Les 1: Prehistorie en Oudheid

• Geschiedenis
• HBO
• Studiejaar 1

Voorbereiding toelatingstoets geschiedenis 

Programma 

Les 1 (8/5)  : jagers en boeren (prehistorie)

                      Grieken en Romeinen (Oudheid)

Les 2 (22/5): monniken en ridders (Middeleeuwen)
                      steden en staten (Middeleeuwen)

                      ontdekkers en hervormers (Nieuwe Tijd)

Programma 

Les 3 (12/6):  regenten en vorsten (Nieuwe Tijd, 1500-1800)

                       pruiken en revoluties (Nieuwe Tijd)
                       burgers en stoommachines (Nieuwste Tijd)      

Les 4 (26/6) : wereldoorlogen en Holocaust (Nieuwste Tijd)
                       televisie en computer (Nieuwste Tijd)

              

Overzicht van de 10 tijdvakken

Les 1: Prehistorie en Oudheid

Belangrijke jaartallen Lage Landen

12000-8000 v.C.rendierjagers

8000 v.C. einde laatste ijstijd

8500-5000 v.C. bosjagers

5300 v.C. eerste boeren (Bandkeramiekcultuur)

3400-2500 v.C. hunebedbouwers (Trechterbekercultuur)

2100 v.C. einde steentijd 

2100-700 v.C. gebruik brons 

700-50 v.C. gebruik ijzer
50 v.C. Romeinen veroveren Gallië

Leerdoel: 

je kunt uitleggen waarom jagers en verzamelaars nomaden waren

Het leven van jagers-verzamelaars

-De eerste mensen

-Een nomadisch bestaan
*jagers-verzamelaars
*kleine groepen
*kleine sociale verschillen
*overblijfselen
-Prehistorie

Het leven van jagers-verzamelaars

De Agrarische Revolutie

Leerdoel:

Je kunt veranderingen toelichten die het gevolg waren van de Agrarische Revolutie

De Agrarische Revolutie

Midden-Oosten rond
7000v.C (akkerbouw/
veeteelt)

De Agrarische Revolutie

Agrarische revolutie:

1. Boeren gingen natuur naar hun hand zetten → wonen op vaste plaats

2. Bevolking nam toe, omdat er meer voedsel beschikbaar was

3. Sommige mensen worden vrijgesteld van werken op het land en specialiseren (ontwikkelen nieuwe technieken)

4. Samenleving wordt gelaagd en complex → hiërarchie met koningen, priesters, soldaten, boeren en slaven

Boeren in de Lage Landen

In de lage landen: 5300

(Bandkeramiekers, Zuid-

Limburg)

Hunebedbouwers (Trechter-
bekercultuur)                            

De eerste steden

-Mesopotamië 3300v.C.
-vruchtbare grond (Eufraat)
-arbeidsverdeling en 

 hiërarchie

https://www.youtube.com/watch?v=cT6my2CSsRA

https://www.youtube.com/watch?v=XyPKb2ZDcC0

Ontwikkeling van het schrift (rond 3000vC.)

-Soemerische uitvinding

-rebussen

-spijkerschrift (einde

prehistorie)

-Hiërogliefen
-rond 2600 opkomst 

literatuur

Ontwikkeling van het schrift

-Feniciërs (2000v.C.)
-Nederland 50 v.C)

Stadsstaten

Steden gingen omringend

platteland overheersen. 

Stadsstaten ontstaan.

Tijd van Grieken en Romeinen

3000 v.C.-500 n.C.

Belangrijke jaartallen

776 v.C. eerste Olympische spelen

800-300 v.C. Griekse cultuur

500 v.C.-476 n.C. Romeinse Rijk

58 v.C. Romeinen komen naar de Lage Landen

47 v.C. de Rijn wordt rijksgrens

27 v.C. Augustus wordt de eerste Romeinse keizer

1 n.C. geboorte van Jezus Christus; begin van de westerse jaartelling

69-70 Bataafse opstand

313 Constantijn de Grote geeft christenen in het Romeinse Rijk godsdienstvrijheid

380 Christendom in het Romeinse Rijk enige toegestane godsdienst

400 Romeinen verlaten de Lage Landen

476 einde West-Romeinse Rijk

400-500 grote volksverhuizingen

1453 einde Oost-Romeinse Rijk

Leerdoelen

Leerdoelen:

-Je kunt de Griekse-Romeinse cultuur herkennen en beschrijven

-Je kunt voorbeelden van de invloed van de Grieks-Romeinse cultuur op de Germaanse cultuur herkennen en beschrijven

-Je kunt de ontwikkeling van het christendom in het Romeinse Rijk beschrijven

De Griekse wereld

Griekenland geen staat met

koning en centraal bestuur,

maar ruim 200 stadstaten
(poleis).

De Griekse wereld

Elke polis had eigen

wetten en bestuur.

Vaak oorlog met elkaar maar 

ook veel gemeenschappelijk:

Grieks-Romeinse cultuur

Grieks-Romeinse cultuur

Verschillende bestuursvormen

Aristocratie

Tirannie

Monarchie

Democratie (Athene)

Atheense democatie

dèmos kratos

vrouwen, slaven, niet-

atheners uitgesloten

directe democratie

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

De Romeinse Republiek 

• De naam republiek komt van: res publica. Dat betekent: publieke zaak, in het Latijn.

• Op papier is de republiek een democratie...

• ...maar in de praktijk is een kleine groep mensen aan de macht. Dit heet: aristocratie

Het Romeinse Rijk groeit

• Wat begon als een kleine stad groeit in een paar eeuwen uit tot een enorm rijk.
  
  
• Diplomatie en oorlogvoering

• Op deze kaart zie je de veroveringen tussen 500 v. Chr. tot ongeveer 40 v. Chr.
  

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Tussen de machtigste Romeinse mannen ontstaat een aantal ruzies die uitlopen in burgeroorlogen. Uiteindelijk verjoeg Caesar al zijn tegenstanders en werd eerste consul.

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden.
• Hij wordt in de Senaat door andere senatoren vermoord.

Octavianus neemt wraak

44 v. Chr.

• De geadopteerde zoon van Julius Caesar, Octavianus, neemt wraak
• Hij schakelt de daders en andere tegenstanders één voor één uit.
• Ook zijn vroegere medestander, Marcus Antonius, en diens geliefde: Cleopatra

Keizer Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan hij. De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt Octavianus hiervoor door hem de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer van het Romeinse Rijk.

Het Romeinse Keizerrijk

(27 v. Chr. -  476 n. Chr.)

• Rome zal meer dan 500 jaar een keizerrijk zijn
• Ongeveer 80 keizers hebben dan geregeerd.

Het Romeinse Rijk

753-509 v.C: koninkrijk 
509 - 27 v.C: republiek (volksvergadering en senaat
27 v.C- 476: keizerrijk (keizer en senaat)

Klassieke cultuur

Overname Griekse vormentaal,

filosofie en wetenschap

Romeinen in ons land

in 50v.C wordt Gallië 
(o.a. Frankrijk, België en een deel
van Nederland) door Romeinen
(Julius Caesar) veroverd.

Romeinen in ons land (tot de Limes)

Bestuurlijk: dezelfde wetten
economisch: veilig handelen
sociaal/cultureel: inwoners (o.a. Bataven)
zijn deel van Romeinse Rijk.

Er ontstaat in deze gebieden een agrarisch-stedelijke cultuur.

Romanisering in ons land

Er vindt romanisatie plaats,
d.w.z. kennismaking met het
geloof (polytheïsme), schrift (Latijn), glaswerk en 
geld van de Romeinen.

Rond 50v.C. introductie schrift:
einde prehistorie

Ontstaan en ontwikkeling christendom

Jezus wordt rond het jaar 33 gekruisigd door de Romeinen. Daarna verspreiding door het Romeinse Rijk.

Tot 313 christenvervolging vanwege
 het monotheïsme van de christenen.

In 313 bepaalt keizer Constantijn dat christendom toegestaan wordt.
Aan het einde van de 4e eeuw wordt het christendom staatsgodsdienst.