H6 Kunst en Amusement

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

tot hier

Wat is je het meest bijgebleven
van het hoofdstuk Kunst als Boodschap?
(antwoord in een zin)

Waar denk je aan bij:
Kunst en amusement?

Amusement is niet langer alleen toegankelijk voor de elite. Wat heeft er voor gezorgd dat amusement nu ook voor de massa toegankelijk is?

Muziek als amusement

Ragtime

Blues

Jazz

Jazzopera

Scott Joplin, Maple Leaf Rag (1899)

Wat is Ragtime?

• Ragtime is een van de eerste jazzuitingen
• Ragged timing = kapot ritme. 
• Pianostijl die rond 1900 in New Orleans in clubs en bars wordt gespeeld door Afro Amerikaanse pianisten (Scott Joplin) -> tweekwartsmaat, klinkt primitief
  
• Populair in bars en als dans muziek 
• Veel ragtime pianisten kunnen geen noten lezen en spelen op hun gevoel.
  

Wat is Blues?

• Ontstaan in Storyville, zwarte wijk in New Orleans
• Neerslachtig karakter is afspiegeling van toenmalige situatie; na afschaffing slavernij, maar blijvende ongelijkheid
• Liederen gezongen op de plantages (call and response) vormen de basis voor de blues
• Blue note = onzuivere noot
• Melancholische en droevige teksten over de ellende van de arme zwarte bevolking, bijvoorbeeld het uitzichtloze bestaan, verloren liefde. 
• Vaak langzaam gezongen

JAZZ

Wat weet je al van jazz? Of wat viel je op aan het fragment?

Wat is Jazz?

• Ontstaan in de rosse buurten van havenstad New Orleans (Amerika).
  
• Hier woonden: Franse kolonisten, Spanjaarden, Mexicanen, indianen, avonturiers uit het noorden en afstammelingen van West-Afrikaanse tot slaaf gemaakten.
• In jaren 30 worden jazzbands groter en er ontstaan bigbands (bezetting 10 tot 20 musici) in secties verdeeld; trompetten, trombones, saxofoons en ritmesectie.
  
• Ontwikkelen nieuwe swingstijl; achtste noten worden lang-kort-lang-kort gespeeld; stuwend ritme wat zeer dansbaar is.
  
• Door grotere bigbands ontstaat behoefte aan bladmuziek.
  
• Er ontwikkelen zich twee soorten jazz -> zwarte en witte muzikanten kunnen niet in één band spelen; zelfs bij wet verboden in zuidelijke staten
  

!! Kenmerken van jazzmuziek

• Syncopisch ritme (verschuiving van maataccenten)-> zorgt voor de swing!
  
• De blaasinstrumenten (trompet, klarinet en trombone) improviseren gelijktijdig / omspelen de melodie.
  
• korte solo’s door verschillende instrumenten / afwisseling hele orkest met solo’s
  
• Piano en drums vormen de ritmesectie.
  
• Veel improvisatie in de vorm van solo’s (door de blazers)
  
• Gebruiken van blue notes
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  

syncope: tonen vallen niet op de maat

Syncope = 

'kapot' ritme

Nadruk ligt niet op de 1e en 3e tel van een 4/4 maat, maar
net anders. Daardoor klinkt het niet logisch en onverwacht

1 Het ritme gaat tegen baspartij in

2 Het ritmische accent wordt verlegd

       DAT MAAKT HET SWINGEND!

Dit zijn logische ritmes: de noot valt op de maat

Dit is een onlogisch ritme: de noot valt net niet op de maat

Blue note

Onzuivere noot die soms verglijdt (glissando) (vanaf 0:40)

Dixieland is witte variant op New Orleans Jazz

Bekendste Jazz zangeres

Jazz instrumenten

Instrumenten in jazzmuziek zijn:

* Houtblazers: klarinet, saxofoon, dwarsfluit

* Koperblazers: trompet, tuba of trombone

* Snaarinstrumenten: gitaar, basgitaar of contrabas, viool of banjo

* Piano

* Drums en andere slaginstrumenten

* Mondharmonica

* Tenslotte speelt ook de zang een belangrijke rol

Waarom kleeft er een negatief imago aan de Jazz? (dans en/of muziek)

George Gershwin wilde een zwarte opera maken: jazzopera Porgy and Bess. Het stuk bevestigt vooroordelen over de zwarte bevolking: iedereen leeft in armoede, gebruikt drugs en komt om door geweld.

Wat is jazzopera?

George Gershwin wilde een zwarte opera maken, een jazzopera, waarbij jazz en opera gecombineerd worden.

De opera heet Porgy and Bess. 

Het stuk bevestigt echter vooroordelen over de zwarte bevolking: iedereen leeft in armoede, gebruikt drugs en komt om door geweld.

Wat is blijven hangen??

JAZZ

BLUES

Treurig

Vrolijk

Mix van zwarte en witte muziek

Improvisatie

Traag

Snel

Blue note

Syncope

Late 19de eeuw

Vroege 20ste eeuw

Volksmuziek, spirituals, worksongs, gospel

New Orleans, Chicago en Dixieland

Teksten gaan over zorgen

Slepend  tempo

Swingend tempo

Call-and-response

Blaas-instrumenten

Dansmuziek

BLUES

Treurig

Traag
Blue note

Late 19de eeuw 

Volksmuziek, spirituals, worksongs, gospel

Teksten gaan over zorgen 

Slepend tempo

Call and response

JAZZ

Vrolijk

Mix van zwarte en witte muziek

Improvisatie 

Snel 

Blue note

Syncope

Vroege 20ste eeuw 

New Orleans, Chicago en Dixieland

Swingend tempo 

Blaas-instrumenten

Dansmuziek

Welke twee kenmerken horen bij jazzmuziek?

1. Blue note
2. Dissonanten
3. Improvisatie
4. Atonaliteit

Hoe noem je in de blues/jazz een noot die onzuiver begint en naar de juiste hoogte glijdt?

1. dissonant
2. blue note
3. syncope
4. grondtoon

Wat is het effect van een syncope in de jazzmuziek?

1. het klinkt somber
2. er kan hierdoor geïmproviseerd worden
3. je kan het makkelijker meezingen
4. het ritme verschuift waardoor het swingt

Vaudeville “Josephine Baker” 

• Directeur van Les ballets Suédois, Rolf de Maré, haalt uit New York de Revue Nègre naar Parijs.
  
• De shows in de music hall op de Champs Elysées zijn groot succes door danseres Joséphine Baker.
• Zij speelt in op de toen geldende beeldvorming; oerdriften en seksuele instincten worden geuit.
• Erotisch geladen shows, gekleed in bananenrokje
  
• Affiches voor Revue Nègre bevestigen alle vooroordelen van het witte publiek.
  

Charles Chaplin – THE GREAT DICTATOR 

• De Amerikaanse pers was woedend over de inhoud de Great Dictator. De film werd zelfs in 1941 verboden.
• In zijn eind toespraak (de slotspeech) houdt hij een pleidooi voor samenwerking tussen de landen en voor de wereldvrede. 

Welke boodschap draagt Chaplin uit met deze film?

De boodschap die Chaplin uit draagt met deze film?

Chaplin wekte weerzin op tegen het verschijnsel dictator (zoals bijvoorbeeld. Hitler en Mussolini) Hij wilde duidelijk maken waar die mannen mee bezig waren.

In zijn toespraak houdt hij een pleidooi voor samenwerking tussen de landen en voor de wereldvrede.

Wat heb je geleerd
van deze les?

Volgende week

Dinsdagochtend: 

• geen BV
• spreek met je groepje af om aan jullie PO beeldanalyse te werken

Vrijdagochtend: 

• Herhaling Cultuur van het Moderne