Instructieles: Bondgenoten tegenover elkaar

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4: De Koude Oorlog

paragraaf 1: Bondgenoten tegenover elkaar

Koude Oorlog

Tijdens WOII waren de Verenigde Staten (VS) en de Sovjet-Unie (SU) bondgenoten geweest.

Maar er waren grote tegenstellingen tussen deze twee landen. 

Toen de vijand verslagen was kwamen de twee grootmachten lijnrecht tegenover elkaar te staan.

Tegenstelling tussen Oost en West

Er ontstonden twee blokken: het communistische Oostblok o.l.v. de SU en het Westen o.l.v. de VS. 

Het Westen was democratische en kapitalistisch, het Oostblok was een communistische dictatuur.

Door de blokvorming onstond een ingewikkelde ruzie die zich tussen 1945-1989 heeft afgespeeld. Er is nooit echte oorlog is uitgebroken tussen de twee supermachten, de SU en de VS,  vandaar de naam Koude Oorlog.

In Duitsland en met name de hoofdstad Berlijn werd de strijd heel zichtbaar.

De conferentie van Jalta

Het ijzeren gordijn

NAVO = Noord-Atlantische Verdragsorganisatie 

(Engels: NATO):

-Opgericht april 1949

-Militair bondgenootschap tegen het communisme

Warschaupact:

-Opgericht mei 1955

-Reactie op de oprichting van de NAVO

West blok en Oost blok

Verenigde Naties

- Opgericht: oktober 1945

- 193 leden

Veiligheidsraad:

5 permanente leden:

VS, VK, Frankrijk, China, Sovjet-Unie

10 wisselende landen

Blokkade Berlijn

juni '48 - mei '49

het westen reageert met een luchtbrug

Duitsland tijdens de koude oorlog

-Deling van 4 naar 2 zones

-Berlijn

-de muur

Duitsland tijdens de koude oorlog (1)

-Blokkade van Berlijn (24 Juni 1948 - 12 mei 1949)

-2 delen:

• DDR= Duitse Democratische Republiek (Communistisch)
• BRD = Bonds Republiek Duitsland(Kapitalistisch)

Duitsland tijdens de koude oorlog (2)

- Open grenzen (in het begin)

- Rijke Westen <--> Arme Oosten

- Vluchten van Oost naar West

Maar toen....

Kenmerken van de Koude Oorlog (1)

• Koude/kille relatie tussen beide blokken

• Geen echte oorlog tussen Verenigde staten en de Sovjet-Unie

• Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten

• Grote spanningen en angst in de wereld

Kenmerken van de Koude Oorlog (2)

• Beide blokken hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide blokken geloven in hun eigen (economische) systeem

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden

Trumanleer en Marshallhulp

• Enorme oorlogsschade Europa
  
• Tijdens periode van armoede is communisme aantrekkelijk idee
  
• VS: Trumanleer → uitwerking in Marshallhulp → economische hulp aan naoorlogs Europa.

Trumanleer: Idee dat de VS mogen ingrijpen zodra een land communistisch dreigt te worden

Waarom wordt de Koude Oorlog de Koude Oorlog genoemd?

1. Het is een oorlog gevoerd in een erg koude periode.
2. Het is een oorlog waarin veel kernwapens gebruikt worden.
3. Een oorlog waarin weinig directe actie wordt ondernomen.
4. Een oorlog waarin de sfeer erg 'koel' is.

Westblok

Oostblok

Nederland

Kapitalisme

Polen

Wel Marshallhulp

Geen Marshallhulp

Frankrijk

West-Duitsland

Oost-Duitsland

Communisme

Sovjet-Unie

Controlevragen

1. Waarom werden de twee bondgenoten ineens vijanden van elkaar? 
2.  Leg het begrip blokvorming uit.
3. Waarom spreken we van een koude oorlog?
4. Wat werd er besloten tijdens de conferentie van Jalta?
5. Waar staan 'BRD en DDR' voor?
6. Wat is het gevolg van het invoeren van het communisme in het Oosten?
7. Wat betekent het begrip 'wapenwedloop'?
8. Wat was de Trumanleer?
9. Wat was de Berlijnse luchtbrug?