobased (hernieuwbaar) is

In dit overzicht zie je welke kunststoffen biobased en/of biodegradeerbaar zijn

Tip: bekijk deze dia nog eens als voorbereiding op DO2.3

lyocell

in de gedeelde les kun je deze uitleg nog eens rustig terugkijken

Voorbereiden DO2.2

Je krijgt een potje met SAP (+ koffiefilter) mee naar huis

Voer thuis EXP2A uit voor DO2

Neem je waarnemingenblad met meetgegevens én het lege potje mee naar de les DO2.2 SAP

DO2: Super Absorberend Polymeer

Tip: bekijk deze dia's nog eens als voorbereiding op DO2.2

structuur SAP

- lange polymeerketens

- zijgroep COO-Na+

> welk type polymeer is SAP ?

Wateropname: uitleg op microniveau

Alle natriumzouten lossen goed op in water

de ionbinding tussen COO- en Na+ wordt verbroken

+ water

SAP zwelt op: verklaring op microniveau

- de COO- groepen in de keten stoten elkaar af, waardoor de keten strekt

- de COO- groepen tussen de ketens stoten elkaar af, waardoor water nóg beter vastgehouden wordt

Voorbereiden DO3: poster maken

verdeling polymeren DO2.3

Toluke Steffen HDPE-polyetheen	Lucas Jurre PLA - polymelkzuur	Milan Vera PP - polypropeen
Timo Manouk teflon	Jarno Rapha nylon-11	Bart Luca PHB- polyhydroxybutyraat
Sjoerd Naomi PET - polyethyleenterefthalaat	Noortje PVC - polyvinylchloride	Melik LDPE-polyetheen

Eigen werk DO2.3 poster maken

Thuis:​

• informatie verzamelen --> niet meenemen​ (leer uit je hoofd)
• plaatjes van voorwerpen (van gegeven polymeer) verzamelen --> wel meenemen​
  

​

Op school:​ in tweetallen poster maken (postervel met format wordt uitgedeeld)​

huiswerk voor DO2

Leren H9.1 tm 9.3

maken:

H9.2: opgave 9 tm 16

H9.3: opgave 22 tm 24 + 27 + 29

Kijk je werk na om te controleren of je de stof begrepen hebt