4.1 Nieuw leven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.1 Nieuw leven

Leerdoelen 4.1 deel 1

• Je kunt het ontstaan van een zygote en de ontwikkeling van embryo tot foetus beschrijven
• Je kunt het belang van de placenta en de invloed van de leefstijl van de moeder op de groei van het kind uitleggen
• Je kunt de ontwikkeling, bouw en werking van de voortplantingsorganen en de vorming van secundaire geslachtskenmerken beschrijven
• Je kunt toelichten wat tertiaire geslachtskenmerken zijn, hoe seksuele geaardheid kan verschillen en wat ongewenste intimiteiten zijn

Bevruchting

Bevruchting

De eicel komt door de 

eisprong (ovulatie) uit de eierstok

in de eileider.

De eicel wordt omgeven door

follikelcellen (voeding)

Zaadcellen komen in de eileider via de vagina en de baarmoeder

Bevruchting

Zaadcellen dringen zich door 

de follikelcellen heen.

Zaadcellen maken contact met 

eischil (zona pellucida)

Zaadcellen geven enzymen af -> afbraak van eischil

De eerste zaadcel die contact maakt met het celmembraan van de eicel kan er mee fuseren.

Bevruchting

De celmembranen . 

Ondoordringbare laag ontstaat 

om bevruchte eicel 

->bevruchtingsmembraan

Kern van zaadcel dringt het cytoplasma van de eicel binnen
en de kernen versmelten.

Bevruchte eicel = zygote.

Zygote

Na 30 uur gaat de zygote 

voor het eerst delen

Klievingsdelingen: geen plasmagroei 

(waarom niet?)

Door trilhaarcellen richting de baarmoeder

Blastula

Na 5 dagen het embryo een blaasje (met 

een holte) en heet dan blastula.

De buitenste laag cellen heet de trofoblast de holte heet de blastulaholte.

7 dagen

De innesteling vindt plaats in de baarmoederwand.

In de blastula zit een klompje cellen (embryoblast) met de kiemschijf (toekomstig embryo) en het toekomstige dooierblaasje.

9 dagen

Er ontstaan twee holtes: een amnionholte en een dooierblaasje (vormt de eerste bloedcellen).

De trofoblast vormt uitstulpingen, vlokken, 

die het baarmoederslijmvlies

in groeien. Hierdoor wordt 

de placenta gevormd.

Hormonen - HCG

Vanaf de innesteling geven de cellen van het trofoblast het hormoon HCG af. Dit hormoon voorkomt dat er een menstruatie start.

Dit hormoon is in de urine van 

zwangere vrouwen aan te tonen

en wordt aangetoond in 

zwangerschapstests.

16 dagen

De hechtsteel ontstaat vanuit cellen tussen de trofoblast en de kiemschijf. Deze hechtsteel vormt de navelstreng.

31 dagen

De amnionholte groeit om het hele embryo heen en is gevult met vruchtwater. Deze holte beschermt het embryo tegen schokken.

Het amnion is één van de twee

vruchtvliezen. De andere 

(het chorion) wordt gevormd 

door de trofoblast.

Opdracht Bevruchting

Antwoorden

Placenta

Gescheiden bloedsomlopen. Uitwisseling van stoffen: zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen, koolstofdioxide.

Placenta

Twee navelstrengslagaders (van embryo -> placenta

Eén navelstrengader (van placenta -> embryo)

Embryo -> foetus 

Na 8 weken zijn alle organen aangelegd en heet het embryo een foetus.

1. Navelstreng 

2. Amnionholte = vruchtvlies met vruchtwater

4. Dooierzak = eerste voedingsvoorraad

6. Placenta.

Opdracht placenta en baarmoeder

Antwoorden

Leerdoelen 4.1 deel 2

• Je kunt het ontstaan van een zygote en de ontwikkeling van embryo tot foetus beschrijven
• Je kunt het belang van de placenta en de invloed van de leefstijl van de moeder op de groei van het kind uitleggen
• Je kunt de ontwikkeling, bouw en werking van de voortplantingsorganen en de vorming van secundaire geslachtskenmerken beschrijven
• Je kunt toelichten wat tertiaire geslachtskenmerken zijn, hoe seksuele geaardheid kan verschillen en wat ongewenste intimiteiten zijn

Nakijken opdrachten

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Vrouw/bevruchtingeierstokOB.htm

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Embryo/embryobb.htm

Aanleg gelachtsorganen

Jongens hebben chromosomen X en Y, meisjes hebben XX.

Bij aanwezigheid van een Y chromosoom is een SRY gen actief. Dit zorgt voor de ontwikkeling van testes (zaadballen)  rond de 6e week.

Inwendig

Gang van Müller en gang van Wolff allebei aanwezig.

XY: Gangen van Wolff worden zaadleiders. 

XX: Gangen van Müller worden eileiders.

Uitwendig

Genitale knop: eikel of clitoris.

Randen genitale groeve: balzak of buitenste schaamlippen.

genitale plooien: penis of binnenste schaamlippen.

Interseksueel

Er zijn verschillende genetische afwijkingen die er toe leiden dat iemand lichamelijk niet zuiver mannelijke óf vrouwelijke kenmerken heeft.

AOS: XY maar testes werken niet. Uitwendig een vrouw maar baarmoeder, eierstokken ontbreken.

Hermafroditisme: beide externe geslachtskenmerken zijn aanwezig.

Anatomie geslachtsorganen

- Bestudeer bron 5 en bron 6 en lees "Mannelijke - en Vrouwelijk geslachtsorganen" op blz. 123

In de afbeelding zijn de voortplantingsorganen van een vrouw schematisch getekend. Het voorbehoedmiddel dat in de afbeelding met P is aangegeven, is een spiraaltje.

Hoe heet het orgaan waarin het spiraaltje zich bevindt?

1. Baarmoeder
2. Eileider
3. Vagina
4. Eierstok

Tijdens de menstruatie ..

1. Komt een eicel vrij uit de eierstok
2. Gaat een eicel dood in de eileider
3. Wordt de eicel bevrucht door zaadcellen
4. Stoot de baarmoeder het gemaakte slijmvlies af

In de eierstokken (ovaria) worden de eicellen geproduceerd.

Na de bevruchting in de eileider nestelt het embryo zich in de baarmoeder.

Menstruatie - spieren van baarmoeder trekken samen en stoten baarmoeder slijmvlies af

BINAS 86B1

Een follikel rijpt tot de eicel klaar is: de eisprong/ ovulatie vindt plaats (één keer per maand)

De eicel komt dan in de eileider terecht

BINAS 86B1

In de afbeelding hiernaast staan de organen van het mannelijk voortplantingsstelsel. Er staan aantal organen aangegeven met een cijfer.

Door welke organen van het mannelijk voortplantingsstelsel wordt zaadvocht gevormd?

1. door orgaan 1 en 4
2. door orgaan 1 en 8
3. door orgaan 3 en 4
4. door orgaan 6 en 8

Sperma: zaadcellen met vocht van prostaatklier  en zaadblaasje:  fructose (energie), prostaglandines (bevordert beweeglijkheid) en fibrinogeen (verdikking sperma).

BINAS 86A1

Bij een erectie vullen de zwellichamen zich met bloed

Zaadlozing: spiertjes rondom bijbal trekken samen 

BINAS 86A1

Bij de bevruchting versmelten

1. 2 lichaamscellen
2. 2 voortplantingscellen
3. De celkernen van 2 lichaamscellen
4. De celkernen van 2 voortplantingscellen

Van geslachtscellen naar embryo