4.3 principaal agent

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

doel van de les

• De eigenaar en de aandeelhouder (eenmanszaak tegenover BV, NV, op hoofdlijnen)
• Scheiding tussen leiding en eigendom
• Principaal agent theorie oplossen
  

 

BV en NV

• Scheiding tussen kapitaal van onderneming en eigendom (denk aan VOC)
• onderneming blijft eigenaar kapitaal
  
• De leiding van een ondernemer hoeft dus niet de eigenaar te zijn (in loondienst).
• Voorbeeld: ABN AMRO Kees van Dijkhuizen (CEO) is een werknemer.
• Spanningsvlak: doet de leiding wel wat in het belang van onderneming of eigenaar is of handelt hij uit eigen belang  (ahold)
  

wat gebeurt er?

• leiding van een bedrijf bepaalt dagelijkse gang van zaken

• informatievoorsprong op de eigenaars

• eigenaars willen belang leiding laten samenlopen met dat van hen? hoe?

• controle op bestuur is in praktijk weg >>> kans op fraude

Principaal agent

Programma

• Introductie
  
• Aan de slag
• Bespreken
• Slot
  

Voorbeelden

Principaal	Agent	Doel
Schoolbestuur	Leraar	Goed onderwijs
Patiënt	Dokter	Genezing
Trainer	Voetballer	Wedstrijd winnen
Verdachte	Advocaat	Lage/geen straf

Asymmetrische informatie

Asymmetrische informatie

Veroorzaakt Moral Hazerd en averechtse selectie

Door averechtse selectie kan de principaal de verkeerde agent kiezen

Moral hazard: zeggen dat je zuinig bent en dan een privé jet aanschaffen

Controle

Ze kunnen de agent vergelijken met een benchmark

Of een second opinion aanvragen (de mening over de prestatie van de agent door een andere agent

Prikkelcontracten

Zorgen dat de Principaal en de agent dezelfde belangen hebben.

vb: bonus bij goed presteren

No cure no pay bij advocaten / instanties

aan de slag

9 t/m 11

welke lening biedt meer zekerheid voor de uitlener van het geld?

A.  Geldlening vertrekt op basis van persoonsgegevens (salaris, etc).

B. Geldlening waarbij je naast gegevenscontrole ook aanspraak kan maken op een woning, auto, aandelenportefeuille of een duur schilderij?

Een onderpand of waarborg is een zekerheid in de vorm van geld, goederen of rechten

De eenmanszaak
 (50% van alle ondernemingen)

• Starten: eenmanszaak of BV
• 1 man/vrouw heeft leiding en is eigenaar.

• soort eenmanszaak: ZZP'ers
• 50% van totaal aantal eenmanszaken
  
• 1 miljoen zzp'ers (10% beroepsbevolking)
  
• geen verplichte werknemersverz.
• geen recht op WW, ZW, WIA, etc.
• flexibel, eigen baas maar verdienen doe je vaak minder! (filmpje, ca. 3 min.)
  

een eenmanszaak is een onderneming:

1. die uitsluitend is gefinancierd met eigen vermogen
2. waarin de verschaffer van het eigen vermogen de leiding benoemt
3. waarin geen personeel in dienst is
4. waarin slechts 1 verschaffer van het eigen vermogen is, en deze ook nog eens aansprakelijk is voor de schulden van de zaak

Door de risico's die de eigenaar van een eenmanszaak loopt zijn er maar weinig mensen die kiezen voor het starten van een eenmanszaak

1. juist
2. onjuist

Eenmanszaken kunnen niet over vreemd vermogen beschikken omdat er maar 1 persoon is die aansprakelijk is voor het nakomen van de leningsverplichtingen

1. juist
2. onjuist

Het voortbestaan van een eenmanszaak is afhankelijk van de eigenaar

1. juist
2. onjuist

Eenmanszaken zijn altijd kleine ondernemingen

1. juist
2. onjuist

Bij een BV of een NV

1. zijn de eigenaren de aandeelhouders
2. hoeven de eigenaren geen leiding te geven aan de onderneming
3. benoemen en ontslaan de eigenaren de leiding van de onderneming
4. A, B en C zijn juist

Als een eenmanszaak failliet gaat is de eigenaar van de onderneming

1. het geïnvesteerde geld in de onderneming kwijt
2. het geïnvesteerde geld in de onderneming kwijt. Ook wordt hij op zijn privé-vermogen aangesproken

Als een BV of NV failliet gaat is de eigenaar van de onderneming

1. het geïnvesteerde geld in de onderneming kwijt
2. het geïnvesteerde geld in de onderneming kwijt. Ook wordt hij op zijn privé-vermogen aangesproken

aan de slag

20.21

doel van de les (herhaling)

• De eigenaar en de aandeelhouder (eenmanszaak tegenover BV, NV)
• Scheiding tussen leiding en eigendom
• Principaal agent

VOLGENDE LES DEEL 1 MEE!! H17!!

PO-doen voor cijfer

slot

wat heb je geleerd?

huiswerk:
neem H 15 door aan de hand van de aantekeningen in de les, bekijk de google drive!

Morgen: examenopgave  over H 15