5V Thema 4 DNA basisstof 2 les 3

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

DNA analyse technieken

Paar vragen...

• wat is de functie van de SSBP's?
  
• wat doet primase daar?
  
• hoe heet het enzym dat de Okazaki-fragmenten aan elkaar verbindt? 
• Welke Binas- tabel bevat veel informatie over DNA-replicatie?

71D

Primase

RNA Primer

SSBP's

DNA-polymerase

Helicase

Okazaki fragment

DNA-ligase

Wat maakt ieders DNA uniek?

0

DNA sequentie bepalen

• verwantschap, (erfelijke) ziekten, identificeren organismen (COVID-19) 
• nucleotidenvolgorde bepalen
• PCR gevolgd door gelelektroforese
• fluorescent stop-nucleotiden ddA, ddT, ddG, ddC-> 3' zonder OH-groep
  
• bepaalde verhouding van stop-nucleotiden en gewone nucleotiden
• Na replicatie met PCR verschillende DNA fragmenten 
• Door scheiding op gel en fluorescentie ziet men de volgorde van nucleotiden

0

DNA gelelectroforese

Individuele verschillen in DNA

• coderende genen zullen functioneel moeten zijn, anders werkt een enzym niet of ontstaat kanker
• verschillen zitten in de 98% niet-coderende delen. 
• Voor gen locus met repetitief DNA bestaan verschillende allelen: bv. AAATGGC, 10 repeats, 7 repeats, 2 repeats, etc. 
• van meerdere loci het aantal repeats bepalen, geven het unieke van één persoon

DNA-fingerprinting

• Repetitief DNA in niet-coderend DNA
  
• aantal herhalingen verschilt per persoon
  
• PCR om DNA te vermeerderen
  
• Restrictie-enzymen knippen loci met repetitief DNA uit DNA
  
• Loci met gelelectroforese op lengte gescheiden
• Vervolgens vergelijken

Restrictie-enzymen

• herkennen specifieke nucleotidensequentie (4-8 nucleotiden)
  
• knippen DNA op die plaats door
• aantal repeats bepaalt lengte
• lengtes scheiden met gelelektroforese

DNA-profiel 

• verwantschap familie
• forensisch onderzoek

Wat is NIET nodig voor DNA replicatie in vitro? (PCR)

1. Taq DNA polymerase
2. dNTP's
3. Primase
4. DNA matrijs

Hoe kun je DNA fragmenten vermeerderen?

1. gel electrophoresis
2. DNA fingerprinting
3. PCR
4. all of the above

Bij gelelectroforese worden DNA moleculen gescheiden op basis van...

1. Lading
2. Lengte
3. Aanwezigheid
4. Sequentie

DNA fingerprints die gebruikt worden in de rechtszaal lijken een beetje op de streepjescodes zoals je die op producten in de supermarkten aantreft. Het patroon van de streepjes in een fingerprint komt overeen met

1. de aanwezigheid van DNA-fragmenten van verschillende grootte
2. de volgorde van de genen op bepaalde chromosomen
3. de aanwezigheid van dominante en recessieve allelen voor bepaalde eigenschappen
4. de volgorde van basen in een bepaald gen

Huiswerk

Maak opdracht 12 t/m 14

Lees basisstof 3

0