Paragraaf 3 - De vulkaan de Aso

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Leerdoelen §3 - Aan het einde van de paragraaf... 

• Weet ik dat er 3 soorten bewegingsrichtingen van platen zijn;

• Kan ik beschrijven hoe de vulkaan de Aso is ontstaan;

• Kan ik beschrijven hoe het landschap van de caldeira van de Aso eruitziet;

• Weet ik wat de voordelen van vulkanisme kunnen zijn;

• Kan ik het ontstaan van een caldeira beschrijven;

• Ken ik de kenmerken van platen;

• Kan ik beschrijven hoe platen bewegen.

1

2

3

4

5

De beving veroorzaakt een golf

In ondiep water worden de golven afgeremd, ze worden hoger

Onderzeese aardbeving

Het water komt met hoge kracht op het strand aan

In diep water kunnen de golven 800km/uur gaan

Wat geeft het rode puntje aan

1. Epicentrum
2. Hypocentrum

Wat voor aardbeving is hier geweest?

1. 3-4
2. 4-5
3. 5-6
4. 6-7

Bewegende platen

Divergentie = uit elkaar

Convergentie = naar elkaar toe

Transform = langs elkaar

Oceanische plaat

1)   zwaar gesteente

2)  dun (7 - 10 km dik)

3)  Onder oceanen

Continentale plaat

1)   licht gesteente

2)  35 - 40 km dik

3)  onder continenten

Mount Azuma Kofuji in Japan

Naar elkaar toe

Bij Japan!

Oceanische (zware) platen (Pacifische & Filipijnse plaat) duiken onder de continentale  (lichte) plaat (Euraziatische plaat) 

Ondergedoken platen smelten, magma stijgt op en breekt door aardoppervlak

--> explosief

--> stratovulkaan

Van elkaar af

1. Platen bewegen uit elkaar

2. Uit de spleet --> magma (nu lava)

3. Lava stolt en vormt een gebergte op de bodem van de zee

= mid-oceanische rug

Langs elkaar

Platen bewegen langs elkaar

Bv. San Andreasbreuk (Verenigde Staten)

Gevolg: aardbevingen

Vulkanisme

Vulkanisme ontstaat bij platen die naar elkaar toe en van elkaar af bewegen

Welke verschillende soorten vulkanen zijn er allemaal?

Stratovulkaan

Kenmerken:

- Bij subductie/ platen naar elkaar toe  

- Dik, stroperig magma 

- Explosieve uitbarstingen

- Steile hellingen

- Grote aswolken (gas/as/vulkanisch gesteente

Schildvulkaan

Kenmerken:

- Bij platen van elkaar af

- Vloeibaar, dun magma

- Niet explosief

- Flauwe hellingen

Caldeira

Kenmerken:

- Oude vulkaan

- Magmakamer is leeg

- Gedeelte erboven ingestort

- In het gat --> regenwater & smeltwater --> meer!

De Aso, Japan

Aan de slag!

Maken: H4 paragraaf 3 opgave 1 t/m 4

Leren: begrippen paragraaf 3 (herhalen paragraaf 1 en 2)

Basisboeknummers 102 (alleen driehoekje) en 103

Bij welke plaatbewegingen ontstaat vulkanisme?

1. Convergentie & transform
2. Transform & divergentie
3. Divergentie & convergentie

Stratovulkaan

Schildvulkaan

Caldeira Vulkaan

Leerdoelen §3 - Aan het einde van de paragraaf... 

• Weet ik dat er 3 soorten bewegingsrichtingen van platen zijn;

• Kan ik beschrijven hoe de vulkaan de Aso is ontstaan;

• Kan ik beschrijven hoe het landschap van de caldeira van de Aso eruitziet;

• Weet ik wat de voordelen van vulkanisme kunnen zijn;

• Kan ik het ontstaan van een caldeira beschrijven;

• Ken ik de kenmerken van platen;

• Kan ik beschrijven hoe platen bewegen.

Stratovulkaan

Kenmerken:

- Bij naar elkaar toe bewegen platen 

- Dik, stroperig magma

- Explosieve uitbarstingen

- Steile hellingen

- Grote aswolken (gas/as/vulkanisch gesteente. 

- Gloedwolken (pyroclastische stroom)

Schildvulkaan

Kenmerken:

- Bij uit elkaar bewegen  platen

- Vloeibaar, dun magma

- Niet explosief

- Flauwe hellingen

Caldeira

Kenmerken:

- Oude vulkaan

- Magmakamer is leeg

- Gedeelte erboven ingestort

- In het gat --> regenwater & smeltwater --> meer!

Vulkaan de Aso

Waar? Eiland 

Caldeira - De Aso

De krater:

18 km van oost naar west 

24 km van noord naar zuid

120 km omtrek

- 50.000 bewoners

Caldeira - De Aso 

Inmiddels 5 nieuwe vulkanen in de Caldeira

Aardwarmte zorgt voor warmwaterbronnen

(geothermisch verwarmd)

Toerisme --> levert geld op!

Voordelen vulkanisme

Lava & vulkanische as is erg vruchtbaar --> landbouwgrond

Voordelen vulkanisme

Aan de slag!

Maken; H4 paragraaf 3 opgave 5 t/m 8

Leren; 

- leren paragraaf 3 (begrippen + B-nummers) 

- herhalen paragraaf 1 en 2)

Bij welke plaatbewegingen ontstaan vulkanen

1. Naar elkaar toe & van elkaar af
2. Naar elkaar toe & langs elkaar
3. Van elkaar af & langs elkaar

Deze vulkaan barst rustig uit (niet explosief)

1. Caldeira
2. Schildvulkaan
3. Stratovulkaan

Stratovulkaan

Schildvulkaan

Caldeira Vulkaan

Strato vulkaan

Caldeira vulkaan

Schild

vulkaan

Dun vloeibaar magma

Gloedwolk

Platen uit elkaar

Platen naar elkaar toe

Kratermeer

Explosief

Bekijk afbeelding 1.
a Wat voor soort vulkaan hoort bij letter A?
b Noteer twee kenmerken van zo’n vulkaan.
c Noteer 1 en 2 op je blad en noteer het juiste onderdeel van de vulkaan.
d Waarom is er zo’n wijde krater bij vulkaan C?

Welke vraag heb jij tot nu toe over de leerstof?
Wat vind je lastig?

Paragraaf 4 - Omgaan met rampen