V4 - T2 - voortplanting BS1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

thema 2 - voortplanting

basisstof 1

ongeslachtelijke voortplanting

leerdoelen

begrippen - BS1

ongeslachtelijke voortplanting

sporen

klonen

ethische argumenten

biologische argumenten 

chromosomen

levenscyclus 

mitose 

Wat is er nodig voor celdeling?

celdeling

het proces waarbij er uit 1 moedercel 2 dezelfde dochtercellen 

ontstaan

celdeling

het proces waarbij er uit 1 moedercel 2 dezelfde dochtercellen ontstaan

dit gebeurd bij:

• vervangen van cellen
• groei
• ongeslachtelijke

       voortplanting

celdeling

wat is er nodig om van 1 cel 2 cellen te maken? 

kunnen we zo een cel in 

2'en splitsen?

celdeling

wat is er nodig om van 1 cel 2 cellen te maken? 

alle organellen in de cel (T1)

moeten 2x aanwezig zijn

en moeten gelijk verdeeld

worden

celdeling

hoe verloopt de celdeling?

-> de cyclus van een cel

-> stappen van de celdeling

celdeling

hoe verloopt de celdeling?

-> de cyclus van een cel = celcyclus

 

-> stappen van de celdeling = mitose

celdeling

hoe verloopt de celdeling?

-> de cyclus van een cel = celcyclus 

• productie van de extra organellen
  
• rust 
  
• verdeling van de organellen + celsplitsing

-> stappen van de celdeling = mitose

• eerlijke verdeling van de organellen

celcyclus

interfase 

M-fase

celcyclus

interfase 

• G0-/G1-fase
  
• S-fase
  
• G2 fase
  

M-fase

• mitose -> celdeling

interfase 

G-fase

• cellen in rust
  
• geen celdingen
  
• G=gap

interfase 

G0-fase 

• tussen M en G1
  

G1-fase

• periode tussen de M en S

G2-fase

• periode tussen S en M

interfase 

S-fase

• synthese
• DNA-replicatie =

       DNA-synthese 

• chromosomen worden 

        verdubbeld tot twee 

        chromatiden

M-fase 

m-fase

• mitotische fase
  
• = kerndeling
• ontstaan van de 2 cellen
• verdeling van 

- organellen

- DNA

wat is een chromosoom? 

 kernDNA

• gecondenseerd / opgerold in de M-fase

mensen:

23 setjes   -> 1 van vader en 1 van moeder = 46 stuks

-> thema genetica meer 

Chromosomen

Bij de verdubbeling van het DNA worden homologe chromosomen (een van vader een van moeder) verdubbeld.

Voor de replicatie bestaan de chromosomen uit één chromatide.

Na de replicatie bestaan de chromosomen uit twee zusterchromatiden.

chromatide vs. chromosoom

mitose 

centriolen vormen

draden die de 

chromosomen uit 

elkaar trekken

celdeling

binas 76A

mitose 

binas

76B1

een organisme heeft 2n = 12 chromosomen, hoeveel chromosomenparen heeft dit organisme?

1. 2
2. 6
3. 12
4. 24

een cel heeft 2n=8 chromosomen, hoeveel chromosomen heeft deze cel in de G2 fase?

1. n=4
2. n=8
3. 2n=8
4. 2n=16

Welk nr. is het centrosoom en wat doet die?

1. nr 4: het zorgt voor spiraliseren van DNA
2. nr 13: het zorgt voor spiraliseren van DNA
3. nr 13: het zorgt voor uit elkaar trekken van chromosomen
4. nr 9: het zorgt voor uit elkaar trekken van chromosomen

In welke fase van de celcyclus wordt het DNA gekopieerd?

1. Tijdens de G1-fase.
2. Tijdens de S-fase.
3. Tijdens de G2-fase.
4. Tijdens de M-fase (mitose).

wat is de juiste volgorde?

1. mitose - celdeling - celstrekking - plasmagroei
2. celdeling - mitose - celstrekking - plasmagroei
3. mitose - celdeling - plasmagroei - celstrekking
4. celdeling - mitose - plasmagroei - celstrekking

Welke processen vinden plaats gedurende de M fase?

1. DNA replicatie, kerndeling, celdeling
2. DNA replicatie, celdeling, plasmagroei
3. kerndeling, celdeling
4. celdeling, plasmagroei

Hoeveel chromosomen zijn er zichtbaar?
Hoeveel chromatiden zie je?

1. 1 chromosoom, 1 chromatide
2. 1 chromosoom, 2 chromatide
3. 2 chromosomen, 1 chromatide
4. 2 chromosomen, 2 chromatiden

Fasen van de mitose zijn in willekeurige volgorde: metafase, profase, telofase en anafase.
Bij welk(e) van deze fasen bestaan de chromosomen uit één chromatide?

1. Telofase
2. Profase
3. Anafase
4. Metafase

Wat zijn homologe chromosomen?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. 2 overeenkomstige chromosomen in een celkern
2. Een chromosomenpaar waarbij 1 van de moeder is en 1 van de vader
3. chromosomen die in het evenaarsvlak liggen
4. chromosomen die bestaan uit 1 DNA streng

Hoeveel chromosomen en hoeveel chromatiden bevat een menselijke cel na de S-fase?

1. 23 chromosomen en 23 chromatiden
2. 23 chromosomen en 46 chromatiden
3. 46 chromosomen en 46 chromatiden
4. 46 chromosomen en 92 chromatiden

Op welk moment in de celcyclus vindt plasmagroei plaats.

1. Voorafgaande aan de kerndeling
2. Na de kerndeling maar voor de celdeling
3. Na de celdeling

Wat is mitose ?

1. Celdeling voor nieuwe lichaamscellen
2. Mitose komt alleen voor bij dieren
3. Mitose is een verbrandingsproces
4. Celdeling voor geslachtscellen

Wat is GEEN functie van mitose?

1. Reparatie
2. Groei
3. Voortplanting
4. Celstrekking

Op welke afbeelding zijn chromatiden van een chromosoom in één cel weergegeven tijdens het eerste gedeelte van de mitose?

1. 
2. 
3. 

Wat is de juiste volgorde bij de celcyclus?

1. spiraliseren- kopiëren- kerndeling- celdeling
2. celdeling- spiraliseren- kerndeling- kopiëren
3. kopiëren- spiraliseren- kerndeling- celdeling
4. kopiëren- kerndeling- spiraliseren- celdeling

Profase

Metafase

Anafase

Telofase

Interfase

ongeslachtelijke voortplanting

planten die zich voortplanten 

door celdeling = kloon

• uitlopers
• knollen
• knoppen
• bollen
• stekken
• klonen

ongeslachtelijke voortplanting

planten die zich voortplanten 

door celdeling

• uitlopers
  
• knoppen
• knollen
  
• bollen
  
• stekken
  
• klonen
  

ongeslachtelijke voortplanting

planten die zich voortplanten 

door celdeling

• uitlopers
  
• knoppen
  
• knollen
  
• bollen
  
• stekken
  
• klonen
  

ongeslachtelijke voortplanting

planten die zich voortplanten 

door celdeling

• uitlopers
  
• knoppen
  
• knollen
  
• bollen
  
• stekken
  
• klonen
  

ongeslachtelijke voortplanting

planten die zich voortplanten 

door celdeling

• uitlopers
  
• knoppen
  
• knollen
  
• bollen
  
• stekken
  
• klonen
  

ongeslachtelijke voortplanting

planten die zich voortplanten 

door celdeling

• uitlopers
  
• knoppen
  
• knollen
  
• bollen
  
• stekken = weefselkweek
  
• klonen
  

ongeslachtelijke voortplanting

planten die zich voortplanten 

door celdeling

• uitlopers
  
• knoppen
  
• knollen
  
• bollen
  
• stekken -> weefselkweek
  
• klonen -> kloneren
  

Klonen: weefselkweek

Bekend uit de landbouwsector

Verkrijgen van planten met gunstige eigenschappen

Klonen: embryosplitsing

Klompje cellen wordt na bevruchting in meerdere klompjes gesplitst.

Verkrijgen van dieren met gunstige eigenschappen.

Bij klonen spreek je van...

1. Geslachtelijke voortplanting
2. Ongeslachtelijke voortplanting

Wat is ongeslachtelijke voortplanting?

1. Voortplanting door seks
2. Voortplanting zonder seks
3. Voortplanting zonder geslachtscellen
4. Voortplanting met geslachtscellen

Van een kloon kan men in het algemeen zeggen dat:

1. de fenotypen en genotypen onderling gelijk zijn
2. de fenotypen onderling altijd gelijk zijn.
3. de genotypen onderling gelijk zijn, maar de fenotypen kunnen verschillen
4. de fenotypen onderling gelijk zijn, maar de genotypen onderling verschillen

Op welke manier gaat de voortplanting van eencelligen?

1. Geslachtelijke voortplanting
2. Celdeling
3. Stekken

GEEN voorbeeld van een klonen is:

1. broertjes die op elkaar lijken
2. aardappel knollen
3. bloembollen
4. aardbei schieters

Nog vragen? 

thema 2 - voortplanting

maak de opdrachten 1 t/m 10