WEEK 4 klas 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Het einde van het Romeinse Rijk en het ontstaan van het christendom

Wat gaan we doen vandaag?

Terugblikken

Leerdoelen

Het ontstaan van het christendom

De val van het Romeinse Rijk

Check lesdoelen

Terugblikken

Trajectum is de naam van...

1. Nijmegen
2. Alphen aan den Rijn
3. Utrecht
4. Dordrecht

Wat zijn de Romeinse limes?

Wat is romanisering?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je..

• ...uitleggen hoe het christendom zich zo snel kon verspreiden
• ...het begrip 'staatsgodsdienst' uitleggen
• ...een reden benoemen waardoor het Romeinse Rijk ten onder ging

Het ontstaan van het christendom

In den beginne...

Pinksteren in  - waarschijnlijk - 30 n. Chr

Martelaren: mensen die sterven voor het geloof

• Kan je Jezus een martelaar noemen?

Waarom kon het christendom zich zo snel verspreiden?

• Iedereen kon zich bekeren
• Joods kon je alleen worden met een Joodse moeder

Pinksteren: 

- Traditioneel wordt herdacht dat dit het moment was dat de apostelen van Jezus werden verlicht door de Heilige Geest. Op dit moment wisten de apostelen zeker wat ze moesten doen: andere mensen bekeren

- De ‘uitstorting van de heilige geest’. Hiermee wordt het begin van de christelijke kerk gemarkeerd. Pinksteren wordt gevierd op de zevende zondag na Pasen. Het is daarmee de negenenveertigste dag ná Pasen, of volgens een andere definitie de vijftigste en tevens laatste dag ván Pasen. 

Christenvervolgingen

Waarom werden ze vervolgd?

• Zij accepteren de Romeinse keizer niet als hogepriester (pontifex maximus)
• Een bedreiging voor de macht van de keizer

Christenen waren op zichzelf gericht

• Broeders en zusters

Brood is het lichaam van Jezus, wijn is het bloed van Jezus

• Ze werden gezien als kannibaal

De normale Romeinse burgers keken ook met wantrouwen naar het nieuwe geloof. In tegenstelling tot joden, waren christenen meer op zichzelf gericht en slecht voor de handel. Christenen joegen namelijk kooplieden die handelswaar verkochten bij de tempels weg. Ook zouden christenen er vreemde rituelen op na houden. De Romeinen hoorden verhalen over de communie, het lichaam en bloed van Jezus in de gedaante van brood en wijn. Romeinse burgers vatten dit zo op dat het leek alsof christenen daadwerkelijk mensenvlees aten en bloed dronken. Hierdoor werden christenen gezien als kannibalen. Ook de christelijke gewoonten om elkaar te zoenen en ‘zuster’ en ‘broeder’ te noemen, werden opgevat als een teken van incest.

Belangrijke jaartallen

313: het Christendom wordt erkend als godsdienst

• Onder keizer Constantijn: het vervolgen van christenen is nu verboden

380: het christendom wordt een staatsgodsdienst

• Alle oude 'heidense' goden worden afgezworen en tempels worden gesloten

Wat is monotheïsme?

Waarom is het geloven in één god bijzonder voor die tijd?

De val van het Romeinse Rijk

Een Romeinse crisis

Het Romeinse Rijk ligt in stukken:

• Oost-Romeins en West-Romeins

293 n. Chr: Het Romeinse Rijk werd in 4 delen verdeeld

• Werden geregeerd door 2 keizers en twee onderkeizers
• De laatste grote christenvervolging

293: een ‘tetrarchie’: er zijn 4 keizers. Hier ligt ook het begin van het leger in grenstroepen en mobiele veldlegers. Fortificaties van de grenzen. Het begin van de binding van verschillende bevolkingsgroepen aan het beroep (pachtboeren en coloni). De laatste grote christenvervolging.

Vluchtelingencrisis

De provincies werden verdubbeld

• Zo krijgt de gouverneur (baas van de provincie) niet te veel macht

De Grote Volksverhuizing:

• Veroorzaakt door Hunnen: plunderen een weg door Europa; andere volkeren vluchtten voor hen

Binnenvallende stammen

De Grote Volksverhuizing was een proces van ongeveer 200 jaar: 4e tot 6e eeuw

Dan is het einde daar....

• Odoakar zet de laatste keizer Romulus Augustulus (14 jaar) af
• Odoakar liet zichzelf kronen als koning van Italië

De val van het Romeinse Rijk

Het begin van het einde:

313 n. Chr: er is godsdienstvrijheid in het Romeinse Rijk

• De keizer hoeft dus niet meer als oppermachtig gezien te worden
• De keizer verliest macht

Ca. 400 n. Chr: invallende volkeren langs de grens

476 n. Chr: de laatste Romeinse keizer wordt afgezet

Daarnaast: het Rijk is te groot

Het leger werd ook zwak. De overwinningen worden toegeschreven aan de keizer, maar wat nou als het leger verliest? Schrijf je dat ook toe aan de keizer? Het leger werd zwak en kon de grenzen niet meer verdedigen tegen de Germaanse binnenvallende stammen. Deze mensen vestigden zich in het Romeinse gebied.

Is er echt een reden? Nee, het heeft echt verschillende oorzaken. Het is ook een proces geweest van honderden jaren.

Check lesdoelen

Je kunt zelf een reden benoemen waardoor het Romeinse Rijk ten onder ging

Dit kan zijn:

Het Rijk werd te groot om te verdedigen

De soldaten waren moe

Binnenvallende volkeren

Opstanden en protesten onder de bevolking

Het afzetten van Romulus Augustus

Je kunt benoemen hoe het christendom zich zo snel kon verspreiden

Wat is een staatsgodsdienst?

Volgende week...

Vandaag was de laatste les van Tijdvak 2...

Volgende week

• Grote herhalingsles
  
• Uitleg missie
  
• Werken aan missie

Kan je zelf vast iets doen? Jazeker!

Kijken: Welkom bij de Romeinen - de Val van Rome (op Youtube!)

De criteria van de missie doornemen