Beknopte bijzinnen h3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les:

- wat een beknopte bijzin is;

- aan welke eisen een beknopte bijzin moet voldoen om correct te zijn;

- hoe je een foutieve beknopte bijzin kunt verbeteren.

Napratend over de wedstrijd, verlieten de toeschouwers het stadion.

1. Correcte zin
2. Foutieve zin

Schrijf de beknopte bijzin op van de volgende zin:
'Charlene ging naar de finale na de voorrondes gewonnen te hebben.'

Hoe herken je een beknopte bijzin?

- voltooid deelwoord

- onvoltooid deelwoord

- te + infinitief 

Filmpje

Bekijk onderstaand filmpje voor extra uitleg.

Na koffie te hebben gedronken, reden we met de bus richting Denemarken 

Dus wat is de beknopte bijzin en waarom is deze correct?

Denk na en leg uit. 

Dus.. een beknopte bijzin...

heeft géén persoonsvorm en géén onderwerp. 

Bevat wel een werkwoordsvorm en een 'denkbeeldig' onderwerp dat hetzelfde moet zijn als het onderwerp van de hoofdzin.

Schrijf de beknopte bijzin op van de volgende zin:

'Blaffend kwam het jonge hondje op mij af.'

In welke zin is de beknopte bijzin correct?

1. Na de computer opnieuw opgestart te hebben, kon ik gelukkig verder met mijn verslag.
2. Na de computer opnieuw opgestart te hebben, werkte alles gelukkig weer.

Lekker in onze stoelen liggend, dronken we het koude bier.

1. Beknopte bijzin
2. Foutief beknopte bijzin

Bij school aangekomen, bleken zijn boeken nog thuis te liggen.

1. Beknopte bijzin
2. Foutief beknopte bijzin

Liggend op zijn badmat las Achmad zijn dagblad.

1. Beknopte bijzin
2. Foutief beknopte bijzin

Vince beweert zijn rijbewijs te hebben gehaald.

Is de beknopte bijzin een....

1. bijvoeglijke bepaling
2. onderwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Bij een foutieve beknopte bijzin...

komt het denkbeeldig onderwerp van de beknopte bijzin NIET overeen met het onderwerp van de hoofdzin. 

Foutieve beknopte bijzin verbeteren

Het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin moet gelijk zijn aan het onderwerp van de hoofdzin. 

Als dat niet zo is, kun je twee dingen doen:

     1. van de beknopte bijzin een gewone bijzin maken (met onderwerp)

     2. de hoofdzin aanpassen

Dromend van het weekend ging de les Nederlands langzaam voorbij. 

Eigenlijk staat hier: 

Terwijl de les Nederlands van het weekend droomde, ging de les Nederlands langzaam voorbij. 

--> foutieve beknopte bijzin

Waarschijnlijk wordt bedoeld:

Terwijl ik van het weekend droomde, ging de les Nederlands langzaam voorbij. 

Onderstaande zin bevat een foutieve beknopte bijzin. Wat is een juiste verbetering?

Pas na uren onderhandeld te hebben, kon de prachtige klassieke Jaguar van inspecteur Morse eindelijk van eigenaar wisselen.

1. Pas na uren te hebben onderhandeld, kon de prachtige klassieke Jaguar van inspecteur Morse eindelijk van eigenaar wisselen.
2. Pas nadat inspecteur Morse uren had onderhandeld, kon zijn prachtige klassieke Jaguar eindelijk van eigenaar wisselen.
3. Pas nadat de prachtige klassieke Jaguar van inspecteur Morse uren had onderhandeld, kon hij eindelijk van eigenaar wisselen.
4. anders, namelijk...

Verbeter de onderstaande foutief beknopte bijzin:
Kijkend uit het raam, viel plotseling een dakpan naar beneden.

Verbeter de foutieve beknopte bijzin door de hoofdzin te veranderen:

Na drie uur gewacht te hebben, gingen de hekken open.

Foutieve beknopte bijzin

Beknopte bijzin

Hoofdzin

Denkbeeldig onderwerp

ow+pv naast elkaar

Ow komt niet overeen met hoofdzin.

(on)voltooid deelwoord

Hoofdzin veranderen of er een bijzin van maken

Terugkoppeling lesdoelen

Weet je nu....

Hoe je een foutieve beknopte bijzin kunt verbeteren?

wanneer een beknopte bijzin correct is?

Aan de slag met het werkdoel 'zelf schrijven'. Klaar? Leer trede 16