wk 49 3.1 en 3.2 3.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom bij geschiedenis

• Ga rustig zitten op je plek volgens de klassenplattegrond.


• Pak alvast je leerboek, een pen en schrift. Maar laat alles dicht.
• Telefoon in je tas
• Jas uit
• Tas op de grond

Hoofdstuk 3 - Romeinen

Tijd van Grieken en Romeinen (3000 v.Chr. - 500 n.Chr.)

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

Ik kan uitleggen hoe Rome uitgroeide tot een wereldrijk.

 Wat veranderde er in onze streken door de komst van de Romeinen?

Waarom de Romeinen?

• Veel woorden overgenomen uit het Latijn (in veel studies worden ook nog Latijnse benamingen gebruikt!).
• Veel overblijfselen uit de Grieks-Romeinse cultuur (bijvoorbeeld de namen van de planeten; dat zijn Romeinse goden!).
• Ontstaan van het christendom.
• Veel invloed op onze rechtspraak.

Het ontstaan van de stad Rome

• In de 8^e eeuw v.Chr. was Rome nog een kleine stadstaat.
• Rome was een monarchie en had Etruskische koningen.
• Zij maakten van Rome een echte stad met een burcht en forum (= centrum van de stad met tempels, een markt en bestuursgebouwen).

Een goede plek voor een stad

• Rome ligt aan de rivier de Tiber.
• Vraag: wat zijn daar de voordelen van? Antwoord: vervoer en handel!

• De Romeinen handelden o.a. met de Grieken.
• Van de Grieken namen de Romeinen veel over.
• Rome sloot bondgenootschappen (met overwonnen volken)

Van stadstaat tot wereldmacht

De Punische oorlogen 264-146 v.Chr.

• In de 3^e en 2^e eeuw v.Chr. vonden de Punische oorlogen plaats.
• Oorzaak: de stadstaat Carthago lag in de weg voor de Romeinse uitbreiding.
• Gebeurtenis: Punische oorlogen. Rome had een goed georganiseerd leger. 

• Gevolg: de Romeinen werden rond 200 v. Chr. de baas in het Middellands Zeegebied en er ontstond een groot rijk; het Imperium Romanum (Romeinse Rijk)!

 Hannibal. Deze generaal van Carthago versloeg de Romeinen bijna. Hier zijn films over gemaakt.

Wat is GEEN oorzaak voor het ontstaan van het Romeinse Rijk

1. Rome sloot bondgenootschappen met overwonnen volken
2. Rome versloeg Carthago.
3. Rome had een georganiseerd leger
4. Rome heeft veel gehad aan de kennis van de etrusken.

Romeinen in Nederland

Wanneer kwamen de Romeinen in onze streken?

1. 158 v. Chr.
2. 58 v. Chr.
3. 58 n. Chr.
4. 158 n. Chr.

Romeinen in Nederland

• De Romeinse tijd (58 v. Chr. - ±400 n. Chr) is een belangrijke periode voor ons gebied. 
• Zo nemen de Romeinen ijzer mee, dat handig is als gereedschap, maar ook het schrift. 
• Hiermee eindigt ook bij ons de prehistorie en begint de historie.

De Germanen (bataven)

• Ze moesten voedsel of vee las belasting betalen
• jonge mannen moesten in het romeins leger
  
• De Germanen die in dit gebied kwamen wonen werden Bataven genoemd.

Limes

• Na de dood van Julius Caesar veroveren de Romeinen de laatste gebieden van hun enorme rijk. 
• Ze maken vaak gebruik van natuurlijke grenzen zoals: zeeën, rivieren, bergen en woestijnen.
• Maar als het nodig is bouwen ze een versterkte grens met wachttorens en forten. Zo'n grens heet limes. 

De Limes in Nederland

• In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. 
  
  
• Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

• Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Bij Nijmegen (Noviamagus) en Xanten (Castra Vetera) lagen castra. Een castra is een groot fort, meestal voor een legioen. Dit was een leger van ongeveer 6000 soldaten.

Bij Utrecht (Trajectum) lag een castellum. Een castellum is een klein fort, meestal voor een cohort. Dit was een leger van ongeveer 600 soldaten.

De Tubanten (Tubanti) waren Germanen die in het oosten van het huidige Nederland woonden. De naam kom je tegenwoordig in dit gebied nog regelmatig tegen: de naam Twente is er van afgeleid, net als de naam van de regionale krant Tubantia.

De Bataven woonden in het gebied rond de grote rivieren. Dit gebied heet tegenwoordig de Betuwe, en vermoedelijk komt de naam van de Bataven

www.romeinen.nl

De limes was een natuurlijke grens

1. Waar
2. Niet waar

Voorbeelden van natuurlijke grenzen zijn:

1. Bergen, rivieren en forten
2. Forten, woestijnen en zeeën
3. Rivieren, woestijnen en zeeën
4. Forten, woestijnen en bergen

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Reconstructie van het castellum Leiden-Roomburg

Castellum

Zo heeft een Castellum (fort) uitgezien.

Vanuit hier bewaakten de Romeinse soldaten de grens.

Reconstructie van het mini-castellum bij Den Haag 

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Reconstructie van het mini-castellum bij Den Haag 

Xanten

Noviomagus (Nijmegen)

1. Lijnrechte stad
2. In het midden het forum
3. Aan het forum werden de: tempels, markthal, raadshal gebouwd
4. Daar omheen bouwde men huizen / bedrijven / winkels

Onstaan van een agrarisch-stedelijke samenleving/ Landbouwstedelijke samenleving

Ulpia Noviomagus

Modern reconstruction of the Roman city of Ulpia Noviomagus (Nijmegen) as it appeared in the 1st century AD.

You may notice that the layout of the city is very similar to that of a Roman fortress.

In fact all fortresses and cities in the Roman empire were built according to the same strict layouts. 

Romaniseren

• Romeinen verhuizen en nemen hun cultuur mee
  
  
• Mensen steeds meer ‘gewend’ aan de Romeinse cultuur > munten, tempels, badhuizen, theaters, producten. 
  
  
• Vooral rijke ‘barbaren’ steeds meer als Romein leven > overnemen van de cultuur > Romanisering. 
  

Romanisering

Het overnemen van de klassieke cultuur door contact met de Romeinen (taal, kleding, cultuur) heet romanisering

Reconstructie van een Villa Rustica

Wat was de Limes?

1. Reeks forten om het rijk te beschermen
2. Een rang in het Romeinse leger
3. De natuurlijke grenzen van het rijk
4. Een soort van tweede kamer van de Romeinen

Wie waren ook alweer de Bataven?

1. Dat waren de Germanen
2. Dat waren de vijanden van de Romeinen
3. Een volk uit Zweden
4. Dat waren de mensen die toen in NL woonden

Wat is romanisering?

1. Het overnemen van de Romeinse cultuur door overwonnen volken.
2. Een tijd van rust en vrede voor het Romeinse rijk
3. Het vereren van de Romeinse keizer
4. Het veroveren van Romeins gebied

Wat ik nog niet snap is....

1 min

Voor mij zijn de leerdoelen behaald

😒🙁😐🙂😃