1.1 organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

1.1 organismen

Organen en cellen

leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat een organisme is.

- Je kunt negen levenskenmerken van organismen noemen.

- Je kunt onderscheiden of iets levend, dood of levenloos is. 

Levenskenmerken

- alle levende wezens organismen (bacteriën, schimmels, planten en dieren).

- Organismen kun je herkennen aan de negen levenskenmerken: 

- Organismen kunnen zich voortplanten.

- Organismen kunnen groeien. Soms kan er ontwikkeling plaatsvinden (verandering in de bouw van een organisme), zoals tanden, puberteit etc. 

- organismen reageren op prikkels, zoals bewegen.

- Bij organismen vindt stofwisseling plaats; o.a. voeding, ademhaling en uitscheiding.

Geslachtsorganen die beginnen te werken is een voorbeeld van....

1. groei
2. ontwikkeling
3. stofwisseling
4. reageren op prikkels

Een mens is een voorbeeld van een organisme

1. waar
2. niet waar

ademhaling, voeding en uitscheiding zijn een voorbeeld van

1. groei
2. stofwisseling
3. voortplanting
4. bewegen

We spreken pas van ontwikkeling als er een verandering is in de bouw van een organisme

1. waar
2. niet waar

Stofwisseling 

- In je lichaam worden stoffen omgezet in andere stoffen (stofwisseling), bijv. energie komt vrij. 

levenskenmerken die bij stofwisseling horen:

- organismen voeden zich. Voedingsstoffen zijn nodig om in leven te blijven.  

- Voedingsstoffen worden in het lichaam omgezet, maar hiervoor is zuurstof nodig, via ademhaling. 

- Bij stofwisseling ontstaan er afvalstoffen die het lichaam weer uit moeten. 

Plassen is een levenskenmerk, de levenskenmerk die hierbij hoort is:

1. Voeding
2. Uitscheiding
3. Ademhaling

Alle organismen ademen

1. waar
2. niet waar

Levend, dood en levenloos

- Een organisme is levend. (herkennen aan levenskenmerken)

- Alle organismen gaan dood. (geen levenskenmerken meer).

- Delen van een organisme kunnen ook dood zijn (bijv. blad dat van een boom gevallen is. 

- In de natuur zijn er ook dingen die nooit hebben geleefd, zoals een steen. Dit noem je levenloos (hebben nooit levenskenmerken gehad. 

- Voorbeeld van levenloze dingen;  lucht, steen, water. 

Een kat dat geen adem meer haal is levenloos.

1. Waar
2. Niet waar

Een boom dat is omgezaagd is...

1. levend
2. levenloos
3. dood

Een steen waar iemand mee gooit is

1. levend
2. levenloos
3. dood

Een puber die ineens baardgroei heeft, is....

1. Levend
2. levenloos
3. dood

Melk dat uit een geit komt is...

1. levend
2. levenloos
3. dood

Maken

Opdracht 1 t/m 6