Asbest

• Bouwkunde
• MBO
• Studiejaar 2

Asbest

Wat is asbest?

Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen die tot de silicaten behoren. Ruw asbest bestaat uit langwerpige bundels die zijn opgebouwd uit kristallen die lengtesplijting vertonen. De kristallen worden asbestvezels genoemd en kunnen na beschadiging zo klein worden dat zij niet met het blote oog waar te nemen zijn. Bij de mens kan het inhaleren van deze kleine asbestvezels leiden tot allerlei ziektes waaronder asbestose en longkanker.

Regelgeving

- Asbestverwijderingsbesluit 2005

- Arbeidsomstandighedenbesluit

- Besluit bouwwerken leefomgeving (Bouwbesluit 2012)

- REACH-verordening en Productenbesluit asbest

Belangrijke data

1977: verbod op het gebruik van crocidoliet (blauw asbest).

1978: verbod op het spuiten van asbest en daardoor het gebruik als spuitisolatie (spuitasbest is zeer losgebonden en bevat vrijwel pure asbestvezels).

1982: productie van asbesthoudende vloerbedekking, asbestpapier, asbest karton en asbesthoudende isolatie en afdichtingsmaterialen gestaakt.

1983: producten waarin asbest in losgebonden vorm voorkomt, mogen niet meer worden verkocht.

Belangrijke data

jaren 80: de massale toepassing van asbestcementproducten begint af te nemen, maar vooral in de agrarische sector wordt asbestcement nog veel toegepast.

1991: verbod op de toepassing van asbesthoudende rem- en frictiematerialen (met uitzondering van die voertuigen waar voor nog geen vervangend materiaal beschikbaar was, zoals vrachtwagens en grote hefinstallaties).

1993: verbod op de verkoop en op de beroepsmatige toepassing van asbest.

Asbestverwijderingsbesluit

Asbestverwijderingsbesluit 2005

Het Asbestverwijderingsbesluit heeft als doel de emissie van asbestvezels te beperken bij:

- het afbreken van gebouwen of objecten of

- het verwijderen van asbest bevattende materialen uit gebouwen of objecten

Ook het opruimen van asbesthoudende materialen na incidenten valt onder het besluit.

Het Asbestverwijderingsbesluit bepaalt dat er in de meeste gevallen een asbestinventarisatierapport opgesteld moet worden.

Incidenten met asbest

Arbeidsomstandighedenbesluit

Arbeidsomstandighedenbesluit

Het Arbeidsomstandighedenbesluit schrijft onder 

andere voor dat een bedrijf dat asbest wil verwijderen 

of wil opruimen, eerst een asbestinventarisatierapport 

moet laten opstellen door een gecertificeerd 

inventarisatiebedrijf. Zo'n rapport beschrijft 

de risicoklasse waarin de werkzaamheden 

met asbest worden ingedeeld (1, 2 of 2a)

Besluit Bouwwerken Leefomgeving

Besluit bouwwerken leefomgeving

Als een eigenaar van een gebouw asbest uit een bouwwerk wil (laten) verwijderen, moet hij daar in de meeste gevallen melding van doen bij de gemeente. Daarbij maakt het niet uit hoeveel asbest hij wil verwijderen. In het Bouwbesluit 2012 staat aangegeven wanneer en onder welke voorwaarden een melding gedaan moet worden. Het asbest moet in de meeste gevallen verwijderd worden door een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf. 

In sommige gevallen mag een particulier de asbestverwijdering zelf uitvoeren. Ook in dat geval moet hij melding doen bij de gemeente.

De hoofdregel is dat ten minste vier weken voor de aanvang van de werkzaamheden de sloopmelding bij het bevoegd gezag gedaan wordt. In een beperkt aantal gevallen, bijvoorbeeld mutatieonderhoud, kan deze termijn verkort worden tot vijf werkdagen. Soms is er geen sloopmelding nodig. De eisen waaraan een sloopmelding moet voldoen staan in artikel 1.26 Bouwbesluit

www.bouwbesluitonline.nl

Soorten asbest

Er bestaan verschillende soorten asbestmineralen. Asbestvezels zijn onder te verdelen in twee hoofdgroepen:

- de spiraalvormige of serpentijnachtige, waaronder chrysotiel (ofwel witte asbest)

- de rechte of amfiboolachtige, waaronder crocidoliet (blauwe asbest), amosiet (bruine asbest), anthophylliet (geel), tremoliet (grijs) en actinoliet (groen)

De meest gebruikte asbestsoort, ruim 90% was chrysotiel/wit asbest. Verder is er amosiet/bruin asbest en crocidoliet/blauw asbest gebruikt. (samen 10%) Bruin en blauw asbest behoren tot de amfiboolgroep die gevaarlijker is dan serpentijngroep.

In Nederland is het meeste asbest in de bouw gebruikt. Ook is het gebruikt in installaties en schepen. De beroepsmatige toepassing van asbest is in 1993 gestaakt. Daarom worden bouwwerken van na dat jaar gezien als asbestvrij.

De hoogtijdagen van asbestverwerking vond plaats tussen 1955 en 1978. In deze jaren konden asbesthoudende producten onbelemmerd gemaakt, verwerkt, gestort en hergebruikt worden.

Toepassingen van asbesthoudende producten

Asbestcement

Nederland verwerkte van de geïmporteerde asbest ruim 80% tot asbestcement producten zoals golfplaten en waterleidingbuizen.

Andere toepassingen

Verder paste men het mineraal toe in diverse andere toepassingen zoals:

- rem- en frictiemateriaal

- isolatiemateriaal

- hittebestendig textiel

- brandwerende platen

- onderlagen van vloerbedekkingen

- in pakkingen en filters

Alleen laboratoriumanalyse kan uitsluitsel geven of het om asbest gaat!

Asbest!!