25 september

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Wat doen we vandaag?

• Grammatica: modi
• Vragen bij De Stichting van Rome.
  
• Maak 11A, taaloefening A en B.  

Modi

Nee.... modi, geen mode...

Modi

• Het Latijnse werkwoord heeft naast een tijd ook een modus of wijze:
• Infinitivus (onbepaalde wijs) 
• Indicativus (aantonende wijs)
• Imperativus (gebiedende wijs)
• Conjunctivus (aanvoegende wijs) 
• Participium (deelwoord)

Modus: infinitivus

• De infinitivus is het hele werkwoord
• We noemen dit ook wel de onbepaalde wijs
• Twee tijden: infinitivus praesens en infintivus perfectum

Indicativus

• Aantonende wijs
• Geeft de handeling aan die gedaan wordt
• Deze komt voor in hoofdzinnen en bijzinnen

Indicativus in de bijzin

• Bijwoordelijke bijzin:
• - reden voor iets wat in de hoofdzin wordt gezegd
• - tijdstip: voor, tijdens of na de hoofdzin
• cum + indicativus: toen, wanneer
• ut  + indicativus: zodra, zoals

Indicativus in de bijzin

• Bijvoeglijke bijzin:
  
• Verwijst naar één zelfstandig naamwoord in de hoofdzin
• Indien ingeleid door qui: relatieve of betrekkelijke bijzin

Imperativus

• gebiedende wijs:
• je geeft een opdracht of bevel
• twee vormen: enkelvoud en meervoud

Conjunctivus

• De conjunctivus geeft meestal aan: 
• aarzelingen, vervulbare wensen, onvervulbare wensen, mogelijkheden, aansporingen en vriendelijke bevelen. 
• De conjunctivus komt voor in de hoofdzin en de bijzin.

Conjunctivus in de bijzin

• Conjunctivus + ut: 
• doel (opdat) of gevolg (zodat)
• 
  
• Conjunctivus + cum: 
• toen/nadat, omdat of hoewel. 

Participium: PPP

• Het participium perfectum passivum kan je het beste vergelijken met een voltooid deelwoord.
• Het kan dus ook bijvoeglijk worden gebruikt (en gedraagt zich in het Latijn als een bijvoeglijk naamwoord). 

Participium: PPP

• Voorbeeld:
• pulsare => pulsatus
• Romanus pulsatus est.
• De Romeinen zijn geslagen. 
• Romani pulsati.
• De geslagen Romeinen. 
• Vorming van het ppp:
• Zie bladzijde 150.

Euander Arcas fuit, nepos Pallantis, regis Arcadiae.

Hic patrem suum occidit, et ob hoc venit ad Italiam.

Expulsisque aboriginibus tenuit loca, in quibus nunc est Roma;

et parvum oppidum fundavit in monte Palatino.

Hic mons dictus est Palatinus a Pallante, avo Euandri, vel a filia Euandri, Pallantea, ab Hercule vitiata, et illic sepulta.

Dum ibi aliquamdiu moratur, bovesque,
quos occiso Geryone abstulerat, pascit, Cacus, servus Euandri, aliquos furabatur;

versis vestigiis cauda ad speluncam traxit, ne vestigia quaerentem ad speluncam ferrent.

Cum eos, diu quaesitos, Hercules mugitu unius bovis invenisset, Cacum, de spelunca tractum, et fumeam evomentem caliginem, occidit.

Aan het werk. 

• Vertaal 11B.

Dit is ook huiswerk.

Daarnaast: leer de woordjes van 11 A en B. 

Bespreken:

• Taaloefening 11A, A en B.
• De stichting van Rome. 

Wat heb je vandaag geleerd?

Wat is nog onduidelijk?
Waar wil je meer over weten?