V5 Op niveau Formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

V5 voortgangstoets woordenschat en formuleren

Woordenschat: 

• woordenlijst op SOM

Formuleren:

• herhaling uit V4: 117, 122, 123, 126, 127, 130, 132
• uit V5 boek A: 113, 128, 129, 131

herhaling uit V4:  117

• storende woordherhaling (je gebruikt steeds hetzelfde woord)
• foutieve tautologie (je gebruikt twee synoniemen)
• foutief pleonasme (je gebruikt een woord waarvan de betekenis al aanwezig is in een ander woord)
• dubbele ontkenning (sommige werkwoorden drukken uit dat iets niet moet gebeuren -> je moet dan niet ook het woord niet/geen gebruiken)
• overbodige woorden (je gebruikt woorden die de helderheid van de zin in de weg staan)

Op de volgende pagina worden deze formuleringsfouten ook uitgelegd in het filmpje. In het filmpje wordt ook de fout 'contaminatie' uitgelegd. Dat is nummer 113 uit het boek van V5. 

Vermoedelijk zal de voorzitter van de Tweede Kamer waarschijnlijk morgen zijn aftreden bekendmaken.

1. storende woordherhaling
2. foutieve tautologie
3. foutief pleonasme
4. dubbele ontkenning

Als je de show goed wilt zien, moet je van tevoren een plaats in de zaal reserveren.

1. storende woordherhaling
2. foutieve tautologie
3. foutief pleonasme
4. dubbele ontkenning

De overheid probeert via tv-spotjes te voorkomen dat burgers niet te veel geld lenen.

1. storende woordherhaling
2. foutieve tautologie
3. foutief pleonasme
4. dubbele ontkenning

Ik vind dus zeg maar serieus dat jij eigenlijk gewoon eens aan het werk moet gaan.

1. storende woordherhaling
2. dubbele ontkenning
3. overbodige woorden
4. foutief pleonasme

Ik heb het huiswerk gemaakt, maar ik vond het huiswerk erg moeilijk, dus ik heb het huiswerk nog niet ingeleverd.

1. storende woordherhaling
2. dubbele ontkenning
3. overbodige woorden
4. foutief pleonasme

herhaling uit V4: 122

• telegramstijl

Vermijd telegramstijl (onvolledige zinnen + veel woorden weglaten) in zakelijke teksten en samenvattingen die voor anderen bestemd zijn. Gebruik telegramstijl nooit tijdens het examen Nederlands.

• woord(en) te weinig

Soms worden er te weinig woorden gebruikt waardoor de zin niet meer klopt.

Bijvoorbeeld:

Wybe vertrouwt dat ik een computer kan huren -> ... vertrouwt erop dat...

herhaling uit V4: 123

• congruentiefout

Congruentie =

enkelvoudig onderwerp -> enkelvoudige persoonsvorm

meervoudig onderwerp -> meervoudige persoonsvorm

Fouten hierbij = incongruentie

Op de volgende dia vind je een filmpje met uitleg.

herhaling uit V4: 126

• tangconstructie

Bijvoorbeeld: de nog net aan de klauw van de kat ontsnapte muis verdween hevig piepend onder de struik.

• dat/als-constructie (zie filmpje op de volgende pagina)

Bijvoorbeeld: We spraken af dat als het eerste salaris op mijn rekening wordt gestort, ik direct een deel van mijn schuld zou afbetalen. 
Vermijd tangconstructies en dat/als-constructies (dat als, omdat als, dat wanneer, omdat wanneer, omdat indien enz.)

Op de volgende dia vind je uitleg over de dat/als-constructie in het filmpje.

herhaling uit V4: 127

• verkeerd aansluitende beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin zonder onderwerp en persoonsvorm. Het 'denkbeeldige' onderwerp van de beknopte bijzin moet wel hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin.

In het filmpje op de volgende dia vind je uitleg.

herhaling uit V4: 130

• foutieve inversie

Op de volgende dia vind je een filmpje met uitleg. 

herhaling uit V4: 132

• foutieve verwijswoorden

Op de volgende dia vind je een filmpje met uitleg. 

Deze onderneming geeft ieder jaar in november een groot feest met beroemde artiesten voor al zijn werknemers.

1. telegramstijl
2. congruentiefout
3. verkeerd aansluitende beknopte bijzin
4. onjuist verwijswoord

Meer dan de helft van de werknemers kregen ontslag.

1. telegramstijl
2. congruentiefout
3. verkeerd aansluitende beknopte bijzin
4. onjuist verwijswoord

De ambulance vervoerde kermend van de pijn de patiënt naar het ziekenhuis.

1. telegramstijl
2. congruentiefout
3. verkeerd aansluitende beknopte bijzin
4. onjuist verwijswoord

Het is vervelend dat wanneer je een keer vergeet je boeken in te leveren, je meteen een boete krijgt.

1. telegramstijl
2. onjuiste inversie
3. dat/als-constructie
4. onjuist verwijswoord

Vanmorgen heb ik de tuin omgespit en ga ik vanmiddag enkele struiken planten.

1. telegramstijl
2. onjuiste inversie
3. dat/als-constructie
4. onjuist verwijswoord

Ik ga dit boek toch maar niet lezen voor de literatuurlijst, want ik vind hem eigenlijk veel te dik.

1. telegramstijl
2. onjuiste inversie
3. dat/als-constructie
4. onjuist verwijswoord

Training gaat door. 19.30 op veld.

1. telegramstijl
2. onjuiste inversie
3. dat/als-constructie
4. onjuiste inversie

lesdoelen

Je hebt nu deze formuleringsfouten herhaald:

• 117: storende woordherhaling, foutieve tautologie, foutief pleonasme, dubbele ontkenning, overbodige woorden
• 122: telegramstijl, woord(en) te weinig
• 123: congruentiefout
• 126: tangconstructie, dat/als-constructie
• 127: verkeerd aansluitende beknopte bijzin
• 130: foutieve inversie
• 132: foutieve verwijswoorden

Je kunt deze formuleringsfouten herkennen en vermijden. Je kunt de zinnen met deze fouten verbeteren. 

uit V5 boek A: 113

• contaminatie

Twee woorden of uitdrukkingen met eenzelfde betekenis worden onjuist gecombineerd. Je vindt uitleg in het eerste filmpje van deze LessonUp (bij 117).

uit V5 boek A: 128

• losstaand zinsgedeelte

In het filmpje op de volgende dia vind je uitleg.

uit V5 boek A: 129

• foutieve samentrekking

- verschil in betekenis

De uitgeverij gaf dit jaar heel veel boeken uit en daarom alle werknemers een flinke kerstgratificatie.

-  verschil in getal (pv en ond)

Bij de staatsgreep werd de president in zijn huis opgesloten en zijn vertrouwelingen in de gevangenis gegooid.

- verschil in grammaticale functie

De door de hitte uitgezette brugdelen zaten muurvast, maar heeft men met een drijvende kraan toch losgekregen.

                                                                                                In het filmpje op de volgende dia vind je uitleg.

uit V5 boek A: 131

• geen symmetrie

In het filmpje op de volgende dia vind je uitleg.

Hij irriteert zich aan het vreemde gedrag van zijn klasgenoot.

1. contaminatie
2. losstaand zinsgedeelte
3. foutieve samentrekking
4. geen symmetrie

Marcel heeft zijn vriendin gefeliciteerd en een cadeau gegeven.

1. contaminatie
2. losstaand zinsgedeelte
3. foutieve samentrekking
4. geen symmetrie

Julian gaat nog steeds naar hardrockconcerten. Hoewel hij al een ernstige gehoorbeschadiging heeft opgelopen.

1. contaminatie
2. losstaand zinsgedeelte
3. foutieve samentrekking
4. geen symmetrie

De scheidsrechters bepleiten het gebruik van een camera op de doellijn en dat er in plaats van clubgrensrechters alleen nog KNVB-grensrechters vlaggen.

1. contaminatie
2. losstaand zinsgedeelte
3. foutieve samentrekking
4. geen symmetrie

lesdoelen

Deze formuleringsfouten zijn nu behandeld:

• 113: contaminatie
• 128: losstaand zinsgedeelte
• 129: foutieve samentrekking
• 131: geen symmetrie

Je kunt deze formuleringsfouten herkennen en vermijden. Je kunt de zinnen met deze fouten verbeteren.