(fouten met) Verwijzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Verwijzen

'Het meisje dat daar loopt.'
of
'Het meisje die daar loopt.'?

De jongen koopt een fiets. De jongen fietst op zijn fiets naar huis. De jongen laat zijn fiets zien aan zijn moeder. De jongen is blij met zijn fiets.

Verwijswoorden

De jongen koopt een fiets. Hij fietst erop naar huis. Hij laat hem zien aan zijn moeder. De jongen is er blij mee.

Verwijswoorden

Verwijswoorden

• verwijzen naar woorden die voor of na het verwijswoord staan.
• Waar het naar verwijst noemen we het antecedent. 
• Als je verwijst, houd je rekening met 
  - de-/het-woorden
  - het geslacht (m/v/o)
  - ook: hen/hun  en dat/wat

Categorie 1

de-woorden

het-woorden

Lesboek blz. 100

eerste stukje

de / het

de-woorden

verwijzen met deze, die

het-woorden

verwijzen met dit/dat

Verwijzen

'Het meisje dat daar loopt.'
of
'Het meisje die daar loopt.'?

Dus...

Categorie 2

mannelijk

vrouwelijk

onzijdig

Lesboek blz. 100

tweede stukje

M / V / O

de-woorden

mannelijk / vrouwelijk

het-woorden

onzijdig

Onzijdig

het-woorden zijn altijd onzijdig

Namen van landen, steden, provincies en clubs zijn altijd onzijdig

M / V / O

mannelijk 

=> hij, hem, zijn   /   deze, die

vrouwelijk

=> zij, ze, haar   /   deze, die

onzijdig

=> het, zijn   /   dit, dat

Mannelijk/vrouwelijk

de-woorden => mannelijk of vrouwelijk

Soms is het aan een woord te zien of het M / V is. Vaak niet. Dan geeft een woordenboek duidelijkheid.

Mannelijk of vrouwelijk

Soms kan de zin zelf ook duidelijkheid geven:

  

Let op het woord 'hoed'

De hoed (m/v?) ligt niet op de kapstok. Hoe kan dat nou? Ik heb hem gister daar wel neergelegd en nu is ...(vul in)... weg. Grrrrr!

www.cambiumned.nl

Categorie 3

hen / hun

Lesboek blz. 100

derde stukje, eerste voorbeeld (veel Amerikanen enz.)

Tja, en nu?

Ik heb hen/hun een nieuwe opdracht gegeven.

Ik zie hen/hun nooit meer.

hen (meervoud)

Na een voorzetsel

Ik heb heel lang op hen/hun gewacht.

Als het lijdend voorwerp is

Ik zie hen/hun nooit meer.

hun (meervoud)

Als het een bezittelijk voornaamwoord is

Dat is hen/hun nieuwe auto.

Als het meewerkend voorwerp is

Ik geef hen/hun een cadeautje.

Ik heb hen/hun een nieuwe opdracht gegeven.

leestrainer.nl

maken.wikiwijs.nl

Categorie 4

dieren / mensen

Lesboek blz. 100

derde stukje, derde voorbeeld (Onze zeehelden enz.)

Let op!

- Naar dieren en dingen verwijs je met daar/waar+voorzetsel (daarvan, waarover) 

- Naar mensen verwijs je met voorzetsel+wie (van wie, over wie):

De SRV-man bij wie ik wekelijks boodschappen doe, beschikt over een luxe wagen, waarmee hij door het dorp rijdt

Verwijswoorden - dieren/mensen

Mijn oma, ........................... ik elke dag een appje krijg, heeft een auto .......................... ze veel kilometers aflegt.

waarvan

van wie

waarmee

met wie

Categorie 5

dat / wat

Lesboek blz. 100

derde stukje, vierde voorbeeld

(Het mooiste dat... enz.)

Vergelijk

• We hebben een zusje gekregen, wat we allemaal heel leuk vinden.
  
• We hebben een zusje gekregen, dat we allemaal heel leuk vinden.
  

=> één letter verschil en de hele zin is anders. Leg uit.

Dat

Weet je eigenlijk al... 

Wat  (1)

Als het antecedent één van de volgende woorden is

alles, iets, niets, (het) enige, datgene

=> Het enige wat je moet doen is een wekker zetten.

=> Alles wat ik voor je heb gedaan, ben je al vergeten.

=> Ik kan niets doen wat je gelukkig maakt. 

Wat (2)

Als het antecedent de overtreffende trap is

grootste, minste

Het leukste wat ik ooit heb gedaan is.....

Let op! Wat is het antecedent?

Het leukste boek dat/wat ik ooit heb gelezen is ....

Wat (3)

Als het antecedent een hele zin is

Karin heeft een 4,0 voor wiskunde gehaald, wat ze heel vervelend vond om te vertellen. 

=> Het antecedent in de voorbeeldzin kun je ook als aparte zin gebruiken. Hij is helemaal compleet, klaar om te ontleden.

Vergelijk

• We hebben een zusje gekregen, wat we allemaal heel leuk vinden.
  
• We hebben een zusje gekregen, dat we allemaal heel leuk vinden.
  

=> één letter verschil en de hele zin is anders. Leg uit.

maken.wikiwijs.nl

www.cambiumned.nl

Nu maken

H3 Grammatica 

(verwijzen): 

startopdracht, 1, 2, 3

Vorige week verscheen in de krant een artikel die veel stof deed opwaaien.

Fouten met verwijswoorden

Naar de-woorden verwijs je met die, naar het-woorden met dat. Artikel is een het-woord, dus die moet dat zijn.

Vorige week verscheen in de krant een artikel die veel stof deed opwaaien.

Fouten met verwijswoorden

De koninklijke familie dankt zijn status aan Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands.

Fouten met verwijswoorden

Het woord familie is vrouwelijk, dus zijn moet haar zijn.

De koninklijke familie dankt zijn status aan Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands.

Fouten met verwijswoorden

Veel Amerikanen weten niet dat New York vroeger Nieuw Amsterdam heette, maar daar kun je hen niet de schuld van geven als ze er op school niets over geleerd hebben.

Fouten met verwijswoorden

Na een voorzetsel en als lijdend voorwerp gebruik je hen, maar als meewerkend voorwerp zonder voorzetsel gebruik je hun: hen moet hun zijn.

maar daar kun je hen niet de schuld van geven als ze er op school niets over geleerd hebben.

Fouten met verwijswoorden

Finland staat al jaren bekend om haar uitstekende onderwijsresultaten.

Fouten met verwijswoorden

Namen van landen, provincies, steden en clubs en ook verkleinwoorden zijn het-woorden, waarnaar je verwijst met het en zijn: haar moet zijn zijn.

Finland staat al jaren bekend om haar uitstekende onderwijsresultaten.

Fouten met verwijswoorden

Onze zeehelden, waarnaar in veel steden straten zijn vernoemd, waren geen lieverdjes.

Fouten met verwijswoorden

Naar dieren en dingen verwijs je met waar+voorzetsel (waarover, waarvoor enz.), maar naar mensen met voorzetsel + wie (over wie, voor wie enz.), dus waarnaar moet naar wie zijn.

Fouten met verwijswoorden

Het mooiste dat ik ooit voor mijn verjaardag heb gekregen, is een gouden armband.

Fouten met verwijswoorden

Het verwijswoord wat gebruik je om te verwijzen naar een overtreffende trap: mooiste is een overtreffende trap, dus dat moet wat zijn.

Fouten met verwijswoorden

Nu maken

H3 Formuleren:

startopdracht, 1, 2, 3