ADD

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Attention Deficit Hyperactivity Disorder

Hoe ga je om met Inattentive ADHD bij volwassenen?

Erik Goossens

• Lesdoelen
  
• Wat is ADHD
  
• Verpleegkundige diagnose ADHD-I 
• Verpleegkundige interventie ADHD-I 
• Leven met ADHD-I
• Wat hebben mensen met ADHD-I nodig? 
• Casus
  
• Evaluatie

Programma

Lesdoelen

Doel van de les:

De student begeleid een patiënt met ADHD-I bij hoe hij of zij in het dagelijks leven het beste om kan gaan met ADHD-I. De begeleiding bestaat uit minimaal 5 interventies waarvan 2 verpleegkundige interventies. 

Sub-doelen:

• De student kan iedere gekozen interventie onderbouwen met een argument.
• De student kan na deze les minimaal 3 kenmerken noemen van ADHD-I. Deze     kenmerken zijn te vinden in de filmpjes, teksten en audiofragmenten.
• De student kan na deze les het verschil uitleggen tussen ADHD en ADHD-I.

ADHD? Wat is dat?

"Een persisterend patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit dat interfereert met het functioneren of de ontwikkeling, zoals gekenmerkt door (1) en/of (2)" (DSM, 2022).

ADHD volgens DSM-5

1. Onoplettendheid

"Zes (of meer) van de volgende symptomen zijn gedurende ten minste zes maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast is en een negatieve invloed heeft op sociale, schoolse of beroepsmatige activiteiten en niet past bij het ontwikkelingsniveau" (DSM, 2022).

2. Hyperactiviteit en impulsiviteit

"Zes (of meer) van de volgende symptomen zijn gedurende ten minste zes maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast is en een negatieve invloed heeft op sociale, schoolse of beroepsmatige activiteiten en niet past bij het ontwikkelingsniveau" (DSM, 2022).

Drie subtypes van ADHD volgens DSM 5

1. "Gecombineerd beeld: Indien gedurende de afgelopen zes maanden voldaan wordt aan zowel criterium A1 (onoplettendheid) als A2 (hyperactiviteit-impulsiviteit)"(DSM, 2022).
2. "Overwegend onoplettend beeld: Indien gedurende de afgelopen zes maanden aan criterium A1 voldaan wordt maar niet aan criterium A2"(DSM, 2022).
3. "Overwegend hyperactief-impulsief beeld: Indien gedurende de afgelopen zes maanden voldaan wordt aan criterium A2 maar niet aan criterium A1" (DSM, 2022).

Verpleegkundige diagnose ADHD-I

Een persoon met ADHD-I (Inattentive ADHD) is onoplettend, onnauwkeurig, teruggetrokken, vergeetachtig en kan zich moeilijk concentreren. Zeker bij zaken waar weinig interesse voor is.

Verpleegkundige interventie

• Leer de patiënt meer over de stoornis ADHD met het accent op de variant ADHD-I. Dit noem je ook wel Psycho-educatie. 
• Informeer en adviseer de patiënt over de mogelijke medicatie bij ADHD-I.
• Coach de patiënt in hoe om te gaan met ADHD-I.
• Biedt de patiënt de mogelijkheid om naast medicatie te kiezen voor psychotherapie/ gedragstherapie.

Psycho-educatie bij behandelen van ADHD-I.

Voorlichting en advies met betrekking tot de psychische klachten die men kan ervaren bij ADHD-I. Het kan de patiënt helpen bij de acceptatie van de klachten. Daarnaast geeft het de patiënt meer inzicht in deze ontwikkelstoornis.

Coaching bij ADHD-I

De specialist kan de patiënt coachen. Dit kan de patiënt helpen om beter om te gaan met de klachten die men ervaart.

Medicijnen bij ADHD-I

Medicijnen zoals bijvoorbeeld Methylfenidaat, Ritalin en Concerta kunnen ervoor zorgen dat de patiënt meer concentratie heeft, het kan ook de stemming verbeteren, het kan zorgen voor meer rust en energie. 

Psychotherapie

Psychotherapie zal de problemen niet oplossen maar het kan de patiënt wel helpen om anders te kijken naar de problemen die men ervaart. Het kan ook helpen gevoelens beter te verwerken en bepaalde situatie anders te benaderen.

Tips voor mensen met ADHD-I

Wat hebben mensen met ADHD-I nodig?

Casus

Jessica heeft ADHD-I. Ze weet dit zelf heel goed maar zegt het liever niet op haar werk. Ze is docent op het VMBO en heeft een erg drukke baan. De drukte wordt haar soms teveel. Jessica loopt regelmatig tegen zaken aan die ze niet zo goed begrijpt. 

Ze is van oorsprong docent Biologie maar door het tekort aan docenten geeft ze tegenwoordig ook Maatschappijleer en af en toe Informatica. Haar concentratie tijdens het voorbereiden en geven van deze vakken is matig. Ze is hier ook al een keer op aangesproken door haar leidinggevende en ze straalt dit uit naar de leerlingen in haar klas. 

Na school gaat ze vaak direct naar huis en duikt ze achter om de volgende lessen voor te bereiden. Met de voorbereiding van Biologie is ze een stuk sneller klaar dan de voorbereidingen van de andere vakken. Ze vergeet ook vaak dingen in de voorbereidingen waardoor ze regelmatig moet improviseren in de lessen. Doordat ze altijd druk is heeft ze minder tijd voor haar omgeving. Dit leidt regelmatig tot frustraties van haarzelf en de mensen om haar heen. Met name haar vriend, waarmee ze samen woont vindt het lastig om haar gedrag te accepteren.

Welke interventie kan Jessica helpen bij de klachten die zij op dit moment ervaart.

1. Ziek melden.
2. Haar leidinggevende vertellen dat ze ADHD-I heeft.
3. Zo doorgaan
4. Niet direct naar haar werkdag naar huis gaan.

Waarom heb je gekozen voor de Interventie van de vorige vraag? Onderbouw het antwoord.

Hoe kan Jessica ervoor zorgen dat ze minder tijd kwijt is aan de voorbereidingen voor haar lessen?

1. Niet direct achter haar computer duiken bij thuiskomst.
2. Haar lesvoorbereidingen in het weekend maken.
3. Een goede planning maken en deze volgen.
4. Haar lesvoorbereidingen op haar werk maken.

Waarom heb je gekozen voor de Interventie van de vorige vraag? Onderbouw het antwoord.

Wat kan de vriend van Jessica doen om het gedrag van haar beter te begrijpen en te accepteren? Onderbouw het antwoord.

Medicijnen zoals Methylfenidaat en Ritalin kunnen de concentratie en stemming van de patïent verbeteren.

1. Waar
2. Niet waar

Psycho-educatie leert de patiënt om anders te kijken naar de problemen die ontstaan door hun ontwikkelstoornis.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is het verschil tussen coaching en psychotherapie bij het behandelen van ADHD-I?

Ontwikkelingsstoornissen

Verpleegkundige interventies ADHD-I

Tips om beter om te gaan met de klachten bij ADHD-I

Herkennen van ADHD-I

Coaching

Methylfenidaat

Psycho-educatie

Psychoterapie

Strategie

Structuur

Hulp vragen

Afvinklijst

Betrokkenheid en steun van omgeving

Planning

Vergeetachtig

Onnauwkeurig

teruggetrokken

Concentratieproblemen

Geen overzicht

Verpleegkundige interventies ADHD-I	Onderbouwing
Psycho-educatie	Leert de patiënt meer over ADHD met het accent op de variant ADHD-I.
Medicatie	Kan zorgen voor meer concentratie, betere stemming, meer rust en meer energie bij de patiënt.
Coaching	Kan de patiënt helpen om beter om te gaan met de klachten die ADHD-I kan veroorzaken.
Psychotherapie	Kan de patiënt helpen om anders te kijken naar problemen die men ervaart. Kan helpen van verwerking van gevoelens. Kan ervoor zorgen dat men anders omgaat met bepaalde situaties.

Evaluatie

Lesdoel

• De student begeleid een patiënt met ADHD-I bij hoe hij of zij in het dagelijks leven het beste om kan gaan met ADHD-I. De begeleiding bestaat uit minimaal 5 interventies waarvan 2 verpleegkundige interventies.

Subdoelen

• De student kan iedere gekozen interventie onderbouwen met een argument

Evaluatie

Overige interventies ADHD-I	Onderbouwing
Strategie	Voer taken zoveel mogelijk uit om hetzelfde moment en in dezelfde volgorde. Maak een planning en hou deze planning aan. Dit zorgt voor stabiliteit, houvast en rust.
Steun	Betrokkenheid van de omgeving van de patiënt is belangrijk. Het zorgt ervoor dat de omgeving beter begrijpt wat de patiënt voelt en waarom de patiënt bepaald gedrag laat zien. De omgeving kan steun bieden waar nodig en zelf hulp vragen wordt makkelijker.
Structuur	Het dagelijks leven wordt makkelijker als er structuur is. Het zorgt voor rust in het hoofd. Middelen die kunnen helpen zijn reminders van taken die men moet uitvoeren. Denk aan briefjes, notities in de agenda etc.

Lesdoel

• De student begeleid een patiënt met ADHD-I bij hoe hij of zij in het dagelijks leven het beste om kan gaan met ADHD-I. De begeleiding bestaat uit minimaal 5 interventies waarvan 2 verpleegkundige interventies.

Subdoelen

• De student kan iedere gekozen interventie onderbouwen met een argument. 

Evaluatie

Subdoelen

• De student kan na deze les minimaal 3 kenmerken noemen van ADHD-I. Deze kenmerken zijn te vinden in de filmpjes, teksten en audiofragmenten.
• De student kan na deze les het verschil uitleggen tussen ADHD en ADHD-I.
  

Evaluatie

Subdoelen

• De student kan na deze les minimaal 3 kenmerken noemen van ADHD-I. Deze  kenmerken zijn te vinden in de filmpjes, teksten en audiofragmenten.

• De student kan na deze les het verschil uitleggen tussen ADHD en ADHD-I.

Wil je weten hoe het voelt als je ADHD hebt? Check het afsluitende filmpje in de laatste dia!