AK1 Berlijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

 Berlijn

Stedelijke gebieden in Duitsland

Lijkt op Nederland:

- er zijn grote agglomeraties en stedelijke gebieden

- er is steeds minder landelijk gebied hierdoor

- elk stedelijk gebied heeft eigen specialiteit => net als de Randstad in Nederland.

Een agglomeratie is een stedelijk gebied 

van aan elkaar gegroeide dorpen en steden waarin 

inwoners zich gedragen alsof ze in een stad wonen.

Specialisatie stedelijke gebieden Duitsland

1. Ruhrgebied: industrie
2. Bremen en Hamburg: haven
3. Berlijn: parlement, hoofdstad
4. Frankfurt: financiele hoofdstad, groot vliegveld
5. Munchen: Hightech 

✔ Lijkt op de steden in de Randstad met hun specialisatie

4

2

3

1

5

Berlijn

Berlijn is de hoofdstad van Duitsland. Berlijn ligt in het oosten van Duitsland. Berlijn is de grootste stad van Duitsland.

Duitsland heeft 9 buurlanden.

Opbouw van Berlijn

Opbouw van Berlijn

1. Eiland in de Spree

2. Historische binnenstad

3. Industrie rondom binnenstad
-> oude woonwijken: dichtbebouwd, grote woonblokken

Spree

Berlijn ontstond langs de rivier de Spree

Veel Middeleeuwse steden ontstonden langs het water

Waarom is dat handig?

Ontwikkeling Berlijn

Na het ontstaan aan de rivier breidde de binnenstad zich uit langs ‘Unter den Linden’: aan deze straat kwamen de belangrijke gebouwen

Vanaf 1870 kwam daar ook industrie bij: langs het water en de spoorwegen kwamen de fabrieken

De fabrieken trokken mensen aan: rondom de binnenstad werden veel woonwijken gebouwd: met 4/5 verdiepingen

Berlijn na WO2

Na WO2 werd Berlijn in 2 delen gedeeld: Oost- en West Berlijn

Oost-Berlijn was in handen van de Russen, West-Berlijn in handen van de Amerikanen, Engelsen en Fransen.

Het oude stadscentrum lag in Oost-Berlijn. West-Berlijn had dus een nieuw centrum nodig

Op 9 november 1989 viel de Muur en werd Berlijn weer 1 stad

De Muur

Verdeling West- en Oost-Berlijn.

stadscentrum in Oost-Berlijn

-> dus nieuw centrum in West-Berlijn.

Gebied rondom muur was onbebouwd (gesloopt).

Val muur in 1989

Na de val van de Muur

Langs de muur waren grote stukken niemandsland, die na de val weer bebouwd konden worden

Deze lege stukken werden vooral aan de westkant bebouwd:

Bedrijventerreinen (CBD), kantoren, winkels, uitgaansmogelijkheden, restaurants, appartementen

De stad weer opbouwen

• Niemandsland inrichten
  

-> Potzdammer Platz (CBD = central business district)

-> appartementen

-> nieuwe regeringsgebouwen

• Stedelijke vernieuwing oude woonwijken
  

-> Gentrificatie

Bevolkings-ontwikkeling

Suburbanisatie na val muur

+

Nu: Vestigingsoverschot Berlijn

*re-urbanisatie: vooral jonge mensen

*natuurlijke bevolkingsgroei

Na de val van de Muur

Er bleken grote verschillen te zijn tussen Oost en West

De woonwijken in Oost-Berlijn waren slecht onderhouden

--> stedelijke vernieuwing en gentrificatie nodig om de wijken weer op te knappen

Stedelijke vernieuwing

Stedelijke vernieuwing --> kijken met welke wijk het slecht gaat, waar leegstand is, etc.

Vervolgens investeert de gemeente flink in deze wijk

Het doel is om de gebouwen te renoveren en/of te slopen om zo de wijk en de gebouwen te verbeteren.

Gentrificatie

Re-urbanisatie => vraagt om het opknappen van de stad --> gentrificatie wordt ingezet: verloederde buurten worden weer opgeknapt en gebouwen krijgen nieuwe functies

Gentrificatie =vernieuwen van in verval geraakte stedelijke gebieden. Hier trekken mensen met een middel- tot hoog inkomen naartoe.

Maar nog altijd gevolgen van de tweedeling zichtbaar. West-Berlijn is rijker dan Oost-Berlijn. Hier staan dan ook veel belangrijke gebouwen.

Cityvorming

Het verdwijnen van woonfunctie en daar komen diensten (kantoren en winkels) voor terug.

Wat is een voordeel van stadsvernieuwing?

1. Er worden geen huurhuizen gebouwd.
2. In de nieuwe woningen komen alleen inwoners van buiten de wijk.
3. De winkels in de wijk gaan dicht.
4. Voor de oude huizen komen betaalbare, nieuwe woningen terug.

Suburbanisatie Berlijn

• 1961-1987: Berlijnse Muur deelt de stad in 2 delen => suburbanisatie was niet mogelijk.
• 1990 Hereniging Duitsland
• Groot verschil tussen Oost en West-Berlijn. In Oost waren veel vervallen woonwijken => stadsvernieuwing zorgt voor verbetering.
• Na de hereniging pas suburbanisatie in Berlijn => jonge gezinnen vertrekken naar nieuwbouwwijken buiten de stad.

Berlijn: Gevolgen suburbanisatie

• Vertrekoverschot binnenstad en flatwijken ➡ mensen met laag inkomen en vaak migranten blijven achter. Ze integreren niet in de Duitse samenleving.
• Segregatie = apart wonen van groepen met dezelfde achtergrond en kenmerken.

• Door suburbanisatie + segregatie is de sociale ongelijkheid in Berlijn toegenomen:

- de ene groep heeft meer kans op werk, een goed inkomen en welvaart dan de andere groep. 

- integratie van migranten verloopt slecht door segregatie, ze leren vaak de taal niet en blijven zo in hun eigen kringetje. 

Steden in Oost-Duitsland -> na de val van de Muur

• herinrichting net als in Oost-Berlijn
• Flats afgebroken, nieuwe huizen op die plaats
• Minder huizen nodig omdat veel mensen weggaan uit die wijk