H5 - Mengsels en Zuivere Stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Mengsels en Zuivere Stoffen

Hoofdstuk 5

Leerdoelen

• Je weet het verschil tussen een mengsel en een zuivere stof op microniveau
• Je kent de verschillende soorten mengsels
• Je kunt het verschil tussen een mengsel en zuivere stof uitleggen met een temperatuurdiagram
• Je kunt rekenen met dichtheid, massa- en volumepercentage en concentratie
  

Zuivere stoffen

• Zuivere stoffen bestaan uit één molecuulsoort
• Zuivere stoffen hebben een smelt- en kookpunt
  

Welke zuivere stoffen
ken je?

Zuivere stoffen

• Voorbeelden van zuivere stoffen zijn:

1. Suiker
2. Zout
3. Aluminiumfolie
4. Koper in elektriciteitsdraden
   

Mengsels

• Mengsels bestaan uit meerdere molecuulsoorten
• Mengsels hebben een smelt- en kooktraject

Mengsel

Zuivere stof

Alcohol

Diamant

Roest

Bakpoeder

Brons

Kraanwater

Bloed

Koffiebonen

Soorten mengsels

• Homogene mengsels zijn mengsels waarbij je de verschillende onderdelen niet kunt onderscheiden
• Homogene mengsels zijn oplossingen
  

• Heterogene mengsels zijn mengsels waarbij je de verschillende onderdelen wél kunt onderscheiden
• Er zijn verschillende soorten heterogene mengsels
  

Soorten heterogene mengsels

• vast in vloeistof: suspensie
• vloeistof in vloeistof: emulsie
• gas in vast/vloeistof: schuim
• vast in gas: rook
• vloeistof in gas: nevel
  

Geef 1 voorbeeld van een heterogeen mengsel en geef aan wat voor soort mengsel het is.

Soorten heterogene mengsels

• Voorbeelden suspensie: chocolademelk, bloed
• Voorbeelden emulsie: mayonaise, melk
• Voorbeelden schuim: piepschuim, slagroom
  
• Voorbeelden nevel: haarlak, mist

Je voegt een vaste stof toe aan een vloeistof. Er ontstaat een helder mengsel. Hoe heet dit mengsel?

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing
4. Emulgator

Je voegt een vaste stof toe aan een vloeistof. Er ontstaat een troebel mengsel. Hoe heet dit mengsel?

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing
4. Emulgator

Zuivere, Zwitserse berglucht is een...

1. heterogeen mengsel
2. homogeen mengsel

Welke tekening geeft een zuivere stof weer?

1. 
2. 
3. 

Leerdoelen

• Je weet het verschil tussen een mengsel en een zuivere stof op microniveau
• Je kent de verschillende soorten mengsels
• Je kunt het verschil tussen een mengsel en zuivere stof uitleggen met een temperatuurdiagram
• Je kunt rekenen met dichtheid, massa- en volumepercentage en concentratie
  

Rekenen aan mengsels - dichtheid

Dichtheid: massa in gram van 1,00 cm³ van een stof in g cm^-3

^{Hierin is:}

• ρ de dichtheid in g cm^-3
• m de massa in g
• V  het volume in cm³
  

ρ=​V​​m​​

Rekenen aan mengsels - dichtheid

Voorbeeldopgave 1

Je hebt een sleutel met een massa van 19,5 g en een volume van 3,0 cm³.

De dichtheid van ijzer is 7,9 g cm^-3.

a Bewijs dat de sleutel niet van ijzer is gemaakt.

b Bereken de massa van de sleutel als deze van ijzer zou zijn gemaakt.

Rekenen aan mengsels - dichtheid

Je hebt een sleutel met een massa van 19,5 g en een volume van 3,0 cm³. De dichtheid van ijzer is 7,9 g cm^-3.

a dichtheid sleutel =                                            g cm^-3

    Het materiaal van de sleutel heeft een andere dichtheid dan ijzer.

b massa sleutel = dichtheid x volume = 7,9 x 3,0 = 23,7 g

​volume​​massa​​=​3,0​​19,5​​=6,5

Rekenen aan mengsels - massa%

Massapercentage: hoeveelheid van een bestanddeel in een    

                                         mengsel in procenten

massapercentage=​massa(geheel)​​massa(deel)​​×100

Rekenen aan mengsels - massa%

Voorbeeldopgave 2

Jam bevat 63 massa% suiker. Bereken hoeveel suiker er in een pot jam van 450 g zit.

Rekenen aan mengsels - massa%

63% van de 450 g is suiker.

63% van 450 is:

(63 x 450) / 100 = 283,5 g suiker

OF

450 x 0,63 = 283,5 g suiker

Rekenen aan mengsels - volume%

Volumepercentage: hoeveelheid van een bestanddeel in een    

                                           mengsel in procenten

volumepercentage=​volume(geheel)​​volume(deel)​​×100

Rekenen aan mengsels - volume%

Voorbeeldopgave 3

In een fles brandspiritus van 750 mL zit 638 mL alcohol. Bereken het volumepercentage alcohol in de brandspiritus

Rekenen aan mengsels - volume%

Invullen van de formule voor volumepercentage geeft:

                                                                                                                          %

volumepercentage=​750​​638​​×100=85,1

Rekenen aan mengsels - concentratie

Concentratie (g L^-1): massa opgeloste stof (in gram) in één liter 

                                            oplossing.

concentratie=​volume.oplossing​​massa.opgeloste.stof​​

Rekenen aan mengsels - concentratie

Voorbeeldopgave 4

In 200 mL Coca Cola zit 21,2 gram opgeloste suiker. Bereken de suikerconcentratie in Coca Cola.

Rekenen aan mengsels - concentratie

200 mL = 0,200 L

Invullen van de formule voor concentratie geeft:

                                                                                          g L^-1

concentratie=​0,200​​21,2​​=106

Leerdoelen

• Je weet het verschil tussen een mengsel en een zuivere stof op microniveau
• Je kent de verschillende soorten mengsels
• Je kunt het verschil tussen een mengsel en zuivere stof uitleggen met een temperatuurdiagram
• Je kunt rekenen met dichtheid, massa- en volumepercentage en concentratie