Melkziekte bij koeien

Melkziekte bij koeien

Aan het einde van de les kun je...

- de oorzaken van melkziekte bij koeien beschrijven, 

- de verschijnselen van melkziekte herkennen,

- het onderscheid maken tussen klinische en subklinische melkziekte, 

-de diagnose- en behandelmethoden van melkziekte benoemen, 

-de preventieve maatregelen voor melkziekte uitleggen

Wat weet je al over melkziekte bij koeien?

Melkziekte 

Melkziekte bij een koe, ook wel kalfziekte genoemd, treedt meestal binnen 48 uur na het afkalven op. Rond het afkalven begint een koe met de melkproductie. Bij de aanmaak van deze productie is er veel calcium en energie nodig. 

Het calcium wordt hiervoor uit het bloed gehaald. De calciumvoorraad uit het bloed moet vervolgens weer aangevuld worden met calcium uit de botten. Het aanvullen met calcium uit de botten duurt een tijdje. Hierdoor ontstaat er dus tijdelijk een calciumtekort en uiteindelijk melkziekte.

Oorzaken melkziekte rund

Koe verliest Calcium via de melk (na het kalven) 

Slecht eten na het kalven 

Calcium 

Tekort aan calcium in het bloed, verhoogde calciumbehoefte voor melkproductie, trage aanvulling van calcium uit de botten.

Verschijnselen van melkziekte

- Lusteloosheid, 

- koude oren, 

- niet kunnen opstaan

Klinische versus subklinische melkziekte

Klinische melkziekte: 

duidelijke symptomen, 

subklinische melkziekte: 

minder duidelijke symptomen maar veroorzaakt wel spijsverterings- en vruchtbaarheidsproblemen

Diagnose van melkziekte

Symptomen en bloedtesten

Behandeling van melkziekte

Toedienen van calcium en magnesium via infuus of drench

Een eenmalige behandeling is vaak voldoende. 

Mocht het nodig zijn dan de behandeling na 6-8 uur herhalen.

Preventie van melkziekte

Aangepast rantsoen met aandacht voor kalium-, calcium- en magnesiumgehaltes, gebruik van anionische zouten

Een vliegende start:

- koeien voldoende goed voer en water op blijven nemen, 

- koeien extra te ondersteunen in hun calciumhuishouding maak gebruik van laag KAV (KatAnionVerschil)-rantsoenen/ aangezuurde rantsoenen.  

Definities

Melkziekte: Een tekort aan calcium in het bloed bij koeien, meestal optredend na het kalven, 

Klinische melkziekte: Een vorm van melkziekte met duidelijke symptomen zoals lusteloosheid en het niet kunnen opstaan, Subklinische melkziekte: Een minder ernstige vorm van melkziekte waarbij de symptomen minder duidelijk zijn, maar die wel spijsverterings- en vruchtbaarheidsproblemen veroorzaakt, Infuus: Een medische behandeling waarbij vloeistoffen, zoals calcium en magnesium, direct in de bloedbaan worden toegediend, Drench: Een behandelingsmethode waarbij een oplossing direct via de bek aan de koe wordt toegediend, mits deze nog kan slikken, Anionische zouten: Zouten die toegevoegd kunnen worden aan het rantsoen van koeien om het risico op melkziekte te verlagen

Slepende melkziekte

Slepende melkziekte (ketose) is een stofwisselingsziekte. 

 1 op de 9 melkkoeien in Nederland heeft na de eerste maanden van het afkalveren last van deze ziekte. Slepende melkziekte treedt meestal op aan het begin van de lactatie als gevolg van een slechte energiebalans. Het is een ziekte waarbij er een tekort is aan glucose en er te veel ketonen in het bloed zitten.

Symptomen van Slependemelkziekte

Symptomen slepende melkziekte:

 Koe wordt traag.

 Weinig eetlust (nemen onvoldoende

Krachtvoer op).

 Geven minder melk.

 Stijve mest.

 Conditie neemt snel af

Oorzaak slepende melkziekte

- Koe te weinig voer opneemt ten opzichte van de melkproductie van de koe

Doordat de koe tekort voer opneemt, breekt de koe zijn eigen lichaamsconditie af en worden er ketonen gevormd. 

Het lichaam kan het aan om kleine hoeveelheden afvalstoffen af te breken, maar grote hoeveelheden niet dus dan ontstaat slepende melkziekte bij een koe.

Behandeling en preventie slepende melkziekte

Als er snel een energiebron wordt toegediend bij de koe zoals propyleengylcol worden de ketonen snel weer afgebroken door het lichaam. Om herstel te bevorderen wordt er vaak ook een glucocorticosteroiden injectie gegeven. 

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.