les 5 B3 en B7

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom

Als je dit ziet zit je al (op tijd) in de online les.

Log ook in (ander scherm/tabblad) bij de lessonup les.

Gebruik daar zowel je voor als achternaam.

Dit om achteraf te kunnen controleren of je actief hebt meegedaan met de les en de vragen.

Als ik dan je naam niet zie staan krijg je een afwezigheidsmelding in magister, om dat te voorkomen gebruik je eigen en volledige naam en doe de hele les mee.

Zit je in het lokaal dan hoef je niet naar teams maar moet je wel naar lessonup.

Deze les

Uitleg nieuwe doelen (vwo).   

Opdrachten maken.   

Afsluiten; wat weet je over de leerdoelen van deze en vorige weken? 

Nieuwe leerdoelen deze week: 

-Je kunt omschrijven wat genen en allelen zijn.

-Je kunt omschrijven wat een mutatie is.

-Je kunt omschrijven wat kanker is.

Voor vwo ook:

-Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

-Je kunt uitleggen dat de genetische variatie toeneemt door spontane mutaties.  

Vorige les de eerste 3, vandaag de vwo uitleg (ook nuttig voor havo).

Havo mag aan het werk

Maar je mag ook meedoen met de vwo uitleg (altijd handig).

Als je aan het werk gaat: maak alles van b1 t/m b3 af en zorg dat je om 11.10 weer in de les zit.

-Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

DNA

• Bevat informatie voor hoe je eruitziet en voor het functioneren van je organen en cellen. 
• Voor elke eigenschap en elk proces zijn een of meer genen nodig.

-Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

DNA-sequentie

• Volgorde van de basenparen
• DNA-sequentie bevat informatie over vormen van een eiwit (bijv. melanine -> pigment in huid en ogen) 

Wat is een goed woord voor DNA-sequentie ?

1. DNA-streng
2. genexpressie
3. genoom
4. basenvolgorde

Het stukje van een DNA molecuul heeft de volgende sequentie: TGCAAA

Wat is sequentie van de tegenoverliggende nucleotiden? 

1. ACGTTT
2. TTTGCA
3. TGCAAA
4. AAACGT

-Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

genexpressie

Genen bevatten informatie voor maken van eiwitten en regelen processen.

• Eiwitten bepalen kleur, werking, vorm van je lichaam
  
• DNA-volgorde (sequentie) van een gen bevat het recept voor het maken van een eiwit

Een gen kan uit-aan-hard-zacht staan. (zie afb)

-Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

Transcriptie

• Wanneer een gen in een cel tot uiting komt (genexpressie) wordt de DNA-sequentie (recept) van dat eiwit afgelezen en verwerkt -> Eiwitsynthese (samenstellen).         
• het aflezen heet Transcriptie

-Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

Ribosomen

• De afgelezen kopie heet RNA
  
• Het RNA wordt in het ribosoom (eiwitfabriekje in de cel) vertaald naar het juiste eiwit. 

-Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

-Je kunt uitleggen dat de genetische variatie toeneemt door spontane mutaties.

• Bij elke celdeling worden chromosomen gekopieerd
• Fouten in kopie zorgen voor verandering basenvolgorde
• Mutatie in geslachtscel of tijdens ontwikkeling embryo zorgt ervoor dat dit in alle lichaamscellen terecht komt
• Genetische variatie 

Hoe kan genetische variatie gunstig zijn voor de overlevingskans van een populatie?
Kun je een voorbeeld noemen?

Leerdoelen:

-Je kunt omschrijven wat genen en allelen zijn.

-Je kunt omschrijven wat een mutatie is.

-Je kunt omschrijven wat kanker is.

Voor vwo ook:

-Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

-Je kunt uitleggen dat de genetische variatie toeneemt door spontane mutaties.

Kun je bereiken door:

-De tekst van Basisstof 3 en vwo ook Basisstof 7 te lezen/bestuderen.

-Te maken: Basisstof 3 thema 5 opdracht 1 t/m 10 en vwo ook B7 opdr 1 t/m 5

-De antwoorden van de opdrachten serieus te controleren.

-Je kennis van de leerdoelen te toetsen met de flitskaarten en de test je zelf.

Zorg dat je om

 10.15 uur 

klaar zit met de lessonup open.

  Na afloop nog een paar (5) vragen via lessonup.  

Afsluiting.

Wat nog niet af is van de studiewijzer van deze week is huiswerk voor de 1e les van volgende week. (donderdag)

Wat heb je geleerd deze les, ben je klaar voor de toets?

Zo niet gebruik dan de volgende links in lessonup om extra te oefenen.

Extra uitleg nodig? Meer weten?

Herhaling/extra uitleg

Biologiepagina: uitleg

Biologiepagina: oefenen

Bio-bits: erfelijkheid

Freek Vonk: evolutie
Darwin evolutietheorie

Schooltv: vorming van geslachtscellen

Schooltv: dna onderzoek embryo

DNA transcriptie (vwo B7)

Meer weten?

Focus op biologie: erfelijke eigenschappen

Clipphanger: Wat is genetische manipulatie?

Clipphanger: Hoe werkt klonen?

Bio-bits: 1) de moord

Bio-bits: 2) de vader

Bio-bits: 3) de broer 

Bio-bits: 4) de familie

Chromosoomafwijkingen

Knippen en plakken in het DNA

Kanker (KWF)

Maak de dubbele streng van het DNA molecuul compleet (Je hoeft er maar 11 vd 16 gebruiken).

Welke beschrijving hoort bij welk begrip?

Bevat informatie over één erfelijke eigenschap

Bestaat uit DNA en eiwitten

Is een variant van een gen

De stof die de code bevat over erfelijke eigenschappen

Chromosoom

Allel

DNA

Gen

Bij een mutatie in welk type cellen zijn de gevolgen het grootst?

1. Bij een mutatie in bloedcellen.
2. Bij een mutatie in geslachtscellen.
3. Bij een mutatie in huidcellen.

Wat wordt er gevormd tijdens transcriptie?

1. DNA
2. RNA
3. EIWIT
4. GEN

Wat is een DNA-sequentie?

1. De volgorde van chromosomen
2. De volgorde van allelen
3. De volgorde van de bouwstenen (A/T/C/G) van het DNA
4. Het uiterlijk van een organisme

Dit is het einde van deze les.

In je agenda gezet wat je gaat of moet doen?

Tot donderdag.